Şairin, “Secde eylemedi iblis Âdem’e / Bu kıssadan biraz hisse kapsana”1 dediği gibi; kıssalar hisse almak, anlatılan hikâyeden veya olmuş bir şeyden ders çıkarmak içindir.

Hatta kıssalar, Kur’ân-ı Kerîm’in bahisleri içinde bile çok önemli bir yer tutar. Tâ ki anlaşılsın, ibret alınsın diye.  Biz de bir kıssa bulduk, belki ibret olur diye; / Saygıdeğer karilerim, bunu bizden dinleye.

Şöyle ki:

Tilki, bir gün oturmuş, düşünmüş ve kendi kendine şöyle demiş: ‘Yıllardır bu köyün tavuklarını, yumurtalarını yiyorum. Yeter artık. Köyü rahat bırakıp, biraz da ormanda bulacağım kuşları, yabanî tavukları ve onların yumurtaları yiyeyim’ demiş.

Ormana daldığında ne görsün? Ağacın dalları arasından sarkan bir geyik budu!

Önce, sevinmiş; ardından da; “Buna kimse dokunmadığına göre, bu işte bir iş var” diye düşünmüş.

Tilki kurnazlığı bu ya!

Bir kenara çekilip, ne olup biteceğini gözlemeye koyulmuş.

Çok geçmeden, iri cüsseli bir kurt gelmiş.

Kenarda gizlenen tilkiyi fark eden kurt, sormuş:

“Sen, neden bu eti yemedin?’

Tilki; “Orucum” demiş.

Kurt bütün maharetini kullanarak bir sıçrayışla budu almış. Almış almasına da, butla birlikte yere güm diye çakılmış. Bunu fırsat bilen tilki koşmuş, ete yumulmuş. Sendeleyerek yerinden kalkmaya çalışan kurt, tilkiye;

“Hani, sen oruçtun?” diye sorduğunda, tilki:

“Evet, oruçtum, ama biraz önce top patladı” deyivermiş.

Dostlarım!

Sanırım, fırsatı ganimet bilme bu olmalı.

Kıssamızdan çıkaracağımız hisse:

“Kalıp kıyafetle adam, adam olmaz” atasözünde de ifade edildiği gibi; fizikî büyüklük, yani kalıp, güç kuvvet değil iş gören; akıl, kalp ve Cenâb-ı Hakk’ın ihsan ettiği hasseleri, melekeleri yerli yerinde ve zamanında kullanma maharetidir.

Eğer insan hadisata ibret nazarıyla bakmaz da, onlarda neyi aradığını bilmez bir şekilde kıssalara yaklaşırsa; kendini, verilmek istenen asıl mesajdan çok uzak bir yerlerde bulur.

Hisseden mahrum olur.

Dipnot:

1- A. Uçman, Rıza Tevfik, 92.