Yapısal reform, sistemde ortaya çıkan ya da çıkma ihtimali olan tıkanıklıkların önüne geçmek için sistemin yapısında yapılan reformlara verilen genel isimdir.
Meselâ bir su tesisatında borudan geçecek su miktarının artacağını düşünüp boruların yapısını değiştirmek, genişliğini arttırmak bir yapısal reformdur ve lavabo açıcı gibi geçici çözümlerden daha etkilidir. En basit anlatımı ile, herkesin anlayabileceği şekilde, yapısal reform böyle bir şeydir.
MERKEZ BANKASI BAĞIMSIZ OLMALI
Mevcut durumda ülke ekonomisini içinde bulunduğu tıkanıklıktan, finansal krizden en etkili şekilde kurtarmak için, geçici çözümler yerine finansal sistemde bazı kalıcı yapısal reformlar yapılmalıdır.
Meselâ öncelikli olarak finansal istikrarı sağlamak ile görevli olan ve finansal sistemin damarları ve boruları gibi olan Merkez Bankası daha fazla daraltılmamalı. Merkez Bankası’nın hareket alanı genişlemeli yoksa finansal sistemde tıkanmanın önüne geçilemez.
Merkez Bankası’nın para politikası ile alâkalı tedbirlerinin tesirli olabilmesi için bağımsızlığını güçlendirecek reformlar yapılmalı. İktidardan emir alıyormuş gibi gösterilen bir Merkez Bankası’nın finansal istikrarı sağlamada ortaya koyacağı politikaların etkili olamayacağı ortada.
Her adımda müdahale edilen bir Merkez Bankası’nın bağımsız olduğundan söz etmek pek mümkün değil. Böyle bir durumdaki Merkez Bankası’nın finansal durumu etkileyecek güçte politikalar üretmesi kolay olamayacaktır.
BÜYÜME İTHALATA DAYALI OLMAMALI
Hızlıca yapılması gereken bir diğer yapısal reform da ülkenin büyümesinin ve üretiminin ithalata dayalı olmasından kurtarılması. Gördüğümüz üzere ithalata dayalı büyüyen bir ekonominin döviz krizi karşısında yaşadığı travma çok ağır olabiliyor.
İthalata dayalı bir ekonomide ülkenin büyüme maliyeti döviz ile birlikte yükseliyor ve üretimin getirisi gittikçe azalıyor.
1 LİRA NEYİMİZE YETECEK?
Ekonomik krizi önceden sezmek için çok güzel bir ölçüt var. O da ülkenin en büyük değerdeki madeni parası, yani 1 lira, ile bir markete girdiğimde alınabileceklere bakmak.
Birkaç sene öncesine kadar 1 lira ile marketten gramajı azaltılmamış en az iki ekmek alabiliyorduk. Yani 1 liraya beş yüz gram ekmek alınabiliyordu. Şimdi ise iki yüz gram ekmeği bile 1 liraya zor alıyoruz.
17 sene içerisinde ileri mi gittik yoksa geri mi? Yerimizde saymadığımız kesin.