Tasavvuf/tarikatta-ki, bütün hak tarikler Kur’an’dan alınmıştır-nafile ibâdet ve zikir önemli bir esastır. Zahirden hakikate çıkıp mânevi makamlara bunlarla geçilebilir.
Risâle-i Nûr mesleğinin dört esasından birisi olan tefekkürle, ilim içinde aynı neticelere çok daha kısa zamanda varılabilir. Çünkü, “Risâle-i Nûr, ibâdet yerinde ilim içinde, hakikata bir yol açmış. Sülük ve evrad yerinde mantıkî bürhanlarla ilmî hüccetler içinde, hakikatü’l-hakaika bir yol açmış ve ilm-i tasavvuf ve tarikat yerinde doğrudan doğruya ilm-i kelâm içinde, ilmî akîde ve usülü’d-din içinde bir velâyet-i kübrâ yolunu açmış.”1
“İbâdet yerinde”, farz, vacib olmayan, “nafile ibadet” demektir. “Bir saat tefekkür bazen bir sene ibadetten daha hayırlıdır.”2 Risâle-i Nûr, doğrudan iman hakikatlerini ders verdiği için hem tefekkür hem ilim hem ibadet mesabesindedir. Eskiden çok nafile ibadetlerle “marifetünnefsi/nefis terbiyesini” gerçekleştiren evliyaya bedel, bu zamanda onunla çokça meşguliyet aynı neticeyi verir. Öyle bir ilim ki, içinde külli ibadet ve tefekkür var. Ve, “Sülûk ve evrad yerinde, mantıkî burhanlarla ilmî hüccetler içinde hakikatü’l-hakaike yol açmış.”3 Tarikatın uzun, çileli sulûk ve evradıyla elde edilen mânevi makamlar; bugün Risale-i Nur’un mantıki delil ve ispatlarıyla kısa zamanda ve az bir gayretle kazanılır.
Kelâm ilmindeki herkesin anlamakta zorlandığı “imkân ve hudûs” gibi ağır felsefi deliller yerine, daha sade, anlaşılır tevhidi delilleri ile kısa ve öz bir velâyet yolu bulmuş. Meselâ Kader meselesini bütün yönleriyle öğrenmek isteyen, “Sırr-ı kader ve cüz-i ihtiyarînin (hür iradenin) halli için, koca Sa’d-ı Taftazanî gibi bir allâme, kırk elli sayfada, meşhur Mukaddemât-ı İsnâ Aşer namıyla Telvih nam kitabında ancak hallettiği ve ancak havassa bildirdiği aynı mesâili, kadere dair olan Yirmi Altıncı Sözde, İkinci Mebhasın iki sayfasında tamamıyla, hem herkese bildirecek bir tarzda beyan”4 etmiş. İşte Risale-i Nur, toplumun her tabakasına bu kestirme ve kesin yol ile sarsılmaz tahkiki imanı dersi vermiş; uzun, meşakkatli yollara sapmadan velâyetin en yüksek makamlarına ulaştırıyor.
Dipnotlar:
1-Emirdağ Lâhikası, Enst./intr., s. 80.; 2-Suyutî, Camiu’s-Sağir, II/127; Aclûnî, I/310.; 3-Emirdağ Lâhikası, s. 80.; 4-Barla Lahikası, s. 15.