Öyle ya, istibdat altında kalıp da yönetim hakkındaki itirazını yöneticinin yüzüne söyleyebilme imkânına sahip olmadığı için yöneticinin arkasından konuşanın yaptığına “gıybet” denilemez, ama hürriyet ve demokrasi ortamında yönetim hakkındaki itirazını yöneticinin yüzüne söyleyebilme imkânına sahip iken bunu yapmayıp arkasından gizli gizli konuşanın yaptığı, bal gibi “gıybet”tir. Hem de zehirli bal gibi! 

Demokrasinin bir nimeti ve külfeti daha var: Demokrasi günah ve sevaplar hakkında “çarpan etkisi”ne sahip bir rejim. 

Nitekim Bediüzzaman 1911’de Şam-ı Şerif’te Emevi Camii’nde verdiği meşhur hutbede şöyle bir tesbit yapıyor:

“Meşveret-i şer’iyeden aldığım ders budur: Şu zamanda bir adamın bir günahı, bir kalmıyor. Bazan büyür, sirayet eder (yayılır), yüz olur. Bir tek hasene (iyilik) bazan bir kalmıyor. Belki bazan binler dereceye terakki ediyor (yükseliyor).”

Meşveret-i şer’iyye için “demokrasinin İslâmîleştirilmiş olanı” denilebilir. 

Demokraside neden bir günah bir olarak kalmıyor?

Çünkü demokrasi yanlışı görüp engellemenin en iyi aracı. Buna rağmen yanlış engellenmiyorsa o yanlış sadece yapanın günahı olarak kalmıyor, engellemeyenlerin de ortaklığıyla yapılmış olan bir genel yanlışa dönüşüyor. 

Meselâ, demokrasi varken zulme itiraz etmeyenler, demokrasinin nimetlerinden istifade etmeyi reddettiklerine göre kendilerine demokrat da deseler demokrat olamazlar. Hukukçu olsalar da “demokrat hukukçu” olamazlar. Demokrat hukukçu olmayınca hukukçuluklarının da faydadan çok zararı olur. 

Aynı şekilde demokrasi doğruyu da elbirliğiyle ve sahiplenerek yapmanın en iyi yolunu gösteriyor. Demokratik katılımla yapılan bir doğrunun sevabından herkes hissesini alıyor. 

Meselâ, zulümlü bir günaha karşı ortak ses çıkaran küçük bir ekip, maslahattır diyerek sessiz kalan veya sadece içinden homurdanmakla yetinen kuru kalabalıkların fertlerinden daha fazla sevap kazanıyor ve kazandırıyorlar. 

Buna birileri “tarihe not düşmek” diyor. 

Başka birileri “öncü kuvvet olmak” ya da “dozer olup yol açmak” diyor.

Hepsi kabulümüzdür. 

Ama hepsi için bir ön şart var: İlkeli cesaret! 

İkaz vazifesi açısından demokrasinin nimetlerinden istifade etmeyeni demokrasi çarpar! 

Ortalık “çarpık”tan geçilmiyorsa hakikî sebebi budur…