El Kaide uzantısı Heyet Tahrir Şam’ın İdlib’de kontrolü ele geçirmesiyle gözler Suriye’ye çevrildi. Ortadoğu uzmanı gazeteci Hediye Levent, bölgedeki gelişmeleri değerlendirdi. DW’nin sorduğu Türkiye’nin desteklediği Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) akıbetine ilişkin soruya Levent, “ÖSO, El Bab operasyonunu yapana kadar bir yeri ele geçirebilmiş değildi. Birincisi, ÖSO toplama bir örgüt. Ortak bir kurumsallaşma, yapı söz konusu değil. İkincisi, politize değiller. ÖSO’nun politik aklı söz konusu değil. Türkiye oradan çekilse ÖSO ne olur? Önemli bir kısmının Türkiye’ye geçmeye çalışacağını, geçemeyenlerin de Suriye ordusu ve yönetimi ile anlaşacağını düşünüyorum” şeklinde cevap verdi. 

Türkiye için çok sıkıntılı bir dönem de olabilir

“Suudi Arabistan, Mısır ve birkaç Körfez ülkesinden oluşan bir yapı ABD’nin boşluğunu dolduracak şeklinde haberler var. Bu gerçekleşirse ne olur?” sorusunu Levent şöyle cevaplıyor; “Bu üç ülke de Türkiye’nin ve Katar’ın bölgede İhvan’ı (Müslüman Kardeşler) yaydığını düşünüyor. ABD’nin çekilmesiyle ilgili genel kanı neydi? Türkiye ile anlaştı, Türkiye ajandayı devralacak şeklindeydi. Eğer bir şekilde bu ülkeler Şam’la uzlaşırsa, Türkiye için çok sıkıntılı bir dönem de olabilir.” “Türkiye Suriye politikasında bu tarz bir sıkışmışlığa girerse, Esad’la iletişim kapısı aralanır mı?” sorusuna ise Levent, “Bir kere ÖSO’dan vazgeçmesi gerekebilir Şam’la ilişki kuracaksa. O yüzden Türkiye’nin ne yapacağını kestirmek oldukça güç. Ancak Şam ilişki kurar mı Türkiye ile böyle bir durumda? Evet, kurar. Şam Suudi Arabistan’la bile kapıları kapatmıyor. Devlet çıkarı olarak bakıyor. Zor olur mu? Olur. Türkiye ve Suriye arasında çok sayıda dosya birikmiş durumda” cevabını veriyor. 

Sınır hattında İdlib toplantısı

MillÎ Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ümit Dündar ve MİT Başkanı Hakan Fidan’ın katıldığı toplantıda Suriye kuzeyindeki gelişmelerle, İdlib’de ateşkesin devamına yönelik çalışmalardaki son durum ele alındı. Akar, “Soçi’deki mutabakat doğrultusunda ateşkesin ve istikrarın devamı için her türlü gayret gösterilmektedir. Rusya ile bu konudaki yakın iş birliğimiz devam ediyor” dedi. Soçi’de imzalanan mutabakat çerçevesinde İdlib’deki son durumun da gündeme geldiği toplantıda, ateşkesin devamına ilişkin çalışmalarla bölgede huzur ve istikrarın sağlanmasına yönelik yapılması gerekenler ele alındı. 

Türkiye ile Suriye’den çekilmeyi görüşüyoruz

Orta Doğu turu kapsamında Mısır’a gelen ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Türkiye ile Suriye’den çekilme işleminin uygulama aşamalarını görüştüklerini söyledi. Pompeo ziyaretinin son gününde Mısır devlet televizyonuna mülakat verdi. Arapça tercümesi yayımlanan mülakatta Pompeo, Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile geçen Perşembe günü telefonda görüştüklerini bildirdi. Pompeo, Türkiye ile ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den çekilme kararının uygulanması konusundaki detaylar üzerinde anlaşacaklarını kaydetti. Çekilmenin terör örgütleri tehdidinin bertaraf edilmesi ve güvenliğin sağlanmasıyla eş zamanlı gerçekleşeceğine değinen Pompeo, “Terör örgütlerine siyasi ve maddi baskılar uyguladık. DEAŞ ile mücadelemize Asya ve Kuzey Afrika’da devam edeceğiz” dedi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile dün de telefonda görüştü. Görüşmede, Suriye’ye ilişkin son gelişmeler değerlendirildi. 

Bolton: Görüşmeler haftaya devam edecek

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Türkiye ile ABD arasında Suriye’deki Kürtlerin durumu konusundaki askeri görüşmelerin, her iki ülke için de kabul edilebilir bir sonuç çıkması umuduyla haftaya devam edeceğini belirtti. Bir radyo programında konuşan Bolton; ABD Başkanı Donald Trump, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve kendisinin Türkiye’nin “bizimle birlikte IŞİD’e karşı savaşan Kürtlere zarar vermeyeceğine” sadık kalacağını anladıklarını söyledi. DW’nin haberine göre Bolton, “Bu ordular arası görüşmelerde halen daha bu işin nasıl olacağıyla ilgili herkesin kendisini rahat hissedeceği taahhüt, protokol ve prosedürler için uğraşıyoruz. Ve haftaya devam edecek bu görüşmelerin her iki taraf için de kabul edilebilir sonuçlar doğurmasını umut ediyoruz” dedi.

Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönmesi konuşuluyor

“2019’da Suriye’nin lehine, vekâlet savaşına taraf olan ülkeler açısından karmaşık bir yıl olacak gibi görünüyor” diyen Levent, “Suriye’de yeni bir dönem başladı. Sahadaki savaş büyük ölçüde bitti. Esad yönetimi kazandı. Suriye’nin 2011’de Arap Birliği’ne üyeliği askıya alınmıştı. Şimdi Suriye’nin Arap Birliği’ne geri dönmesi konuşuluyor. Bununla ilgili pazarlıklar dönüyor. Bu da Suriye’nin 2019’da savunma pozisyonundan çıkacağını gösteriyor. 2019 itibarıyla Suriye bölgedeki siyasette önemli aktörlerden biri rolüne geri dönüyor” diye konuştu. 

AA