Tahaddi Âyetleri: Kur’ân’ın mu’cizeliğini ifade edip, insanları muarazaya dâvet eden ve meydan okuyan âyetlere denir.
“Eğer kulumuz Muhammed’e (asm) indirdiğimizden şüphe içindeyseniz, haydi onun gibi bir sûre getiriniz ve eğer doğru iseniz; Allah’tan başka bütün yardımcılarınızı da çağırınız.”1 “Bunu yapamazsanız -ki hiçbir zaman yapamayacaksınız- yakıtı insanlarla taşlar olan, kafirler için hazırlanmış o ateşten sakının.”2
“Yoksa onu uydurdu mu diyorlar? De ki: Öyle ise siz de onun benzeri on uydurulmuş (dahi olsa) sûre getiriniz. (Hatta) eğer doğru iseniz, Allah’dan başka çağırabildiklerinizi de çağırınız.”3
“De ki: And olsun, eğer insanlar ve cinler şu Kur’ân’ın bir benzerini getirmek için toplansalar, yine onun benzerini getiremezler. Birbirlerine arka çıkıp yardım etseler de...”4
Kur’ân küllî, genel anlamda 7 vecihten, yönden mu’cizedir. Bu yedi i’caz vecihlerinden her birisinin kendi aralarında beş-altışar dala ayrılır, toplamı 40 vecih olur.
İşaratü’l-İ’caz verilen en temel yedi vecihi şöyle sıralar:
1. Kur’ân’ın nazmındaki belâgat.
2. Âyetler, sûreler arasındaki tenasüb (uygunluk, denge).
3. Kur’ân’ın kendine has üslûbu (hiçbir beşer üslûbuna benzememesi)
4. Kur’ân’ın gaibten ve gelecekten haber vermesi.
5. Âyetlerde tenakuz (çelişki) ve hata olmaması.
6. Kur’ân’ın ümmi (okuma-yazması olmayan) bir zattan zuhur etmesi.
7. İnsanların gücünün üstünde ilim (manevî, sosyal, fen, teknolojik, vs) ve hakikatleri ihtiva etmesi.5
DİPNOT:
1- Bakara Sûresi, 2/23.
2- Bakara Sûresi, 2/24.
3- Hud Sûresi,, 11/13.
4- İsra Sûresi, 17/88; Tur, 52 (33-34).
5- Bediüzzaman Said Nursî, İşaratü’l-İ’caz, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul, 1999, s. 137, 139.; Sözler, s. 340-341.