İKRAR

“Başörtülü hâkim”, “darbe imâsı” politik polemikleri gibi en son ortaya atılan “sözde” tartışması da kamuoyunda pek mâkes bulmayınca bu kez “militan” tavsifi üzerinden fırtına koparıldı.

Aslında lügatte “bir düşünceye, görüşe, öğretiye bağlı olup başarı kazanmasına uğraşan, bu yolda savaşan kimse” ya da “bir siyasal örgütün etkin üyesi” anlamındaki “militan” nitelemesiyle muhalefet sözcüleri “mülkî amirlerin parti militanı olmaması” çağrısında bulunmuşlardı.   

Kaldı ki “militan” tâbiri, Cumhurbaşkanı ile Bahçeli’nin muhalefete fütursuzca savurduğu “illet – zillet”, “terörist”, “hâin”, “çöplük”, “haşerat” gibi AİHM’in uyarısıyla “kaba, aşağılayıcı, küçük düşürücü” tahkirlerinden oldukça hafif kalıyor.

Ne var ki “tek kişilik rejim”de “iktidar cephesi” sözcülerinin toplumu kutuplaştırıp kamp- laştıran ağır hakaretleri “eleştiri” olarak görülürken, devleti temsil eden bazı vali, kaymakam ve bürokratların, memurların iktidar partisinin il-ilçe başkanlarıyla kolkola siyasi söylem ve skandalları eksik olmuyor. 

Bir ilde öğrencilerin karnelerini il başkanı dağıtırken, bazı il-ilçe başkanları kendilerini vali ve kaymakamlardan üstün görüyor. “Cumhurbaşkanlığı” logosu altında iktidar partisinin kongreleri yapılırken, bazı mülki amirler ve bürokratlar pervasızca “parti sözcüsü” gibi demeçler veriyor.  

En son bir ilde “yeni atanan AKP’ye yakın müdürlerin valilik tarafından açıklanması gerekirken, iktidar partisi il başkanı tarafından açıklanması eleştirilerine, il başkanının, “Vali, Cumhurbaşkanımızın il temsilcisi, biz de genel başkanımızın temsilcisiyiz. Cumhurbaşkanı ve genel başkanımız aynı kişi olunca ikimiz de temsilciyiz” ifadesi bu vakıanın ikrarı. 

TESBİT

“Kapanan dükkân yok”muş!

Haftanın yoğun gündemin karambolunda kaybolan tartışmalardan biri de Cumhurbaşkanı’nın “Diyorlar ki, ‘dükkânlar, şirketler kapanıyor.’ Kapanan falân yok, her şey ortada” açıklaması oldu.

Gerçi açık olanlar da siftahsız kapanıyor, ama hemen hemen her sokak ve caddede peşpeşe kepenk indiren dükkânları görenler bu iddiaya hayret ettiler. Zira en başta Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesi’nin tesbitiyle, 2020 yılında 99 bin 588 esnaf meslekten ve sicilden terkini istemiş. Buna göre günde ortalama 273 esnaf ve sanatkâr dükkânını kapatmış. 

Keza özellikle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) 2020 Aralık ayı verileriyle, ”Bir önceki aya göre kapanan şirket sayısında yüzde 221.4, kapanan kooperatif sayısı yüzde 533.33, kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 242.87 artış göstermiş.”

Bir başka hesâpla, 2020 Aralık ayında kapanan şirket sayısı 2019 yılının aynı ayına göre yüzde 43.57, kapanan gerçek kişi ticarî işletme sayısında yüzde 141.28 oranında artış olmuş. (gazeteler, 22.1.21)

Bundandır ki ana muhalefet lideri, “şirketlerin, dükkânların kapandığı yok” diyen iktidardakilere, “Saraydakiler, Türkiye gerçeğini görmek istemiyor” diye tenkit ediyor. 

Anlaşılan, bu lâf da bir “algı operasyonu” olarak savrulmuş. Zira iki milyon esnafın üzerindeki vergiler alınmazken, son iki yılda yüz binlerce dükkânın kapandığı tesbit edilirken, “kapanan dükkân yok” çıkışı  boşa çıkmış oluyor.

VAZİYET

Türkiye, Trinidad’la aynı kategoride!

Türkiye, 2020’de de “yolsuzluk endeksi”nde son sekiz yılda en çok gerileyen beş ülke arasında. “Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 2020 yılı Yolsuzluk Algı Endeksi’ne göre 86. sırada. AB ülkelerinde sonuncu, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ülkeleri listesinde sondan üçüncü.

Özetle, “hibrit / melez demokrasi”de hukukun olmadığı, iç kargaşa, ekonomik ve siyasî krizdeki ülkeler grubunda. En çok puan kaybeden Barbados, Cibuti ile birlikte, Kolombiya ile Ekvator’un üstünde aynı puanı alan Doğu Timor, Trinidad ve Tobago ile aynı kategoride. (gazeteler, 28.1.21)

Bu bakımdan, Uluslararası Şeffaflık Derneği Başkanı E. Oya Özarslan’ın, “Türkiye yolsuzlukla mücadele konusunda endişe verici durumunu koruyor. Temelli bir adım atmadığımız sürece de böyle olmaya devam edecektir. Küresel bir salgını yaşadığımız bu günlerde sağlık, eğitim gibi temel ihtiyaçlara gitmesi gereken ülke kaynaklarının korunması herkesin derdi olmalı” oldukça önemli.