Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önceki gece TRT’de katıldığı programda,  Türkiye’deki ifade özgürlüğü ve hak ihlallerini eleştiren raporlar yayınlayan uluslar arası kuruluşlara yönelik ‘itibarı sıfır’ açıklamasının üzerinden bir gün geçmeden AİHM raporu açıklandı. Rapora göre, Türkiye, 2014 yılında da AİHM önünde ifade özgürlüğü ihlali nedeniyle hakkında en fazla karar açıklanan ülke oldu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) gündemindeki dava başvurusu bakımından 2013 yılını 5’inci sırada tamamlayan Türkiye, 2014 yılında Ukrayna, İtalya ve Rusya’nın ardından 4’üncü sırada yer aldı. İfade özgürlüğü alanında AİHM sicili negatif olan Türkiye, medya özgürlüğü alanında da üyesi olduğu Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) tarafından alınan bir kararda eleştirildi. 

En çok karar AİHS ihlâlinden

AİHM 2014 yılında toplam 896 karar açıkladı. Hakkında en fazla karar açıklanan ülkelerin başında Rusya (129), Türkiye (101), Romanya (87), Yunanistan (54), Macaristan (50), İtalya (44) ve Ukrayna (40) geliyor. AİHM’nin 2014 yılında Türkiye hakkında açıkladığı 101 kararın 94’ünde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) en az bir maddesinin ihlal edildiğine hükmedildi. Türkiye hakkındaki ihlal kararlarının 45’i AİHS’nin özgürlük ve güvenlik hakkıyla ilgili 5’inci maddesi oluşturuyor. Türkiye hakkında açıklanan kararlardan 44’ünde ise AİHS’nin adil yargılanmayla ilgili 6’ıncı maddesinin ihlâl edildiği belirtildi. 

Türkiye kötüye gidiyor

Türkiye’nin de üye olduğu Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM), “Avrupa’da basın özgürlüğünün korunması” başlıklı raporu 19 ‘hayır’ oyuna karşı 77 ‘evet’ ile kabul etti. Türkiye’de basına yapılan baskılar da raporda yer aldı. Raporda 30 madde ile en çok Ukrayna’dan bahsedilirken, Türkiye 23 madde ile ikinci sırada yer aldı. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin iki senede bir yaptığı “basın özgürlüğünün korunması” raporuna göre Türkiye geçtiğimiz yıllara oranla basın özgürlüğü konusunda kötüye gidişini sürdürüyor. Hırvat Raportör Gvozden Flego son üç raporda “Türkiye kötüye gidiyor, Türkiye eskisi gibi özgür bir ülke değil” ifadelerini kullandı.

Venedik Komisyonu'na çağrı

Bu arada AKPM ilk kez Venedik Komisyonu’na çağrı yaparak, Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğünün önündeki engellerden olan Türk ceza kanunun 5651 numaralı “internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla islenen suçlarla mücadele” kanunu, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uygun olup olmadığını incelenmesini istedi. Strasbourg / cihan

Freedom House için ‘itibarı sıfır’ demişti

Cumhurbaşkanı Erdoğan önceki akşam TRT’de gazetecilerin sorularını cevapladı. Programda, Freedom House tarafından hazırlanan ve Türkiye’de özgürlüklerin geriye gittiğine yönelik eleştiriler içeren raporu eleştiren Erdoğan, “Freedom House’un filan, bunların dünyada itibarı filan yok. Bunların itibarı sıfır. Bunlar kendilerini bir şeye oturtuyorlar, oradan kendilerine bir değer atfediyorlar. Bunlar belki de kurdurulan kuruluşlar olabilir. Biliyorsunuz dünyada bu tür kuruluşlar vardır. Özel olarak bunlar kurdurulmuştur, bunlara özel görevler yükleniyor ve kendileri çalıp, kendileri oynarlar bunlar. Bir defa bu gerçekleri bilmemiz lazım” diye konuşmuştu. 

Twitter’ı yasaklayacak kanun geliyor

Financial Times (FT) gazetesinde dün yer alan bir habere göre, Ankara’nın Twitter’ı yasaklayacak bir yasa tasarısı üzerinde çalıştığı haberi yer aldı. Gazete Türkiye’de sosyal medyanın basın özgürlüğü için ana mücadele alanına döndüğünü belirtiyor. Daniel Dombey imzalı habere göre, Twitter’ın bazı gazetecilerin hesaplarına erişimi engellememesi nedeniyle hükümet Twitter’a erişimi engelleyen bir yasa üzerinde çalışıyor. Yazıda, Türkiye’deki basın özgürlüğü tartışmalarında sosyal medyanın ilkesel bir çatışma alanı haline dönüştüğü belirtiliyor. Habere göre, hükümet, bazı internet sayfalarını önceden kapatabileceği bir yasa tasarısı ile Twitter’ın Türkiye’de bazı gazetecilerin profillerine erişimi engelleyeceği davalar üzerinde çalışıyor.

Online özgürlüğe kelepçe vurulamaz

CHP İzmir Milletvekili ve TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu CHP Grubu Sözcüsü Rahmi Aşkın Türeli, Türkiye’de internet kullanımı üzerindeki baskıların her geçen gün arttığını belirterek, “İnternet yasakları zirveye çıkmıştır. Bu asla demokratik bir tavır değildir. Haberleşme özgürlüğü engellenemez” dedi. Türeli, konuya ilişkin yaptığı açıklamada özellikle son dönemde gerek sosyal medya gerekse genel internet kullanımına ilişkin baskıların giderek arttığını savundu. Çok sayıda internet sitesinin kapatılma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduğunu söyleyen Milletvekili Türeli, “Özellikle 2013 yılının Haziran ayında başlayan Gezi Parkı olayları ve 2013 yılının Aralık ayında ortaya çıkan yolsuzluk haberlerinin sosyal medya kanallarında yayılması üzerine Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na (TİB) internet yasakları ile ilgili sınırsız yetkiler verilmiş ve bunun sonucunda Türkiye’de internet yasakları zirveye çıkmıştır” diye konuştu. TBMM’de geçen yaz görüşülerek kabul edilen torba tasarıda yer alan internet yasaklarına ilişkin maddenin, CHP tarafından Anayasa Mahkemesi’ne götürüldüğünü ve iptal edildiğini hatırlatan Rahmi Aşkın Türeli, “İptal edilen maddede, internet sitesi kapatma yetkisi TİB’e veriliyordu. Anayasa Mahkemesi, bu maddeyi iptal etti. Bu kez de TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşmeleri devam eden yeni torba kanun teklifine, bu madde revize edilerek yeniden koyuldu. Yeni maddeye göre Başbakanlık veya bakanlıklar site kapatma talep edecek, TİB de siteyi kapatacak. Ne değişiyor burada?” şeklinde tepkisini dile getirdi.

9 bin 500 dava

AİHM verilerine göre, Avrupa Konseyi üyesi 47 ülkeden mahkeme gündemine taşınmış dâvâ başvurusu sayısı 31 Aralık 2014 tarihinde 69 bin 900’e geriledi. 2013 yılı sonunda AİHM gündemindeki dava başvurusu sayısı 99 bin 900 olarak bildirilmişti. AİHM gündeminde bugün hakkında en fazla dâvâ  başvurusu bulunan ülkeler, sırasıyla Ukrayna (13 bin 650), İtalya (10 bin 100), Rusya (10 bin), Türkiye (9 bin 500), Romanya (3 bin 400), Sırbistan (2 bin 500), Gürcistan (2 bin 300), Macaristan (bin 850), Polonya (bin 800), Slovenya (bin 700), diğerleri (13 bin 100). AİHM gündeminde İngiltere’den bin 243, Fransa’dan 490, Almanya’dan ise sadece 335 dâvâ  başvurusu bulunuyor.

Raporlar art arda yayınlanıyor

İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch), önceki gün yayınladığı 2015 Dünya Raporu’nda “Hükümet geçen yıl boyunca yargıyı yürütmenin kontrolüne almak, sosyal medyayı susturmak, medya ve internet sansürünü arttırmak ve gazetecileri yargılamak için eşi görülmemiş adımlar attı” ifadelerine yer vermişti.