"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Adalete İlyas Doğan katkısı

Ahmet BATTAL
18 Temmuz 2019, Perşembe
1987 referandumuyla birlikte “Yasaklı Türkiye”den “Konuşan Türkiye”ye geçmiştik.

Benzeri oluyor diyebiliriz. Meselâ adalet arayışında üniversiteler ses vermeye başladı. Bu hayra alâmet. İnşallah hızlanırlar. 

Bunlardan biri de Ankara Hacı Bayram Veli (Eski Gazi) Üniversitesi Hukuk Fakültesi. 

Pazartesi günü Yeni Asya’da haberi okudunuz. Ceza Hukuku Hocaları, Yargıtay üyelerinin de dinleyici olduğu bir panelde, darbe ve örgüt dâvâları ile ilgili kritik meseleleri ve hataları net şekilde açıklamışlar. Tebrikler. 

Yine Fakültenin Genel Kamu Hukuku ve İnsan Hakları Hukuku Hocası Prof. Dr. İlyas Doğan, sınavlarından birinde, öğrencilere, ismini vermediği bir gazetecinin dâvâsını sormuş. Soruları ve cevap anahtarını da yine kendisine ait www.ilyasdogan.com web sayfasında yayınlamış. 

Biz önemi sebebiyle bugün bu soru ve cevapların bir kısmını aşağıya aynen alacağız:

***

Bay (B) her dönemde siyasal iktidara karşı sert eleştirileriyle tanınan bir gazetecidir. Bu ünü S. Demirel ve T. Özal’a yönelttiği eleştirilerden kaynaklanmaktaydı. Ancak Bay (B) iktidar karşıtı görüşlerini 2015 ve 2016 yıllarında da hem katıldığı televizyon programlarında hem de köşe yazılarında sürdürmüştür. 

1 Temmuz 2016 tarihli köşe yazısında “Mevcut iktidar anayasa ve yasaları görmezden gelmektedir. Bunu yapmakla sadece hukuk devleti ve demokrasinin sonunu hazırlamakla kalmamakta, başka sürprizlere de kapı aralamaktadır.” demiştir. Yazı 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası yoğun tartışmalara yol açmış ve savcılığa ihbar sonucu “bilinçaltı mesaj (subliminal) verdiği” iddiasıyla Terörle Mücadele K. çerçevesinde 667 s. KHK’da getirilen “terör örgütlerine üyeliği veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı” bulunduğu gerekçesiyle 25.08.2016’da tutuklanmıştır.

Bay (B) tutuklu olduğu Kayseri C.evinde tehlikeli davranışlar gösterdiği, diğer tutuklulara kötü örnek olduğu gerekçesiyle tek başına günde 1 saat havalandırma hakkına sahip bodrum katta bel hizasında 50 cm kare pencereli, odada tuvalet ve günlük 50 litre sıcak su olan banyolu, 10 metrekarelik tek kişilik hücreye konmuştur. Tutuklu iki ulusal gazete satın alabilmekte ve C.evi kütüphanesinden kitap ödünç alabilmektedir. İsterse kendisi izlemek için bir TV satın alabilir. Başvurucu 01.06.2019’de 18 yıla hüküm giymiştir. Halen hücrede tutuluşu devam etmektedir. Bay (B) Ocak 2018’de savcılık makamının mahkemeye sunduğu bir video görüntüsü nedeniyle tutukluluk süresinin dosya üzerinde incelemeyle uzatıldığı ve durumun kendisine ve avukatına yazıyla bildirildiği bilgisi içeren tebligat üzerine Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapmıştır.

SORULAR:

Soru 1: (B)’nin köşe yazısı AİHS sisteminde korunması gereken bir görüş müdür?

Cevap: m.10 ile korunması gereken görüşler sıradan düşünce açıklamaları değil, toplumu ya da iktidarı şok edici, rahatsız edici görüşlerdir. Şiddet çağrısı içermeyen bu yazı ifade özgürlüğü kapsamındadır. Yazar aslında iktidarı yanlışları konusunda uyarmaktadır. Burada basın özgürlüğü söz konusu olduğundan yazarın yararlandığı özgürlük alanı ortalama birine göre gazeteci olması ve görüşünü basın yoluyla açıklaması nedeniyle daha geniş yorumlanmalıdır.

AİHS sistemi ifade özgürlüğünü demokratik çoğulcu rejimin vazgeçilmez unsurlarından biri olarak görür. Yazının yayınlandığı tarihte OHAL yoktu. Bu nedenle yazıyı bu açıdan değerlendirmek gerekir.

İfade özgürlüğünün sınırlanması demokratik toplum gereklerine uygun olmalıdır. Bu da sınırlama yönünde gerçek bir sosyal ihtiyaç veya sosyal baskı olması halinde (suç işlemeye yol açacak kamu düzenini tehdit edici olaylar vb.) geçerli kabul edilebilir. Ulusal otorite bu sosyal baskıyı takdir ederken Avrupa standartlarına paralel bir tutum içinde olmalıdır.

Sosyal bir zorunlu ihtiyaç olsa da sınırlama başka bir amaç gütmemelidir. Muhalifleri baskı altına almak gibi amaç güdüldüğü ileri sürülebilir. 

Olayda sınırlamayı meşrû kılacak bir sınırlama durumu mevcut değildir.

Soru 2: (B)’nin 667 s. KHK uyarınca tutuklanmasını AİHM içtihatları açısından değerlendiriniz.

Cevap: Olayda yer verilen 667 s. KHK uyarınca yani “..terör örgütlerine… iltisakı ya da irtibatı” olmak nedeniyle tutuklama AİHM’in uyguladığı özgürlüğü sınırlamanın kanunla yapılması şartını yerine getiriyor gibi görünse de kanun öngörülebilir değildir. 

Örgüt üyeliği kişilerce öngörülebilirdir, ama “iltisak” tutuklama sebebi olarak kanunî dayanak oluşturmaktan uzak ve belirsizdir. Bu nedenle AİHS m. 5’e aykırı bir tutuklama olduğu öne sürülebilir. OHAL’de kişi özgürlüğü kısıtlanabilir ve hatta askıya alınabilir. Fakat bu durum kişi güvenliğini koruyan usulî garantileri ortadan kaldırmayı meşru hale getirmez.

Olayda sadece bir köşe yazısından söz edilmektedir. Demokratik toplumda tutuklama delillerin karartılması ve kaçmayı önleme amaçlıdır. Gazete yazısı dışında bir delilden söz edilmediği için tutuklama AİHS m. 5’e aykırıdır.

Soru 3: (B)’nin mahkûm edilmesini AİHS m.7 ve içtihatlar ışığında irdeleyiniz.

Cevap: … örgütsel başka bağlantıların var olduğu ve tutuklama tarihinde de bu bağlantının devam ettiği ispatlanmadığı sürece sanığın cezalandırılması AİHS m.7 ihlâlidir. 

***

Yeterince net. Uzmanı konuşunca fazla söze hacet kalmıyor. 

Bir de muhatapları dinlese. Ve anlasa. 

Ve gereğiyle amel etse…

Okunma Sayısı: 2607
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
    (*)

    Namaz Vakitleri

    • İmsak

    • Güneş

    • Öğle

    • İkindi

    • Akşam

    • Yatsı