Yaşadığı günlerde bırakın sarayları, yeryüzüne sığmayan insanlar, gün geliyor, ölüyor; kral köle fark etmiyor, kara toprağa gömülüyor. Zahire göre fark, olsa olsa yolculuğa çıktığı vasıtada, konulduğu mekânda olabilir: Birileri debdebeli tabutla; bazısı da üstü açık iki sırık salıyla taşınıyor; bazıları, saray gibi mezara; kimisi de mütevazı bir çukura gömülüyor.
Ölüm, her canlı için mukadder. Bunu bilmeyen yok.
Ne var ki, insan bazen dünyadaki sarayında ebedî kalacakmış gibi ihtirasının kölesi olabiliyor. Bazen hırsları ve hayalleri doymak bilmiyor, “Hel min mezîd” yani, “daha yok mu?” diyor. Dünyanın kimseye yâr olmayan tahtına ve saltanatına sıkı sıkı sarılıyor.
Cenaze merasiminde dikkatimi çekti: Müteveffâ Suudi Arabistan Kralı Abdullah, üzerinde seccade ebadında bir halının yer aldığı bir salacanın-buna “sal” da deniyor-üzerinde ve yerde yatıyordu. Düşünebiliyor musunuz? Koskoca bir ülkenin kralının; uğrunda birçok şeyin feda edilebildiği bir insanın ayakları salacaya sığmamış; bir miktar, seccadeden taşmıştı.
O gün, hâzurun ayakta; kral ise yerdeydi. Hayatta olduğu günlerde ise, o ayakta, tahtında; avaneleri ise ayaklarının altındaydı âdeta! Kralın iki dudağının arasından çıkacak bir çift söze ve emre âmâde idiler. Ve Kral, götürüldü, Riyad’daki “Ud Kabristanı”ında, gözden uzak-gelenekleri gereği-isimsiz bir mezara gömüldü.
O da Müslüman’dı, onun da Allah’ı bizim Allah’ımızdı; o da, biz de, aynı Ma’budun ibadıydık; mezhebimiz farklı da olsa, dinimiz birdi, Rabbimiz birdi.
Ben bu manzaraya medya vasıtasıyla muttali oldum. Ama görmesi gereken gözler; ders alması gereken kimseler bizzat başucundaydı o an, el pençe divan durarak; belki, bir gün gelip kendi saltanatlarının da son bulacağından ürpererek, korkarak bakıyorlardı.
Evet, ibret ânı idi, o an!
Köşkler, saraylar; şatafatlı araçlar; şakşakçılar, yağcılar hepsi burada; mevta ise, ameliyle orada…
Bediüzzaman’ın, “Ahirette seni kurtaracak bir eserin olmadığı takdirde, fâni dünyada bıraktığın eserlere de kıymet verme” sözü böylece, bir defa daha makamına oturdu.
Demek ki şişmenin, yelkenleri alabildiğince şişirmenin âlemi yok; çünkü bir gün, rüzgâr diner, yelken iner. Marifet, ne kendini, ne de yolcularını ezmeden, üzmeden, mağdur etmeden sahi-i selâmete çıkartmaktır. Bunu için, pusulanın da, pusulayı kullanan kafaların da doğru çalışması gerekir.
İnşaallah, bendeniz gibi, başkası da bu tablodan hissesini almıştır.
Çünkü ölüm, en tesirli nâsihtir.