“Millet ittifakı” adayı İmamoğlu’nun canlı yayında gündeme getirmesi üzerine “cumhur ittifakı” adayının “okumadım” demesiyle tetiklenen süreçte, Sayıştay’ın siyasi baskıyla internet sitesine koyduğu herkese açık olan raporunu 156 yıllık geçmişini silercesine “kendini tekzip”le siyasete müdahalesi siyasi baskının ağırlığını açığa çıkarıyor.

Vakıa şu ki Anayasa’nın 160. devletin denetlenmesi için kurulan Sayıştay’a “merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idâreleri ile sosyal güvenlik kurumlarının ve belediyelerin bütün gelir ve giderleri ile mallarını denetlemesi görevini veriyor.

178 SAYFALIK RAPORDA 68 TESBİT…

Ne var ki, daha önce (4 Temmuz 2012’de) AKP iktidarınca “torba kanunu”na konularak apar topar gece yarısı operasyonlarla Meclis’ten geçirilen ve Sayıştay’ın denetim yetkisi temelden tırpanlanmış; anayasa ve  değişiklikle, genelge ve yönetmeliklere uygun hareket eden kamu kurum ve kuruluşlarının faaliyetleri Sayıştay tarafından kanuna uygunluk bakımından denetlenemeyecek hale getirilmişti. Kamunun zarara sokulması durumlarına karşı Sayıştay, kamu idarelerinin malî rapor ve tablolarının güvenilirliği ve doğruluğu hakkında görüş bildiremez duruma düşürülmüştü.

Sayıştay’ın malî denetim yetkisinin kısıtlanmasıyla kamu idarelerinin bütün hesap ve işlemlerinin gerekliliği, ölçülülüğü, etkililiği, ekonomikliği, verimliliğine iç kontrol sistemlerini değerlendirme görev ve yetkileri gasbla denetim raporları düzenlemesinin ortadan kaldırılmasıyla kalınmamış; Sayıştay denetçilerinin, denetimle elde ettikleri bulguları Meclis’e iletmeleri engellenmişti. Ve bu müdahaleyle 132 kamu kurumu kuruluşu ile 73 tezkere denetim dışına çıkarılmıştı.

Zira “yandaş medya”nın “eski” dediği, ancak daha 2018 raporu henüz çıkmadığına göre en son ve en yeni olan 178 sayfalık 2017 İstanbul Belediyesi denetim raporundaki 68 uygunsuz ve usulsüz bulguda kamu zararı tesbit edilmiş; ve “suç” niteliğini taşıyor.

86.5 milyar TL aktif bütçesi olan İBB raporunda maliyet hesapları ile ilgili gelirlerin muhasebeleştirmesinde, i devredilen taşınmazların kira kontratları bedeli ve vadesi ile ilgili rakamlarda kamu ciddi zararlara uğratılmış.

847 milyon TL’yi bulan, kâr payı aktarmamaları, kazanç transferleri, haksız işgaller, özel kurumlara, siyasî iktidara yandaş firma, kuruluş ve müteahhitlere yapılan kaynak aktarımları yapıldığı ve finanse edildiği tek tek rakamlarıyla belirlenmiş.

“ZORUNLU AÇIKLAMALAR”LA GARİP TEVİLLER

Yine raporda, mesela İBB iştiraki KİPTAŞ’ın faaliyet kârını İBB’ye aktarmaması, “2016 Yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda yer verilen bu husus hakkında 2017 yılında 16.504.052,54 TL tahsil edilmiş ancak tamamı aktarılmayan 2015 yılı kârı ile birlikte geriye kalan toplam 266.536.272,26 TL’nin tahsil edilmediği görülmüştür” ifâdeleriyle açıkça ortaya konuluyor.

Bu arada “İstanbulkart” üzerinden 147.5 milyon TL’lik sosyal yardım sadece dokuz markete verilmiş. İstanbul Belediyesine ait 2378 taşınmaz kanunsuz ve haksız bir biçimde işgal edilip, 164 milyon TL tahsil edilmemiş. Keza 27.2 milyon TL tutarındaki asgari ücret kesintisi Hazine’ye gönderilmemiş. İSKİ, 2006-2009 yılları arasında 8 milyon 623 lira zarara uğratılmış.

Garip olan, karalama, yanıltma, saptırma ve medyatik manipülasyonlarla raporunun itibarsız hale getirilmesine Sayıştay’ın da bir siyasi partinin adına destek verip siyasete müdahil olması.

Siyasi baskıyla kamuoyuna peşpeşe yapmak zorunda bırakıldığı “zorunlu açıklamaları”nda da raporunu inkâr edemeyen, raporundaki bulgulara “yanlıştır” diyemeyen Sayıştay’ın, “Kamu zararı sözkonusu değil, sadece idârenin daha dikkatli olması tavsiyelerdir” türü garip tevillere sapması.

Sayıştay’ın içine düştüğü vartayla saygınlığını sıfırlaması, AKP iktidarında devlet kurumlarının ”siyasallaştırılması”yla felç edilişinin ve “sistem”in çöküşünün son tezâhürü oluyor.