Türkiye ekonomisinin büyüme performansından özel sektör operasyonlarına, Türk Lirası’nın Amerikan Doları’na karşı hızla yaşadığı değer kaybından teşvik paketlerine 2016 Türkiye ekonomisine dair değerlendirmede bulunan BBC Türkçe on maddede nelerin öne çıktığını sıralamış. Buyrun...

1. Yedi yıl sonra gelen daralma: Dünyanın büyüyememe sorunuyla yüzleştiği son yıllarda Türkiye ekonomisinin yüzde 4’ün üzerine büyüme kaydetmesi öne çıkan unsurlardan biriydi. Ancak 2016 yılında Türkiye ekonomisinin büyüme hızında yavaşlama görülmeye başlandı. Türkiye ekonomisi 2016’nın üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,8 küçüldü. TÜİK’in hesaplama yönteminde revizyona giderek açıkladığı verilere göre bir önceki çeyreğe göre yüzde 2.7’lik bir daralma görüldü. Türkiye ekonomisi yedi yıl sonra ilk kez küçüldü.

2. Dolar/TL kurunda rekor üstüne rekor: 8 Kasım’da düzenlenen ABD başkanlık seçimlerini iş adamı Donald Trump’ın kazanmasının getirdiği belirsizlik, gelişmekte olan ülke kurlarında satış baskısı oluşturdu. 15 Temmuz darbe girişimi, jeopolitik riskler, Amerikan Merkez Bankası FED’in faiz silâhını çekmesi beklentisi ve Türkiye’deki siyasî gelişmelerin de etkisiyle Dolar/TL kurunda art arda rekor kırıldığı gözlendi. Amerikan Doları’na karşı Türk Lirası’nın yıllık değer kaybı yüzde 20’lere ulaştı.

3. TCMB, yıl boyunca yedi kez faiz indirdi, bir kere faiz arTtırdı: 19 Nisan’da görev süresi dolan TCMB eski başkanı Erdem Başçı’nın yerine, başkan yardımcısı Murat Çetinkaya atandı. TCMB, 2015 yılı boyunca çok tartışılan faiz indirimi çağrılarına 2016’da cevap vermeye başladı.TCMB eski başkanı Erdem Başçı önderliğinde üç kere toplanan Para Piyasası Kurulu, Ocak ve Şubat aylarında değişikliğe gitmezken Başçı’nın başkanlığında yalnızca Mart ayındaki toplantıda faiz indirimine gitti. Sadeleştirme politikası kapsamında Çetinkaya başkanlığında ise yıl boyunca altı kere faiz indirimi kararı verildi.

4. Kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye’nin notunu kırdı: Türkiye’de yaşanan siyasî gelişmeler ve dünya ekonomisinin gelişmekte olan ülkelerin aleyhine bir rotaya dönmesi, önde gelen üç uluslar arası kredi derecelendirme kurumu Standard & Poor’s (S&P), Moody’s ve Fitch’in Türkiye’nin notunda indirime gitmesine yol açtı.

5. SiyasÎ gelişmeler ve jeopolitik riskler turizmi etkiledi: 2016 yılında Türkiye ve Rusya arasında yaşanan gerilim ile bölgedeki siyasî gelişmeler, turizm sektörüne ağır darbe vurdu. Türkiye’yi 2015 yılının ilk 11 ayında 34.7 milyon yabancı turist ziyaret etmişti. Bu rakam 2016’ya geldiğimizde ise 24 milyon yabancı turiste kadar indi.

6. Petrol fiyatlarındaki düşüş cari açığa yaradı: Türkiye’nin en büyük ithalat kalemi olan petrol fiyatında görülen düşüş, cari açığın yılın ilk çeyreğinde 30 milyar doların altına inmesine yardımcı oldu.

7. Özel sektöre yönelik operasyonlar hız kazandı: Hükümetin 15 Temmuz’da gerçekleşen darbe girişiminden sorumlu tuttuğu ‘FETÖ’ olarak tanımlanan ve özel sektör ile ilişkilendirilen ayağına çok sayıda operasyon gerçekleştirildi. Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli, ‘FETÖ’ bağlantılı TMSF’ye yönetilmek üzere devredilen şirket sayısını 527 olarak açıkladı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, FETÖ soruşturması kapsamında yaklaşık 12 milyar liralık mal varlığının Hazine’ye devredildiğini söyledi. 

8. Teşvik paketleri yılı: Türkiye ekonomisinin büyümesinde yavaşlamanın önüne geçmek için yıl boyunca çok sayıda ekonomik teşvik paketi açıklandı. Başbakan Binali Yıldırım, Mayıs ayında açıkladığı 65’inci Hükümet Programı’ndan başlayarak yıl boyunca reel sektör, ihracat, KOBİ ve iş gücü piyasası alanlarına yönelik reform paketleri açıkladı. 

9. Büyük projeler hayata geçti: 2016 yılında birçok ulaşım projesi hayata geçirildi. Dünyanın en geniş köprüsü olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü açıldı. Deniz altından karayoluyla iki yakayı birleştiren Avrasya Tüneli, Marmaray’ın ardından açıldı. İstanbul ile İzmir arasındaki ulaşım süresini 9 saatten 3.5 saate indiren Gebze-İzmir Otoyolu Projesi kapsamında inşa edilen Osman Gazi Köprüsü’nün açılışı gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Aralık ayında ise Avrasya Tüneli’ni açtı.

10. Ekonomi dünyasının kayıpları: Türkiye GSYH’sının yüzde 5’ine denk gelen bir üretim yapan ve ülkenin en büyük şirketi olan Koç Holding’in yönetim kurulu başkanı olan Mustafa Koç, 21 Ocak’ta, Eski Maliye Bakanı Kemal Unakıtan 12 Ekim’de ve Alarko Holding’in kurucusu ünlü iş adamı İshak Alaton, 11 Eylül’de öldü.