ahzen-i mu’cizât ve mu’cize-i kübra olan Kur’ân-ı Azimüşşan’ın hakikî bir tefsiri olan Risale-i Nur”1 bütün beşere hitab eden ve neşrettiği hakikatlerle, iki cihanın saadetini temin edecek Kur’ân ve iman hakikatlerini ders veren cihanşümul bir eser külliyatıdır.
Risale-i Nur öyle bir külliyat ki, onun her bir dersi, her bir bahsi ve her bir Risalesi bile insanın ebedî saadetini kazanmasına vesile olacak mahiyettedir. Her bir Risale adeta Risale-i Nur’un bir çekirdeği ve fihristesi hususiyetindedir.
Yazımıza bahis mevzu edeceğimiz “Küçük Sözler” Risalesi de onlardan biridir. Üstad Bediüzzaman Hazretleri “Vaktiyle sekiz âyetten istifade ettiğim ‘sekiz sözü’, biraz uzunca nefsime demiştim. Şimdi, kısaca ve avam lisanıyla nefsime diyeceğim. Kim isterse beraber dinlesin”2 dediği ve adeta Risale-i Nur’un ihzariyesi veya alt yapısı vazifesini gören “sekiz sözü” daha sonra “Küçük Sözler” olarak neşretmiştir. “Fatiha-i şerife nasıl ki Kur’ân-ı Azimüşşan’ın bir timsal-i münevveridir”3, Küçük Sözler de adeta Risale-i Nur’un küçük bir timsal-i münevveri gibidir.
Evet, Küçük Sözler cismen küçük, fakat ruhen ve manen büyüktür. İnsana ebedî hayatı kazandıracak hakikatleri öz ve cami bir şekilde bünyesinde barındırmaktadır. Bu dünya misafirhanesinde bir yolcu olan insanın sukut ve suuda giden önündeki iki yolun mahiyetini herkesin anlayacağı bir tarzda anlatarak insanı insaniyet çizgisine yöneltip, istikameti gösteren Küçük Sözler, Risale-i Nur’da tafsilatlı anlatılan hakikatlerin de birer ucunu göstermektedir.
İnşaallah, sekiz âyetten istifadeyle yazılan sekiz Sözden neler anladığımı kısaca paylaşmak istiyorum:
Birinci Söz: Bismillahirrahmanirrahim âyeti ışığında, Besmelenin mahiyetini ve ehemmiyetini ve sırlarını anlatarak, insanın acz ve fakr madenini işletip, Sonsuz Kudret Sahibine iltica ve O’na intisap etmeyi ders verip, tevhidin ve iman-ı tahkikinin mertebelerinde terakki ettirmektedir.  
İkinci Söz: “O takva sahipleri görmedikleri halde Allah’a ve O’nun bildirdiklerine iman ederler”4 (Bakara Sûresi 2) âyetinin mealinde, imanın bitmez bir hazine olup, imanlı ve imansız bakış açısını ele alarak insanı dalâlet ve gaflette boğulmaktan kurtarmaktadır.
Üçüncü Söz: “Ey insanlar Rabbinize kulluk ediniz”5 (Bakara s. 21) âyetinin mealinde ibadetin insan için büyük bir manevî ticaret olduğunu beyan ederek, insanın aslî vazifesi olan ubudiyete dikkat çekmekte ve imandan gelen cesaretle mü’min olan insanın tevekkülünü kuvvetlendirmektedir. İmansızlığın neticesinde ise, insanın korku ve vesveselere ve ilmiyle de evhama düşeceğini ders vermektedir.
Dördüncü Söz: “Şüphesiz ki namaz mü’minler üzerine belli vakitler için farz olarak yazılmıştır”6 (Nisa Sûresi: 103) âyetinin mealinde, insanın fıtrî vazifelerinin mühimlerinden olan ve mü’minin mi’racı hükmündeki namazın olmazsa olmazlığını belirterek, namaz vesilesiyle bütün ömür sermayesinin bakileşip ahirete mal edilebileceğini, namaz kılmayan insanın ise büyük zarar içinde olduğunu ve kendisine zulmettiğini çok tesirli bir şekilde ders vermektedir.
Beşinci Söz: “Şüphesiz ki Allah takvaya sarılanlarla, iyilik yapan ve iyi kullukta bulunanlarla beraberdir.”7 (Nahl Sûresi: 128) âyetinin mealinde, namaz kılmakla beraber büyük günahları işlememenin de insanın aslî vazifesi ve yaratılışının neticesi olduğuna dikkat çekerek, insanın bu dünyada bir asker gibi olduğunu, Allah’ın emirleri dairesinde hareket etmesi gerektiğini belirtmektedir. Ayrıca, insanın peşindeki iki vazife olan Allah’ın ve insanın vazifelerine dikkat çekerek, kâinatta tezahür eden Rububiyete karşı insanın ubudiyetle mükellef olduğunu ders vermektedir.
Altıncı Söz: “Allah mü’minlerden canlarını mallarını, karşılığında onlara Cennet vermek suretiyle satın almıştır”8 (Tevbe Sûresi: 111) âyetinin mealinde, insanın nefis ve malını, yani Allah tarafından kendisine emaneten verilen can ve malını Allah yolunda sarf etmenin büyük kârlar kazandıracağını, aksi halde büyük zararlara ve hüsranlara düşeceğini beyan ederek; insana verilen ve takılan bütün aza ve duyguları hakikî mecrasına kanalize ederek, her birinin kendine mahsus ibadetini yaparak hakikî terakki etmesini ve insaniyet mertebesini kazanmasını ders vermektedir. Bu noktada Altıncı Söz, insanın mahiyetini ve yüklendiği mesuliyeti özetleyen çok manalı bir derstir.
Yedinci Söz: “Onlar Allah’a ve Ahiret gününe iman ederler” (Âl-i İmran Sûresi: 114), “Allah’ın vaadi şüphesiz haktır; sakın dünya hayatı sizi aldatmasın. O aldatıcı şeytan da Allah’ın azabını unutturup sadece affına güvendirerek sizi isyana sürüklemesin”9 (Fatır Sûresi: 5) âyetinin meâlinde, Allah’a ve Ahirete imanın insan için saadet kapısını açan iki tılsım-ı müşkülküşâ olduğunu yani, insanın önündeki anlaşılması ve aşılması zor olan manileri açan ve aşan imanın bu iki büyük rüknü insan için tam bir dayanak ve yardım noktası olduğunu beyan etmektedir. Yedinci Söz, imanın gereği olan namazı kılmanın ve bilhassa büyük günahlardan kaçınmanın yanında sabır, tevekkül, şükür, kanaat, duâ ve acz ve fakrını bilip Cenâb-ı Hakk’a iltica etmenin ve Kur’ân’ı dinlemenin ve hükmüne bağlı kalmanın ebedî hayat yolculuğu için son derece mühim ve kıymettar olduğunu ve dünyanın ve lezzetlerinin de ani ve faniliğini ders vererek; Sultan-ı Cihan olan Cenâb-ı Hakk’a acz ve fakr tezkeresiyle istinad etmenin lezzetini ruhlara tattırmaktadır ve Kur’ân’ın nuruyla nurlandırıp hidayetiyle amel ettirmektedir.
Sekizinci Söz: “Allah Teâlâ ki, O’ndan başka ibadete lâyık hiçbir ilâh yoktur. O hayydır; ezelî ve ebedî hayat sahibidir. O Kayyumdur; varlığı için hiçbir sebebe ihtiyacı olmadığı gibi, bütün eşya O’nun yaratmasıyla ve tedbiriyle devam eder ve vücutta kalır, beka bulur” (Bakara Sûresi: 255) “Şüphesiz ki Allah katında en makbul din İslâm dinidir”10 (Âl-i İmran Sûresi: 19) âyetlerinin mealinde, “Şu dünya içindeki ruh-i insani ve insanda dinin mahiyet ve kıymetlerini ve eğer din-i hak olmazsa, dünya bir zindan olması ve dinsiz insan, en bedbaht mahlûk olduğunu ve ruh-u beşeriyi zulümattan kurtaran tevhid olduğunu”11, “Hazret-i İbrahim’in (as) suhufunda aslı bulunan temsille izah etmektedir.”12
Sekizinci Söz, “Her şeyin iyisine bak” kaidesini öğreterek, “Ey bu yerlerin Hâkimi! Senin bahtına düştüm. Sana dehalet ediyorum ve Sana hizmetkârım ve Senin rızanı istiyorum ve Seni arıyorum”13 şuurunu kazandırıp, bahtiyar bir mü’min olmanın dersini vermektedir.
Sekizinci Söz, yanı başımızda duran ölüm hakikatini de ele alarak, ölümün asıl nuranî olan simasını ve güzel yüzünü göstererek, bu dünyanın Cennetin bir bekleme salonu hükmünde olduğunu da ihtar etmektedir.
Bu manalar ışığında, Küçük Sözler, zikrettiğimiz sekiz Söz’le insanı Risale-i Nur’a hazırlamaktadır. Ayrıca, ibadetin ve namazın beş vakte tahsisini, mahiyetini tafsilatlı bir şekilde anlatan Dokuzuncu ve Yirmi Birinci Söz ve ibadet bahsiyle de, imanın gereği olan namaz hakikatini akıl ve kalplerde sağlamlaştıran Küçük Sözler, Risale-i Nur Külliyatında büyük bir seyahate hazırlamaktadır. Bu sebeple, Risale-i Nur’un hem çekirdeği hem hazırlık sınıfı gibi olan Küçük Sözler, manen küçük değildir, büyüktür.

Dipnotlar:
1- Sözler, s. 1250. 2- Age., s. 14. 3- Age., s. 72. 4- Age., s. 1258. 5- Age., s. 1258. 6- Age., s. 1258. 7- Age., s. 1259. 8- Age., s. 1260. 9- Age., s. 1260. 10- Age., s. 1260. 11- Age., s. 60. 12-Age., s. 1260. 13- Age., s. 64.