Her imkân ve fırsatta ‘hak, hukuk ve adalet tecelli etsin’ diyenler vaktinde ve zamanında dinlenmiş olsaydı belki bugün arzu edilen ‘âdil  hukuk zemini’ne ulaşılmış olurdu. Ama maalesef haklı ikazlara kulak verilmedi ve çoğu zaman yanlışta ısrar edildi.

TBMM’ye sunulan Avukatlık Kanunu Değişiklik teklifi; esasında Ankara, İstanbul ve İzmir gibi illerde 2.000 avukatla “çoklu barolar” kurulmasına imkân tanıyacak. Kanun teklifi ile başka pek çok değişiklik de yapılmak isteniyor. Konu komisyonlarda görüşülüp TBMM gündemine gelecek ve belki de kabul edilecek. Fakat bu değişiklik adalet sisteminde arzu edilen iyileşmeyi, hak, hukuk ve adaleti getirmiş olacak mı? Bu noktada ihtilâf var. Mevcut barolar ve büyük ekseriyet değişikliğin iyi yönde olmayacağına dikkat çekiyor. Meselâ, İTİCÜHF Medeni hukuk profesörü Hüseyin Hatemi Hoca da “Baro çokluğu kabul edilirse yargı bünyesinde çok meş’um sonuçlar doğacağı şüphe götürmez” (@Elifhevav, 2 Temmuz 2020) diye yazmış. 

Avukatlık Kanunu’nda yapılmak istenen değişiklikler hakkında bir açıklama yapan “Daha İyi Yargı Derneği”nin şu tesbitleri de dikkat çekici: “AK Parti tarafından TBMM’ye sunulan Avukatlık Kanunu Değişiklik teklifi; özünde Ankara, İstanbul ve İzmir illerinde 2.000 avukatla “çoklu barolar” kurulmasını; Türkiye’deki avukatların % 88,8’ini temsil eden 23 il barosunun Türkiye Barolar Birliği genel kurulunda temsil oranının % 67,1’den % 31,5’e düşürülmesini, buna karşın avukatların % 12,2’sini temsil eden 57 küçük il barosunun temsil oranının % 32,9’dan % 68,5’a çıkarılmasını öngörmektedir.”

Derneğin çözüm için gündeme taşıdığı tekliflerin bazıları ise şöyle: “1. Büyük illerde çoklu baro getirmek yerine belirli ölçütleri aşan barolarda ihtiyaca orantılı olarak organları veya üyelerinin sayısını arttırmak, komisyonlar, semt veya adliyelerden sorumlu  başkan yardımcıları oluşturmak, yönetim görevlerini tam zamanlı ve ücretli hâle getirmek gibi yöntemler üzerinde anlaşılmalıdır. 2. Birlik Genel Kurulu ve delegelik sistemi Avukatlık Kanunundan ve diğer bütün kanunlardan ilga edilmelidir.

Temel işlevi birlik başkanını ve organlarını seçmekten ibaret olan, mesleğe kayda değer bir faydası olmayıp kaynakların israfına sebep olan, demokratik yönetimi bozuşturan genel kurul ve delegelik sistemi bütün kanunlardan ilga edilmelidir. 3. Türkiye  Barolar Birliği’nin başkanını ve organlarının üyelerini –il baro seçimlerinde olduğu gibi- delegeler değil bütün avukatlar seçmelidir. 4. Türkiye Barolar Birliği Başkanı ve il barolarının başkanları, Cumhurbaşkanlığı seçiminde olduğu gibi iki turlu  seçimlerle seçilmelidir. 5. Seçimlerde seçmen iradesini sakatlayan ya da dizayn etmeye yarayan blok listeler, benzer yöntemler ve uygulamalar yasaklanmalıdır.”

“Daha İyi Yargı Derneği” ayrıca söz konusu taslağı TBMM’den geri çekmeye; konunun tüm paydaşlarını ön şartsız ve ön yargısız olarak bir araya gelmeye, sorunları müştereken belirlemeye, ortak akıl yoluyla bir çözüm bulmak için birlikte  çalışmaya dâvet etmiş.

Bu açıklamadan da anlaşılacağı üzere mevcut baro sisteminde ciddî sıkıntılar vardır. Fakat bu sıkıntıları aşmanın yolunun ‘çoklu baro’ olmadığı anlaşılıyor. Baroların seçimlerini hak, hukuk ve adalet temeline uygun hale getirmek sıkıntıları sona erdirmenin en kestirme yolu olarak görünüyor.

Atılan adımların temelinde hak, hukuk ve adalet anlayışı varsa netice alınır. Değilse iyi netice alınması mümkün değil. Hedef ve maksat adaleti temin olmalı vesselâm.