“Hiç şüphesiz ki, “cihad” sadece “kuru bir toprak” fethi değil; aynı zamanda, İslâmlaştırma faaliyetidir de. Bütün insanlar, İlâhî mesaj olan Kur’ân’ın muhataplarıdır. Allah’ın mesajını dünyanın en ücra köşesineki kullara ulaştırmak” ise mü’minlerin görevidir.

Eğer, iddia edildiği gibi, yalnızca, toprak elde etmeye dayalı, “şiddet-kılıç, askerî ve siyâsî” bir hareket olsaydı; çok kısa zamanda bu kadar geniş topraklar fethedilemez; geniş kitleler İslâmlaştırılamaz; elde edilen topraklar ve toplumlar İslâm prensipleri ve himayesi altında idâre edilemezdi. Nitekim A. Gullaui bu gerçeği, “Eğer halk fetihlere karşı tepki gösterseydi, bu zaferlerin hiçbirisi gerçekleşmezdi... 640 yılında 10 bin kişiden daha az bir kuvvet, bütün Aşağı Mısır’ın çok kısa süre içinde fethedilmesine yetti”1 ifâdeleriyle, Watt da, “Hiç kimsenin Müslüman olması için zorlanmadı; şiddet ve şehvetin de, Ortaçağ Avrupa’sında mevcuttu” sözleriyle te’yid etmektedir.

Nazara alınmayan husus şu: 10 bin kişilik kuvvet, iman, ibadet, ahlâk cephelerinden tam donanımlıydı:

.Tam bir tahkiki iman sahibiydi.

.Tam bir takva sahibiydi. İbadetlerle, İslâm şartlarıyla donanmıştı.

.Tam bir ilim ve fikir sahibiydi.

.Nefsini, duygularını tam bir İslâm terbiyesinden geçirmişti.

.Düşüncesi, dünya değil, ahiret idi. Yani, şahadet veya gazilikti.

.Hedefi, iman hakikatlerinin, İslâm esaslarının, adâletin, hakkın, hukukun yayılmasıydı. Yani, “i’lay-ı kelimetullah”tı. Yani, maddî servet peşinde değildi.

.Barış için gidiyordu.

.Talan etmiyordu. Zulmetmiyordu. Yağmalamıyordu.

Dipnot: 1- Prof. Yıldız vd., Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, c. 1, s. 427.