Bu mesele, sabahtan akşama kadar konuşup çare bulunması gereken bir derdimizdir. Açlığı,  fukaralığı ve cehaleti mağlûp etmek için harcanması gereken maddî imkânlar maalesef ‘çöp’e atılıyor,  insanların birbirini öldürmesi için harcanıyor. Bu feci tabloya seyirci kalmak mümkün olabilir mi?

İslâm dünyasına mensup ülkelerin maddî imkânlarını ekseriyetle savaşlara harcadığı bilinen bir durum, ama harcanan bu paranın miktarı hususunda fazla bilgi yoktur. Dünya Bankası Başkanı Birinci Yardımcısı Mahmud Muhyiddin’in açıklamasına göre, Arap ülkeleri son 8 yıldaki savaşlarda 900 milyar dolar harcamış. 

Şaka gibi değil mi? Ortalama yılda 100 milyar doları savaşa, silâha, bir anlamda ‘çöp’e atan anlayışın kime ve neye hizmet ettiğini anlamak mümkün olur mu? Bu miktarda bir parayla nelerin yapılabileceğini hesaplayan var mı?

Hayır, hayır, hayır. Bu haberi okuyan ve bu bilgiyi paylaşan hiç kimse ‘her şey yolunda’ tavrını takınamaz. Kendimizi ve İslâm âlemini uyandıracak adımların atılması gerekir. Böyle bir tablo, göz göre göre varlık içinde yokluk yaşandığını akla getirir. Bütün işlerimizi bir yana bırakıp bu derin yaraya, bu ‘kanser’e çare aramak şarttır.

Kuveyt Resmî Haber Ajansı’nın (KUNA) haberine göre, ülkeyi ziyaret eden Dünya Bankası Başkanı Birinci Yardımcısı Mahmud Muhyiddin, 2010-2018 yıllarında yaşanan savaşlar sonucu meydana gelen yıkım ve kaçırılan kalkınma fırsatları dolayısıyla Arap ülkelerinin zararının 900 milyar dolar olduğunu söylemiş. 

Muhyiddin, Arap Baharı olarak gelişen süreçte 2011’de Suriye, Libya ve Yemen’de çıkan silâhlı mücadelelerin bu ülkelerin ekonomilerini yıkıma uğrattığını da hatırlatmış. Aynı açıklamaya göre dünyada en kötü gelir dağılımının olduğu ülkeler de Arap ülkeleriymiş. Bu ülkelerdeki yüzde 10’luk kesim, millî gelirin yüzde 60’ını elinde tutuyor.

Açıklanan bu tablo, bu rakamlar gerçeği tam olarak yansıtmayabilir. Muhtemelen daha fazla para savaş yolunda harcanıyordur. Ayrıca mesele sadece para değil ki. Bu yolda harcanan emeği ve insanları da hesaba katmak gerekir. Savaşın olduğu yerde hak, hukuk, adalet, eğitim olur mu? Aksine savaş, insanlığın en büyük düşmanı olan cehaleti besler ve zalimlerin işine yarar. Hadiseye bir de bu pencereden bakmak gerekir. İslâm âleminin içine sürüklendiği bu savaş bataklığından mümkün olan en erken zamanda çıkarılması ve kurtarılması gerekir.

Peki ne yapılabilir? Öncelikle bu meselenin çok önemli olduğu kabul edilmeli ve savaşları kalıcı olarak sona erdirecek şekilde adımlar atılmalı. Bunun bir yolu da sivil hareketlerin öne çıkmasıyla bulunabilir. Başta İslâm dünyası olmak üzere dünyadaki bütün insanlar ve insaniyet, savaşların sona ermesi için harekete geçmeli. Ortadoğu, dünya savaş tüccarlarının silâhlarını denedikleri bir yer olmaktan mutlaka çıkarılmalıdır. Hatırlanacağı üzere Rusya, Suriye’de devam eden savaş esnasında belki 300’den fazla yeni silâhını başarıyla denediğini ilân ve itiraf etmişti. İnsanlık buna itiraz etmeli, gerekiyorsa bu ülkeler aleyhinde ‘savaş suçu’ dâvâları açılmalı. Başka türlü bu zulme, bu haksızlığa ve bu adaletsizliği son vermek mümkün olmaz.

İnşallah bir yolu bulunur ve İslâm âlemini fukaralığa mahkûm eden savaşlar sona erdirilir. Yazık bu paralara, karışmasın silâhlara...