İstanbul Aydın Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, üroloji uzmanı Prof. Dr. Semih Ayan, hazır gıdalardaki fitalat maddesinin tehlikesine dikkat çekti. Prof. Dr. Ayan “Bütün bu riskleri bertaraf etmenin yolu, bütün plastik kaplardan ve ambalajlardan kaçınmak. Ama cam kaplarda servis edilen bir ürüne yöneldiğinizde de risk tamamen ortan kalkmıyor. Örneğin cam şişede satışa sunulan bir süt aldığınızda bile tam olarak fitalatlardan kurtulamıyorsunuz, çünkü sütün hayvandan sağılmasından başlayan süreçten itibaren plastikler işin içine giriyor. Tüm üretim aşamalarında plastiğe maruz kalıyor sonuçta cam şişede satışa sunulsa bile fitalattan arınmış olmuyor. Bu yüzden gerçek hayatımızda fitalattan uzak kalabilmemiz mümkün değil. Plastik şişelerdeki sular, özellikle güneşe ya da ısıya maruz kaldığında bu risk artıyor.” diye konuştu. Prof. Dr. Semih Ayan, “Ne yazık ki Avrupa Birliği’nde, Amerika’da ve ülkemizde bu ürünlerin üzerinde, fitalat içerdiğine dair herhangi bir uyarıcı ibare yok, yasal zorunluluk da yok” dedi.

Sağlık sistemini tehdit ediyor

Prof. Dr. Ayan, ambalajlı gıdalardan uzak durulması gerektiğine dikkat çekti ve şunları söyledi: “Son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz fitalat aslında plastik maddelere esneklik kazandırmak için kullanılan bir madde. İnsan sağlığına zararları saymakla bitmeyen fitalat yediğimiz gıdalarda, çocuklarımızın oynadığı oyuncaklarda hatta emziklerde, giydiğimiz kıyafetlerde, tıbbî araç gereçlerde kullanılıyor. Yağ ve ısı ile çözülen bu madde, vücudumuza girdiğinde neredeyse bütün sağlık sistemini tehdit ediyor.

Paketli sütlere dikkat!

“Fitalat temel olarak plastik ürünlerde bulunan bir madde. Tüm ambalajlarda bu madde maalesef kullanılıyor. İnsan sağlığını en çok riske eden paketler ise süt paketleri. Fitalat yağda kolay çözülen bir madde, süt de yoğun yağ içeren bir gıda, bu nedenle fitalat en kolay süt paketlerinden gıdaya karışıyor” diyen Ayan, tüm ambalajlı ürünlerden kaçınmak gerektiğini söyledi.

Yemekleri plastik kaplarda tüketmeyin!

Sütten sonra fitalat alımını en çok kolaylaştıran yol ise sıcak yemeklerin, plastik kaplarda tüketilmesi ya da saklanması. Yağda çözülen fitalat sıcağa maruz kaldığında da gıdaya hızla karışıyor. Burada da temel nokta sıcak ile plastiğin birleşmesi. Prof. Dr. Semih Ayan, bu konuda da şöyle konuştu, “İkinci önemli risk sıcak yemeklerin, plastik kaplarda servis ya da saklanması noktasında ortaya çıkıyor. Sıcak yemeğin plastikle buluşması, plastikteki, fitalat, pkthalates gibi maddelerin ortaya çıkması ve yemeğe karışması riskini arttırıyor. Plastik, kaplar, tabaklar ya da ambalajlar asla sıcak yemek için kullanılmamalı.” 

***

Sağlık için altın kural

Belediye personelinin katıldığı konferansta Doç. Dr. Gamze Babur Güler kalp sağlığını korumanın ipuçlarını verdi. Güler, bazı şeylerin insanın kendi elinde olduğunu belirterek şunları söyledi: “Hekim sizin yaşınıza, cinsiyetinize, aile hikâyenize hiçbir şey yapamaz. Bunlar değiştirilemez risk faktörleridir. Bunların dışında bir de kurallara uyduğunuz zaman sizin değiştirebileceğiniz risk faktörleri var.  Sigara kullanımı, tansiyon, şişmanlık vs. Bunlar değiştirilebilir risk faktörleridir. Kalp sağlığını korumak için 7 altın kural var. Bunlar; tütün ürünlerinden uzak durmak, günlük fizikî aktivite, kalp dostu diyet uygulamak, uygun vücut kilosunu bulmak, tansiyonu kontrol altında tutmak, kolesterolden korunmak ve kan şekerini düşürmek. Yani her şey kendi elimizde. 

DHA