Noter işlemleri ile ilgili yazıda bahsini ettiğimiz “taputakas” sistemini tanıtmamız istendi. (Ayrıntılar kendi web sayfasında var).
Tapuda işlem yapanlar bilirler. Satış işleminde memur alıcıya “paranı aldın mı?” diye sorar. Aldım demezse işlemi tamamlamaz. Çünkü tapulu gayrimenkul satışı –bazı kanunî istisnalar dışında- sadece peşin satış olarak yapılır.
Peşin satış ise alıcı ve satıcının malı ve bedeli aynı anda değiştirdiği yani imza atılırken bedelin ödendiği satış demektir.
Alıcıyı tanımayan, tanısa da güvenmeyen satıcı satılanın bedelini alıcıdan tapu dairesinde nakden alır ve imzayı ondan sonra atar.
Ancak bu işlem nakit taşımayı gerektirdiğinden risklidir. (Nakit taşıma riskini bertaraf etmek için banka çeki, banka garantili çek gibi yöntemler de kullanılır, ama sıradan vatandaş için uygulaması zor ve karışık görünür.)
Üstelik nakit teslimli peşin satışta gayrimenkulün gerçek satış değeri ile vergiye esas olmak üzere beyan edilen satış değeri arasında devletin vergi alacağı açısından ciddî kayba sebep olan bir fark da vardır.
İşte bu ve benzeri problemlerin önüne geçilebilmesi amacıyla tapu dairelerinde bir süre önce “taputakas” denilen bir sistem yürürlüğe sokuldu.
Alıcı ve satıcı cep telefonuna bir program indiriyor. Bu program yardımıyla alıcı satıcının hesabına Türkiye Bankalar Birliği’nin organize ve teyit ettiği sistem üzerinden “onay şartlı eft” yapıyor. Para havuza alınıyor. Tapuda imzalar tamamlanınca tapu memurunun da onayı ile para havuzdan satıcının hesabına geçiyor. Böylece işlem güvenliği sağlanmış oluyor.
Güzel bir çözüm. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ndeki ilgilileri tebrik ediyoruz.
Ancak bir husus daha var.
İpotekli bir taşınmazı, üzerindeki ipotek bilgilerinden tapu memurunca usûlünce haberdar edilmeden satın aldığını ve dolayısıyla borçtan sorumlu olmaması gerektiğini iddia eden bir alıcı, iddiasını ispat için tapu işlem odasındaki güvenlik kamerası kayıtlarından faydalanabilir mi? Faydalanabilmeli mi?
Biz de merak ediyoruz. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nden cevabı gelirse yayınlayacağız.