"Ümitvar olunuz, şu istikbal inkılâbı içinde en yüksek gür sada İslâm'ın sadası olacaktır."

Piyasalar

Fasit kıyas

Ahmet BATTAL
23 Ekim 2014, Perşembe 00:01
Yazımızın başlığı bazı genç okuyucularımız için muhtemelen bir insanın adını çağrıştırıyor, ama elbette öyle değil.

Başlıktaki, bozuk yani yanlış ya da işe yaramayan kıyas mânâsına gelen bir kelime. 
Muhakeme ve mantık yürütme faaliyeti esnasında yapılan önemli hatalardan biridir fasit kıyas. “Elmalarla armutları toplamak” ya da “sapla samanı karıştırmak” diye de özetlenebilir. 
Meselâ; 
Varsayalım ki bir hayır ya da yardım organizasyonunda buluşan yani aslında bir vakıf ya da dernek kurmak için bir araya gelmiş olması gereken bir kısım insanlar, bu faaliyeti daha kolay veya daha güvenli yürütecekleri düşüncesiyle bir şirket kurmuş olsunlar. 
Bu şirket hakkında hangi bakışla neye hükmedilebilir? 
Önce dışarıdan bakanların bakışı: 
Bunlar ne görür, ne düşünür?
-Ortada bir işletme, işletmenin sahibi olan bir şirket ve bu şirketin küçük-büyük ortaklarını görür. 
-Kuranların kâr elde etmek için niyetlendiğini ve sermaye koyduğunu zanneder.
-Çalışanların, patrona ve işletmeye kendi ücreti ve menfaati için destek olduğunu varsayar. 
-Başarıyı bilânçodan ölçer. 
-Başarısızlığı kırıcı rekabet ortamına ve piyasa şartlarına bağlar. Belki bir de kötü yönetim ihtimalini düşünür. Hesap sormaya çalışır.
Şimdi içeriden bakanların bakışı:
Bu organizasyonun aslında kâr amaçlı olmadığını, elde edilen kârın da dağıtılmayıp sermayeye eklenen bir hizmet vasıtası olduğunu bilen ne görür?
-Ortada bir hayır-hizmet müessesesi görür. 
-Organizasyonu kuranların, bu yapıyı, elde edilen kârı da hizmette harcamak için kurduğunu bilir.
-Çalışanların bazılarının ücret mukabili, ama diğer bazılarının maaşa (kıt kanaat iaşe bedeline) razı olarak ya da hatta tamamen bedelsiz olarak gönüllü çalıştığını bilir. 
-Başarıyı bilânço kârıyla değil bilânço dışı manevî ölçeklerle ölçer. Meselâ mal ve alıcılarının memnuniyetine bakar. Fikirlerin yayılma hızına bakar. Çalışanların ihlâs ve samimiyetine bakar…
-Maddî ve şeklî başarısızlığın sadece ticarî risklerden değil aynı zamanda siyasî, dinî veya ideolojik faktörlerden ve belki de derin düşmanlıklardan kaynaklandığını bilir. Hazmeder. 
-Başarısızlığın mesuliyetini, kendisi dahil herkese, kusuru ve tembelliği oranında paylaştırır.  
Şimdi gelelim bozuk kıyasa:
Müessesenin kuruluş maksadını bilen yani içeriden bakması gereken bir ilgili o “görünüşte ticarî” işletmeye dışarıdan yani yabanî bakışla bakarsa ne olur? 
-İki maksadı birbirine karıştırmış olur. 
-Fedakârlık etmek niyetiyle ve gönüllü çalışanlara, istemese de hakaret etmiş olur. 
-Hatalı hüküm vermiş olur. 
-En önemlisi, o hatalı ve yabanî bakış sebebiyle bir süre sonra tevahhuş (vahşileşme) hali oluşur. Ardından da ötekileşme gelir. 
Böylece, fasit kıyasla başlayan, çabuk vazgeçmezse, neticede kendisini, sadece nazaran değil fiilen de dışarıya atar veya attırır. 
Böylece o manevî müessese kan kaybeder. Dışarıya çıkan/atılan ziyan olur. 
Geride kalanlar ise daha güçlü olmaları gerekli iken, aksine, zayıflamış olur. 
Allah muhafaza… 

Okunma Sayısı: 4714
YASAL UYARI: Sitemizde yayınlanan haber ve yazıların tüm hakları Yeni Asya Gazetesi'ne aittir. Hiçbir haber veya yazının tamamı, kaynak gösterilse dahi özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan haber veya yazının bir bölümü, alıntılanan haber veya yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.

Yorumlar

(*)

(*)

(*)

Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve tamamı büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. İstendiğinde yasal kurumlara verilebilmesi için IP adresiniz kaydedilmektedir.
  • cemal özkaya

    23.10.2014 09:08:28

    kimse yokmu derneğine sırf paralel iddiası ile yapılanların anlattığınız ölçülere uyduğunu düşünüyorum. yardım bekleyenler, yardım alanlar sırf allah rızası için orada olanlar ne olacak şimdi.varmı pire için yorgan yakmak.

(*)

Namaz Vakitleri

  • İmsak

  • Güneş

  • Öğle

  • İkindi

  • Akşam

  • Yatsı