Remzi Bey:
* “Fıkıhta ‘mekruhları sürekli işlemek haramdır’ diye bir kaide var mıdır?”
Kur’ân’ın vahyinin ve Peygamber Efendimizin (asm) tebliğinin genel esaslarına uygun olmayan davranış ve hareket biçimleri “hüküm” bazında “mekruh” olarak değerlendirilmektedir. Yani Allah ve Resûlü’nün (asm) hoş karşılamadığı, ibadetlerle örtüşmeyen, kulluk ve itaat ruhuna yakışmayan davranışlara “mekruh” (kerih görülen, çirkin bulunan, hoş karşılanmayan) denmiştir. Haram ise, Allah’ın Kur’ân’da açık bir üslûpla nehiy buyurduğu veya Resûlullah’ın (asm) hadislerinde net bir biçimde yasakladığı davranışların dindeki karşılığıdır.
Çoğu kere mekruhların bir adım ötesi harama çıkmaktadır. Öyle mekruhlar vardır ki, ısrarla devam edenler, haramlar hususundaki duyarlılıklarını da kaybedebilmektedirler. Fakat her mekruhun aynı ölçüde insana zarar vermediği de açıktır. Mekruhların “tenzîhen” ve “tahrîmen” şeklinde iki bölüm olarak incelenmesinin hikmeti de bu olsa gerektir. Tenzîhen, yani helâle yakın mekruhlarda tehlike daha azdır. Fakat tahrîmen, yani harama yakın mekruhlarda harama düşme tehlikesi daha fazladır.
***
İstanbul’dan bayan okuyucumuz:
*“Kaza orucunu kasten bozan birisi kefaretle yükümlü olur mu?”
Kefaret orucu yalnız Ramazan orucunu kasten bozmaya verilen bir cezâî müeyyidedir. Her ne kadar Ramazan orucuna dayalı olarak tutuluyorsa da, kaza orucuna böyle bir ceza getirmenin dinî bir dayanağı ve delili yoktur.
Binaenaleyh, kaza orucunu bozan kişi, bir başka gün yeniden kaza orucu tutmaya niyet etmekle yükümlü olur. Cezaî bir yükümlülük söz konusu olmaz.
***
Bayan okuyucumuz:
* “Su içerken nelere dikkat etmeliyiz?”
Bir şey yiyip içerken onun helâl olması öncelikli olarak dikkat edeceğimiz husustur ve bu farzdır. Bunun dışında, sünnet nevinden fazilet olabilecek sevap ve feyiz açısından yararlı davranışlar da vardır. Bunlar arasında da öncelikli olan, bir şey yiyip içerken başta Bismillahirrahmanirrahim demek, yiyip içtikten sonra da “Elhamdülillah” diyerek Allah’a şükretmektir. Bu husus su içerken de söz konusudur.
Su içerken dikkat edeceğimiz diğer hususlar özetle şöyledir:
Suyu hızlı değil, yavaş içmek; bir defada değil, iki veya üç defada içmek ve içerken içine nefes vermemek sünnettir. Ayrıca aile içinde de olsa, suyu ikram etmek sünnettir.
Hadis-i Şeriflerden bazıları şöyledir:
* Hazret-i Ali (ra) bildirmiştir: Peygamber Efendimiz (asm): “Su içtiğinizde emerek için, ağzınıza dökercesine içmeyin”1 buyurmuştur.
* Ebû Katâde (ra) bildirmiştir: Resul-i Ekrem Efendimiz (asm) buyurdu ki: “Sizden biriniz su içtiğinde su kabına üflemesin.”2
* Ebû Saîd (ra) anlatmıştır: Resûlullah Efendimiz (asm) buyurdu ki: “Su bardağını ağzından uzaklaştır, sonra nefes al.”3
* İrbad bin Sâriye (ra) bildirmiştir: Allah Resûlü (asm) şöyle buyurdu: “Erkek hanımına su dahi içirse ondan sevap kazanır.”4
Duâ
Ey acizlerin koruyucusu! Ey güçsüzlerin dayanağı! Ey hastaların Şâfii! Ey dertlilerin dermanı! Ey yavruların ve masumların hamisi! Ey büyüklerin ve güçlülerin Hâlıkı! Ey sığınanların melcei! Ey yalvaranların Mucibi! Ey ağlayanların umudu! Ey gülenlerin sevinci! Ey Müheymin-i Mualla! Dayanağım Sensin! Yardımcım Sensin! Muinim Sensin! Umudum Sensin! Nefsimin, gafletimin, günahlarımın, yüzsüzlüğümün, isyanımın, cahilliğimin şerrinden Sana sığınıyorum. Beni benden koru! Bizi Senden uzak tutan şerlerin şerrinden koru! Annemi ve babamı koru! Bütün mü’minleri koru! Âmin!
Dipnotlar:
1- Câmiü’s-Sağîr, 1/392
2- A.g.e., 1/294
3- A.g.e., 1/38
4- A.g.e., 1/380
23.05.2007
E-Posta:
[email protected]
|
