Meselâ, “Güneşi ve ayı emrine boyun eğdirdi”1 mealindeki âyetleri yorumlarken, “Hadsiz büyük, geniş, hâli, boş...”2 kelimelerini kullanarak, “hâli”nin, “boş” demek olduğunu bize öğretir.
Aynı sayfada, “O boş ve hâli tevehhüm edilen semâvat dahi, melâikelerle, ruhanîlerle doldu, şenlendi” diyerek, “boş”u önce, “hâli” kelimesini de sonra tekrarlayarak âdeta hafızamıza kazır.
“Eğer bütün eşya tek bir Zâta isnad edilse, vücub derecesinde bir suhûlet, bir kolaylık peydâ eder. Eğer eşya müteaddit sânilere, esbablara isnad edilse, imtinâ derecesinde bir suûbet, bir müşkülât ortaya düşer3.
“Suhûlet”in “kolaylık” olduğunu söylemiştir. “Suûbet”in ise, cümlenin akışından zorluk olduğunu imâ etmiş; “müşkilât”la da açıklamıştır. Hemen iki sayfa sonra, “İşte, vahdette nihayetsiz suhûlet ve kesrette nihayetsiz suûbet bulunduğundandır ki, ehl-i san’at ve ticaret, kesrete bir vahdet verir, tâ suhûlet ve kolaylık olsun” 4 kelimelerini kullanarak güçlendirmiştir.
Risale-i Nur’un baştan ayağa böyle böyle bir lisan kurgusuyla örülmüştür. Dolayısıyla Risale-i Nur, aynı zamanda kendi kendisinin hocası olur. Böyle Risale-i Nur, Kur’ân dili Arapça’nın yüzde 80’ini halletmiştir. Geri kalan yüzde yirmisi de “ehl-i ilme” mahsustur. Ve bu yüzde 20’nin içinde “gramer” de mevcuttur. Küçük bir çalışmayla bu da halledilebilir.
Risale-i Nur, bu lisan üslûbuyla, kurgusuyla, yediden yetmişe avama olduğu gibi, ehl-i mektebe, İlahiyatçılara, fen ve sosyal ilim ehline, hatta, Hıristiyan ve sair ehl-i kitaba da ulaşmıştır.
Dipnotlar:
1. Ra’d Sûresi, 2.
2. Mektûbât, s. 400.
3. Mektubat, s. 22.
4. Mektubat, s. 23.