Merkezi Berlin’de olan Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International) yolsuzluğun önlenmesi için 1993 yılından beri 100’den fazla ülkede çalışmalar yapıyor. Kurum her yıl ülkelerin derecelendirildiği Yolsuzluk Algı Endeksi’ni yayınlıyor. 2014 yılında 45 puanla 64’üncü sırada yer alan Türkiye, geçen yıl 42 puanla 168 ülke arasında 66’ncı sıraya geriledi. Türkiye’deki durumu, Uluslararası Şeffaflık Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve Uluslararası Şeffaflık Örgütü Türkiye Başkanı Oya Özarslan DW Türkçe Haber’e değerlendirdi. 

Yolsuzluk öldürür

‘Yolsuzluk insanı öldürür’ tesbitinde bulunan Özarslan, Türkiye’de bu durumun sıklıkla yaşandığını belirtti. Yolsuzluğun sadece ekonomik bir suç olmadığını belirten Özarslan, “Aladağ’da çocukların yanması olayı da öyledir. Çok hazin bir olay. Orada kanuna aykırı bir yurt açılmış. Kanuna aykırı olduğu halde yurdun işlemesine göz yumuluyor. Yangın talimatına uygun düzenlenmemiş bir bina, insanların barınma hakkına da aykırı bir sistem söz konusu. Bu yüzden yolsuzluğa sadece bir ekonomik suç, paranın el değiştirmesi, rüşvet gibi bir kavramın dışına çıkarak biraz daha geniş, insan hakları perspektifiyle bakıyoruz” dedi. 

Türkiye geriye gidiyor

Türkiye’nin AB’den uzaklaşarak zarara uğradığını belirten Özarslan, “2007’den beri gelen Avrupa Birliği ile ilişkilerin arttırılması ve o çerçevede reformların yapılması gibi bir süreç vardı. O süreçte Türkiye’de bir takım gelişmeler oldu; uluslar arası anlaşmalar imzalandı. Bilgi edinme kanunu çıkarıldı. Devlet tarafından 2010 yılında bir yolsuzlukla mücadele planı açıklandı. AB ile ilişkilerin yüksek olduğu, reformların yapıldığı dönemlerde Türkiye ile ilgili algı ister istemez daha iyiydi. Ama 2013 yılından itibaren birincisi tabiî ki 17-25 Aralık yolsuzluk skandalı ortaya çıktı. Yolsuzluk skandalından ziyade buna nasıl davrandığınız çok önemli. Türkiye’de bu yargılanmadı, üstü kapatıldı. İnsan hakları ve demokratik ortamla ilgili olumsuz gelişmeler oldu. Defalarca internet, Youtube, Twitter kapatıldı. Yasaların çoğu geriye dönük şekilde değiştirildi. Yani 17-25 Aralık’ın kendisi bizim sivil haklar alanımızda da büyük kayıplara yol açtı. Ayrıca 17-25 Aralık’tan sonra bürokratların dokunulmazlıkları çok daha artırıldı. Türkiye hem demokratik alanda hem de yolsuzlukla mücadele alanında geriye giden bir ülke görüntüsü verdi doğal olarak” dedi. 

OHAL geriye götürüyor

İnsan Hakları Derneği ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı, 10 Aralık İnsan Hakları Günü’ne ilişkin yaptığı ortak açıklamada, OHAL uygulaması ve çıkarılan KHK’lar sonucu her boyutta yaşanan yeni hak ihlâlleri ve değer yitiminin insan hakları mücadelesinin kazanımlarını onlarca yıl geriye götürdüğü vurgulandı.

Avrupa’dan Türkiye’ye hukuk uyarısı 

Avrupa Parlamentosu’nun ve Avrupa Konseyi’nin anayasal konulardaki danışma organı olan Venedik Komisyonu’ndan Türkiye’ye uyarı geldi. Komisyon açıklamasında, ’15 Temmuz sonrası yapılan tasfiyelerin uluslar arası hukuka ve Türkiye anayasasına aykırı olduğu’ belirtildi. Açıklamada, “Hükümetin aldığı tedbirler Türkiye Anayasası ve uluslar arası hukuk tarafından izin verilen çerçeveyi aşıyor. Devlet aygıtındaki tasfiyelerin yöntemi ciddî biçimde gelişigüzel görünüyor” ifadesi kullanıldı.

Haber Merkezi