İşin sahipleri uzmana danışabilir, ama kararı uzman vermez.

Mesela matbaa işletmeciliği de yapan bir grup yayıncının, matbaa hususunda uzman olması gerekmez. Matbaa konusunda uzmanlar bulup, işte onları istihdam etmeleri ve gerektikçe kendilerine danışmaları yeterlidir. 

Yayıncılık işinde ise, kendi aralarında hakkıyla meşveret etmeleri gerekli ve yeterlidir. Yeter ki matbaa işi ve piyasası hakkında hepsi tam olarak bilgilensinler de öyle meşveret etsinler.

Mesela siyasî konularda da birlik (teklik/tekillik) ve bütünlük hedefleyen bir sosyal grubu düşünelim.  

Herhangi bir siyasî oylama konusunda, meselâ anayasa referandumu konusunda, bu sosyal grubun üyelerinin ehil olmaları yeter. Esasında böyle temel bir konuda hepsi ehildir. Dolayısıyla kendi içlerinden ya da dışarıdan anayasa hukuku uzmanlarını bulup onların meşveretine tabi olmaları yanlıştır. Böyle yaparlarsa fena halde yanılırlar. 

Bu hususta yakın geçmişte yaşanmış olan tipik bir örnek var. 

12 Eylül 1980’de yapılan ihtilalden sonra askerlerce hazırlatılan ve usulsüz biçimde halkoyuna sunulan 1982 Anayasasına evet mi hayır mı denmesi gerektiği hususunda Türkiye’deki bütün siyasî gruplar bir tercihte bulundu.

Bunların pek azı, az-çok, şöyle-böyle meşveret ettiler. 

Kıdemli Yeni Asya okuyucularının da hatırlayacağı üzere, o dönemde bazı kıdemli Yeni Asya okuyucuları, işe bizzat sahip çıkıp konuyu anlamaya ve meşveretin hakkını vermeye çalışmak yerine “uzman”a danışarak o ne diyorsa onu yapmayı tercih ettiler. (Aslında bu tercihlerinin başka saikleri de vardı. Neyse). 

O zatlar, o dönemde bu konuyu, bizim de İstanbul Hukuk Fakültesinde Anayasa Hukuku dersinden hocamız olan Prof. Dr. Servet Armağan’a sordular. 

O da bir inceleme yazısı ile cevap verdi. Yazısında anayasaya “evet” demek gerektiğini içtihat etti. Yazısını Yeni Asya’da yayınlatmak istedi. Yayınlanmayınca da Tercüman’da yayınlattı. 

Aradan uzun zaman geçti. Hemen hemen herkes o anayasadan şikâyet etmeye başladı. Bunların bazıları o tarihte o anayasa referandumunda hayır oyu verilmesi gerektiği fikrine geldiler. 

Bunlardan biri de bizzat Prof. Dr. Servet Armağan idi. 

Yeni Asya adına Hasan Hüseyin Kemal, Servet Armağan ile bir röportaj yaptı. 03 Mart 2009’da yayınlanan röportajda Servet Armağan “Halk anayasaya keşke ‘hayır’ deseydi!” dedi. 

Bu röportaj aynı zamanda büyük bir gazetecilik başarısıydı. Ve bize, meşveretin kiminle yapılmayacağını en güzel biçimde göstermişti.