Millî kelimesi millet ile ilgili, millete ait olan, sadece milletin olan manasındadır. Yani, başta inanç, örf, güzel gelenekler, adetler, milletin temel karakteri, haslatleri ve özellikleri demektir.
Örf, kanunlarla belirlenmemiş olmakla birlikte kanun değerinde olan, halkın kendiliğinden uyduğu, kural, prensip şeklindeki geleneklerdir. Haslet ise, kişinin yaradılışından gelen huy ve sonradan kazandığı özellik, huy, karakterdir. Müslüman Türk milletinin güzel milli hasletlerinden başında, doğruluk, adalet, meşveret, merhamet, hürmet, hürriyet, cesaret, nezaket, sevgi, vefakârlık, fedakârlık, alçakgönüllülük, sorumluluk, iyilik, yardım etmek, dayanışma, diğergamlık (empati) misafirperverlik, helal-haramalara dikkat, dürüstlük gelir. Türkler, bu insani ve ahlaki değerleri İslâmiyeti kabul ettikten sonra milli ruh ve karakterleri haline gelmiştir. Bu millet, X-XI. yüzyıllarda Kur’an ve Sünnet-i Seniyye’de tavsiye edilen bu değerleri milli haline getirmiş, çok önem vermiş, bu değerleri korumak ve kalıcı davranış biçimleri haline getirmek için çaba sarf etmiş, cihad etmiştir. Ve Türk milleti 1000 yıldır İslâmın bu değerlerini yaşamış, bayraktarlık ilânatını yapmıştır. İşte, milli dendiğinde milletin bu güzel haslet, ahlâki değerleri huy ve karakter haline getirmesidir.
Kötü hasletlere gelince, nefsimizde dört kötü hasletten bahsedilmiştir: ● Münaza'a: Allâh Celle Celâlühû ile çekişme, ● İbâ: Allah Tealânın emirlerinden kaçınmak, ● Azgınlık, ● İnkâr: Ahkâm-ı İlâhiyeyi kabul etmemek.
Diğerlerinden bazıları, yalan, riya (olmadığı halde iyi görünme, gösteriş) gıybet, tecessüs (insanların iç yüzünü, gizli taraflarını veya kusurunu araştırmak), kibir, hased, nemmamlık (lâf taşıyıcılığı), cimrilik, su-i zan (başkasının hakkında kötü düşünmek) Müslümanları başta olmak üzere, hakperest, doğru insanları hor görmek, iyi insanlara buğzetmek, vs., vs.
Şimdi milli denen eğitim sistemine bakalım: Millî olan güzel hasletleri mi öne çıkarıyor, kötü hasletleri mi? İlkokuldan saf, masum, günahsız olarak aldığı çocukları üniversiteden çıkarana kadar güzel hasletlerle eğitmiyor, kötü, çirken hasletlerle öğütüyor. Yalancı, zalim, helal-haram bilmeyen, hak ve hürriyetlere saygısız, köşe dönmeci, hırsız, yolsuz kişiler ve yöneticiler haline getiriyor mu? Milyonlarca çocuk ve gençlere, İşte millisiz milli eğitim sisteminin sonucu:
“Millet-i İslâmiyenin sebeb-i saadeti yalnız ve yalnız hakaik-i İslâmiye ile olabilir. Ve hayat-ı içtimaiyesi ve saadet-i dünyeviyesi şeriat-ı İslâmiye ile olabilir. Yoksa adalet mahvolur. Emniyet zîr-ü zeber olur. Ahlâksızlık, pis hasletler galebe eder. İş yalancıların, dalkavukların elinde kalır.” (Hutbe-i Şâmiye, Enst./intr, s. 79.)