* Basın için birinci delil “besleme basın” olmayı reddedebilmektir. 

Tarih boyunca, basının şeref levhalarını, midesi aç da olsa yemlenmeye gözü tok olanlar süslemiştir.  

* Sivil ve aktivist olmak isteyenler için birinci delil, müsbet hareket çizgisinde kalmaktır. 

Evet, hareketsiz kalmak yanlıştır. Hareket iyidir. Ama hareket daima “müsbet hareket” olmalı, meşrûiyet sınırlarının içinde kalmalıdır. Zira en kuvvetli güç yumuşak güçtür. Damlalar demiri eritir. Kökler taşı deler… 

Sivil itaatsizlik çoğu halde “yasal” değildir, ama daima meşrûdur. Zira o “başkasına zarar vermeden hapse girme hakkını kullanmak” demektir. 

* Diyanet İşleri Başkanlığı personeli için birinci delil camileri siyasetin dışında ve üstünde tutabilmektir. 

Merkezden gönderilen hutbeleri aynen okumayı gerektiğinde reddedebilmek, inisiyatif kullanabilmek, sorulduğunda da “bu benimle Allah ve cemaatim arasındaki bir meseledir” diyebilmektir.  

* Hamiyetli dindarlar için birinci delil “demokrasi gelirse din elden gider” korkusundan uzak kalmaktır. 

Dindarlar Allah’ın adını gerçekten yaymak istiyorlarsa devleti “ele geçirme” tuzağından uzak kalmalılar, sivil nasihatle dine hizmet etmeliler.  

* Hamiyetli milliyetçiler için birinci delil “demokrasi gelirse ülke bölünür” korkusundan uzak kalmaktır. 

“Demokrasiyi güçlendirdiği için” bölünen bir tek ülke ya da dağılan bir tek devlet yoktur. Olmamıştır ve olmayacaktır. 

* Siyasî muhalefet için birinci delil, halka güvenmek ve iktidarı sadece seçimle elde etmeyi istemektir. 

“Ama”sız, “fakat”sız…

* İktidar sahipleri için birinci delil, muhalefeti hor görmemek ve hatta hoş görmektir. 

İktidar sahipleri unutmamalıdır ki iktidar her ülkede var. Adına devlet deniyor. Muhalefet ise demokrasilerde var ve o devletin adına “hizmetkâr devlet” deniyor. 

* Güvenlik hizmeti verenler için birinci delil hukukun içinde kalmaktır. 

Darbe riski olmayan ülkelerde İçişleri Bakanı “en güçlü” bakan değildir, öyle olmasına gerek yoktur. 

* Adalet hizmeti verenler için birinci delil yürütmeden bağımsız kalabilmektir. 

Siyasetçiyi ve idareciyi yargılayamayan yargı gerçekte yargı değildir. “Darbeye karşıyız” da dese o zaten darbeyi yemiştir. 

Siz de diğerlerini ekleyiniz…