Yapılan araştırmaya göre, yolsuzlukta 11 basamak daha gerileyerek ülke olarak “en çok kırılan ülke” olan Türkiye, 175 ülke arasında son 6 yıldaki ilerlemesini de sıfırlayarak 2001’deki ekonomik kriz sonrası duruma düşmüş.

Endeks sıralamasında Türkiye, geçen yıla göre 5 puan daha düşerek 4 puan düşen Çin ve Angola’nın önüne geçmiş. En düşük puanla hâlen demirperde olan Kuzey Kore ve iç savaş kargaşa ve kaosu içindeki Somali ve Sudan’ın kategorisinde yer alıyor…

Konunun uzmanları, Türkiye’nin yolsuzluk listesinde bu denli vahim gerilemesindeki en önemli etkenin 17 ve 25 Aralık’ta engellenen rüşvet ve yolsuzluk soruşturmaları ve operasyonları sonrası, hükümetin son dönemde gittikçe azan bürokratlara ve şirketlere baskısının olduğunu belirtiyorlar. 

Yapılan tahlillerde, dört bakanın istifa etmek zorunda kaldığı, ayakkabı kutularındaki milyon dolarlarla, en son Adlî Tıp’ın “montaj olmadığını belirleyip doğruladığı ilgili ses kayıtlarıyla, Meclis komisyonuna ifâde veren sanıkların ikrarlarıyla açığa çıkan yolsuzluk ve rüşvet iddialarına karşı, siyasî iktidarın on binlerce polis âmiri ve memurunu, binlerce hâkim ve savcıyı görevden alıp kıyıma ve sürgüne uğratmasının bu algıda büyük etkisi olduğu kaydediliyor. 

Bundandır ki, Dünya Şeffaflık Örgütü’nün analizinin Türkiye’yle ilgili sonuç kısmında “Tüm bu yaşananlar Türkiye’nin üzerindeki parlaklığı aldı; yolsuzluk Algı Endeksi’ndeki sıralamada acı bir düşüş yaşadı” değerlendirmesi dikkate değer…

YOLSUZLUKLAR ATLANIYOR…

Türkiye’yi sarsan, devleti içten içe kemiren ve toplumu çürüten organize yolsuzluk, rüşvet, suistimal ve hırsızlık iddialarına karşı ciddî tedbirler gerekirken, ne var ki bu konu da siyasî polemiklerle harcanıyor.

İlginç olan, bütçe tartışmalarında muhalefet partilerinin yolsuzluk, rüşvet ve “torpil listesi” iddialarına cevap vermek yerine siyasî atışma ve saldırılarla geçiştiren ve bütçeden ziyâde siyasî polemiklerle geçiştiren Başbakan’ın yanı sıra Maliye Bakanı’nın, daha Dünya Şeffaflık Örgütü’nün raporunun üzerinden bir hafta geçmeden, “Türkiye’de yolsuzluk olsa dünya görürdü” diye geçiştirmesi. 

Daha da ilginci, Bakan’ın bütçeyi sunuş kitapçığının 41. sayfasında yer alan “yolsuzluk endeksi”ni atlaması ve 48. sayfadaki yolsuzluklara ve usûlsuz harcamalara dair Sayıştay raporlarını “teğet” geçmesi; denetim raporlarının Meclis’ten kaçırılmasına, gönderilenlerin kuşa çevrilmesine dair tek kelime etmemesi.

Ve şimdiye kadar benzerine rastlanmaya bir garabetle, Maliye Bakanlığı’nın Bakan’ın Meclis kürsüsünde yolsuzluklarla ilgili bölümü atlamasıyla ilgili olarak, “Bakan’ın bazı bölümleri atlaması kişisel bir tercihtir” açıklamasında bulunması…

Oysa öteden beri hükûmet yetkilileri, yolsuzluklarla mücadelede Türkiye’nin mesafe kat ettiğini göstermek için sürekli Türkiye’nin Yolsuzluk Algı Endeksi sıralamasına atıfta bulunuyorlardı. 

YOLSUZLUKLA MÜCADELE ZAYIF

Türkiye’nin yolsuzluk endeksi, bir tek Dünya Şeffaflık Örgütü’nün “yolsuzluk algı endeksi”nde yer almıyor; AB İlerleme Raporu’nda da “yeni Türkiye”nin “yolsuzluk endeksinde geriye gidildiği” tesbiti yapılıyor.

AB Komisyonu’nun Türkiye hakkında 17 kez hazırladığı 2014 yılı İlerleme raporunun, özellikle yolsuzlukla mücadele, yargının bağımsızlığı ve ifade özgürlüğü alanlarında yoğunlaşarak, özellikle Aralık 2013’te başlatılan yolsuzlukla mücadele soruşturmaları sonrasındaki duruma dikkat çekilmesi kayda değer. 

Ankara’nın söz verdiği “yolsuzluklarla mücadele”de zayıf kadının vurgulandığı raporda, “Sözkonusu -17 ve 25 Aralık- suçlamaların ele alınış biçimi suç ithamlarının ayrımcılık yapmayan, şeffaf ve tarafsız bir şekilde ele alınmayacağı yönünde ciddî endişeye neden olduğu” ibaresiyle, hükûmetin yolsuzluk iddialarına karşı yargının bağımsızlığına müdahalesinin nazara verilmesi çarpıcı. 

Kısacası, Türkiye’nin “yolsuzlukla mücadele stratejisi” karnesinin zayıflığı AB cânibinden de belirlenmiş. Ve hükûmetin yolsuzluk ithamlarına verdiği, yargının bağımsızlığına, tarafsızlığına ve etkinliğine müdühelenin ciddî endişeye neden olduğu bildiriliyor. 

Zira bu haliyle Türkiye, Myanmar, Bhutan, Şili, Ekvador, Makedonya, Gambia, Haiti, Jamaika gibi işgal altında ya da felâkete uğrayan kargaşa ve çatışma ortamındaki istikrarsız ülkelerle birlikte listenin en altında yolsuzluktan sınıfta kalıyor. Ve sadece “yolsuzluk endeksi”nde değil, “demokrasi ve özgürlükler endeksi”nde de sınıfta bırakıyor…