Bir Kur’ân tefsiri olarak Risalelerde geçen ve adalet kavramı olarak üzerinde durulan ama modern hukukun üzerinde durmadığı (ana-babanın çocuk üzerindeki hakları gibi) başka hangi esaslı haklar ve yükümlülükler var? 

Okuyucumuz Cemal Özkaya yazımızın altına yazdığı yorumda şunları teklif etti:

-Hak haktır, küçüğüne büyüğüne bakılmaz.

-Suça taraftarlıktan dolayı sadece manen mesul olunur, onun da cezası ahirettedir. 

-Birinin hatasıyla başkası mesul olmaz. Bir gemide bir cani on masum olsa, caninin suçunun cezasız kalmaması adına o gemi batırılmaz. Hatta on cani bir masum olsa yine batırılmaz zira o masumun hayat hakkı vardır. 

-Ehl-i kitabın dinlerinden gelen âdetlerine benzemek doğru değildir.

Teşekkür ediyor ve sorumuzu tekrar ederek cevaplarınızı bekliyoruz. 

Bu vesileyle soruya cevap olacak bir hususu da biz hatırlatalım. 

Ana baba hakkı kadar önemli sayılabilecek bir hak daha var: Çocukların kendi ana babalarını bilme hakkı.

Her çocuğun kendi anne babasının kim olduğunu bilmeye hakkı var. 

Eğer ana babaların evladından hürmet beklemeye hakkı varsa -ki var- bu hakkın ifa edilebilmesinin ön şartı, onları bilmek yani tanımaktır. 

Allah u Teala isteseydi, insan cinsini, ana babasını tanımak zorunda olmayan ya da ana babasını tanıması mümkün olmayan bir canlı türü olarak da yaratabilirdi. Ama öyle yapmamış. 

İnsan fıtraten ana babasını bilmek ister. 

Üstelik, bu bilgi, insanı insan yapan önemli ve değerli bir prensibi tatbik edebilmek için de gerekli. 

Kişinin kardeşiyle evlenmesi insanî değil. (Hazreti Adem babamızın ilk çocukları açısından bir mecburiyet vardı. O ayrı mesele.)

Kişinin kardeşiyle evlenmemesi için kardeşlerini bilmesi lazım. Ya da kişinin kardeşiyle evlenmemesi için evleneceği kişinin kardeşi olmadığından emin olması lazım. 

Bunun için de her eş adayının kendi muhatabına kendi ana babasının kim olduğunu söyleyebilmesi lazım. 

Bunun için ise, birincisi bir hanımın aynı zamanda birden çok erkekle evli olmaması lazım. İkincisi de bir hanımın erkeklerle ilişkilerinde iffete dair şüphelerden uzak kalması yani mahremiyete tam riayet etmesi lazım. 

Bütün bunlar için ise okullarda ve evlilik okullarında, cinsellik eğitiminden önce iffet ve ahlâk eğitimi lazım. 

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığını göreve davet ediyoruz.