Bu sebeple birbirimizle kolay anlaşamıyoruz. Konuyu üç gündür yazıyoruz. 

Seriye milliyetçilerle devam edelim.

1- Önce “tepki milliyetçiliği” yapanlara bakalım: 

Bundan yüz sene önce, bu memleketin adı, yerlisine de “Türkiye” (Türklerin ülkesi) olarak dayatılıp benimsetildikten sonra, birilerinin damarları kaşındırıldı. Bir “zıttına paralel akım” başladı. 

Tepki olarak ve “biz de varız” duygusuyla başlatılan zıt milliyetçiliklerin sürgünlerle bitirilemeyen ve bugün de artarak süren bir alt türü olan Kürt Milliyetçiliği iki ana damara ayrılıyor: 

Bağımsızlık yanlısı Kürt Milliyetçilerinin Türkiye’deki rejimle pek bir alâkaları yok. Onlar ayrı ülke ve ayrı devlet peşindeler. Kendi mutasavver devletlerinin rejimi hakkında da kafaları hayli karışık. 

Bu grup Kürt Milliyetçileri için Türkiye’deki cumhuriyetin demokrasi ile ilişkisi de önemli değil. 

2- Buna karşılık “adı ‘Türkiye’ olan ülkede olabildiğince eşitlik içinde bir arada yaşayalım, bunu kabul edebiliriz” diyen Kürt Milliyetçilerinin tek parti döneminin demokrasisiz cumhuriyetiyle haklı olarak derdi var. Zira tek parti dönemi cumhuriyeti eşitlikçi değil elitist. Dili ve kültürü muhafaza edici değil devirici ve zorla değiştirici.

Bu gruptaki Kürt Milliyetçileri demokrasisiz cumhuriyet olamayacağının bilincinde. Demokrasinin “çoğunluk zulmünün aracı” olma riskinin de farkında ve çarenin insan haklarına saygılı demokrasi olduğunu biliyor. Manasız “isim ve resimden ibaret” bir cumhuriyet yerine demokrasi zemininde yeşeren bir cumhuriyet taraftarı. Yani demokratların en önemli destekçisi.

3- Etki milliyetçiliğine gelince: 

Bir kısım Osmanlı hayranı muhafazakâr Türk milliyetçileri tek parti dönemi cumhuriyetini adamdan saymıyorlar. Ama tek parti ve tek adam dönemi olduğu için değil. Padişahlığa son verdiği için! 

Bu grubun demokrasi diye bir derdi de yok, cumhuriyeti demokrasi ile sağlam bir zemine kavuşturmak gibi bir meselesi de yok. Yani gerçek bir cumhuriyetçi değiller, gizli/açık saltanatçılar.  

4- Tek parti dönemi cumhuriyeti hayranı Türk milliyetçileri aslında o dönemin güya Türkçülük adına yapılan, ama Türkçülüğe de Türkün İslâmlığına da zarar veren ırkçı uygulamalarının hayranı. Yani bunlar da gerçek “demokratik cumhuriyet”çi değiller. 

Bu gruptakiler “demokrasi gelirse ülke bölünür” diye korkuyorlar. 

Hâlbuki bunun örneği yok, ama aksinin var: Çeşitli Avrupa ülkelerindeki ayrılıkçı tepki milliyetçiliği akımlarının demokratik hoşgörü ve çoğulculuk ile çözüldüğü açık. Avrupa’nın müzakere esasına dayalı demokrasi sayesinde bir Birlik haline geldiği belli. Yani demokrasi bölmüyor, aksine, eşitliyor ve olması gerektiği gibi “gönüllü birlik”lerle birleştiriyor. 

5- Demokrasi taraftarı Kürt milliyetçileri gibi demokrasi taraftarı Türk milliyetçileri de var. 

Bunlar sayıca azlar ve “başkasını yutmakla beslenen” diğer tür milliyetçilikleri yutup çoğalmalılar. 

Ayrıca bunlar “cumhuriyet ancak demokrasi ile olur, demokrasisiz cumhuriyet gerçek cumhuriyet değildir” diyen siyasî tercihleri sebebiyle siyaseten Demokratlara destek olmak ve hatta onlara iltihak etmek zorundalar. 

Özetle, dindarlar gibi milliyetçilerin cumhuriyetçiliğinin gerçekliği için de turnusol kâğıdı Avrupa Birliği taraftarlığıdır.