Kavramları doğru öğrenmemenin ve doğru kullanmamanın çok ciddî riskleri var.
İyi anlaşılabilmek için, bugün, yanlış kullanılan bazı terimleri (tabirleri) ve kavramları (mefhumları) sayalım.
* Adam kullanmak
Kullanmak kelimesi insanlar için değil eşyalar için kullanılabilecek bir kelimedir. İnsan için kullanıldığında çok galiz ve çirkin bir mana içerir. İnsan ne attır ne de arabadır.
* Bir sürü insan
İnsanları tarif ederken “sürü” olarak nitelendirmek insanları koyun ve benzeri “sürü halinde” yaşayan hayvanlara benzetmektir. En azından yakışıksızdır.
* Sekiz adet polis, beş tane asker…
“Adet” ve “tane” kelimeleri insan dışındaki canlı ya da cansız varlıklar için kullanılabilir, ama insan toplulukları için kullanılmaz. Doğrudan sayıyı söylemek yeterlidir. “Sekiz polis”, “beş asker” gibi.
* Hizmet satın almak
Satın almak bir akit türüdür. Mal mübadelesi içindir. Mal ile parayı değiştirme (mübadele) esasına dayalıdır. Oysa “hizmet almak” ve “hizmet vermek” satım akdinden tamamen farklı esaslara dayanan başka bir akittir. En önemli farkı da hizmet verme borcunun aynen ifasının istenememesidir.
* Müşteri temsilcisi
Bir büyük mağazadaki ya da bir telefonun ucundaki bir görevli kendisini “müşteri temsilcisi” olarak tanıttığında dikkat ediniz. Zira siz ona bir temsil yetkisi vermediniz ve o aslında müşterinin yani sizin temsilciniz değildir, aksine sizi kandırmak istiyordur. O muhatabınızın yani patronunun temsilcisidir, ama size şirin görünmek için kendisini “müşteri temsilcisi” olarak tarif eder.
* İşlem güvenliği
Telefonun öbür ucundaki çağrı merkezi görevlisinin, size “güvenliğiniz için” ya da “işlem güvenliği için görüşmelerimiz kaydedilmektedir” dediğini duyuyorsunuz. Nedir buradaki işlem güvenliği? Aslında asıl amaçları ileride çıkabilecek bir ihtilâfta kendileri lehine delil oluşturmak ve böylece kendilerini şimdiden sağlama almaktır, ama bunu nazikleştirip gizlerler.
* İşlem sağlamak
Çağrı merkezlerindeki mekanik sesli müşteri temsilcisinin “işlem sağlıyorum” dediğini duymuşsunuzdur. Ne temin ediyormuş anladınız mı? “İşleminizi yapmaya çalışıyorum” dese ilişki seviyesi çok mu avam olmuş olacak?
Örnekler çoğaltılabilir. Siz de gönderin yayınlayalım.
Ama sözümüzü de söyleyelim: Doğru kavramazsa aracın patinaj yapıp yapmayacağını ve ne yapacağını biz bilemiyoruz. Uzmanı bilir.
Ama yanlış kavramlar yanlış kavramalara sebep olur. Doğru kavramlarla yazıp konuşmazsak birbirimizi anlamakta zorlanacağımızı biliyoruz.