“Demokrasiyi güçlendirmek; yerel sorunları, demokratik yöntemlerle, ortak aklın kılavuzluğunda çözmek istiyorsak, yerel gündemi ıskalama hakkımız yok.”

Türkiye, 31 Mart 2019 günü gerçekleşecek mahallî seçimlere koşarken, seçim meydanlarında mahallî dertlerden ziyade genel seçim varmış gibi konuşmalar duyuluyor. Mahallî seçim demek en başta il ve ilçeleri idare edecek belediye başkanlarını seçmek demek. Dolayısıyla vaadler ve iddialar daha çok şehirlerle, mahallin dertleriyle ilgili olması beklenir. Şimdi ise parti genel başkanları genel seçim var gibi davranıyor.

Denge ve Denetleme Ağı’nın şu tesbitleri dikkat çekici: “Bu seçim sürecinde, ne yazık ki, hemen tüm partilerin adaylarını merkezden belirlediklerine, söylemlerini yerel talep ve beklentilerden çok, seçim sonuçlarına dönük matematiksel varsayımlar üzerine kurduklarına tanık olduk. Propaganda sürecindeyse, yerel demokrasi yerine, ulusal ve uluslar arası gündeme dönük, yerel sorunlara odaklanmanın uzağında, ayrıştırıcı bir dil kullanıldığını gözlemliyoruz. Adaylardan çok, parti liderlerinin ön planda oldukları bir yerel seçim sürecinden geçiyoruz. İlk kez bu yerel seçimlerde, partili bir cumhurbaşkanı, genel başkanı olduğu parti için propaganda faaliyetleri yürütüyor. Tüm meşrû siyasî partilerin, eşit koşullarda propaganda yapmalarına imkân tanınması, adil bir seçimin önkoşuludur. Yerel seçim sürecini, ulusal ve yerel medyada ifade özgürlüğü ile adil propagandadan söz etmenin zor olduğu, sivil toplum üzerindeki baskının arttığı bir dönem olarak deneyimliyor, doğrudan gündelik yaşantımızı etkileyecek yerel seçimlerin yerelden kopuk yürütülmesinden kaygı duyuyoruz. Yetki ve kaynaklar bakımından güçlendirilmiş, merkezin gücünü dengeleme kapasitesine sahip, şeffaf, hesap verebilir, katılımcı ve etkin yerel  yönetimlerin, denge ve denetleme için vazgeçilmez olduğunu anımsatmak görevimiz.” (www.birarada.org/tr/27587, 5 Mart 2019)

Açıklamanın ‘dil’ine itiraz edilebilir, ama esasta doğru tesbitler var. Şunu bilhassa ifade etmekte fayda var ki, ‘yeni sistem’ bahanesiyle partilerin propaganda imkânları arasındaki uçurumu ve adaletsizliği kabul etmek mümkün değil. Mesele sadece para meselesi de değildir. Cumhurbaşkanının aynı zamanda parti genel başkanı olması, seçimdeki adalet dengesini bozan en önemli sebeptir. “Kanun böyle. Yetki kimde olsa öyle yapardı” ya da “Bu yetki filan partide olsa o da aynı şeyi yapardı/yapmaz mıydı?” bahanesine de sığınmamak lâzım. Diyelim ki aynı yetki başka siyasî parti liderinde olsaydı ve o da bu şekilde adaletsizliğe imza atsaydı ona da itiraz gerekirdi. Yanlış kim yaparsa yanlıştır ve yanlış yapana, ‘Bu yanlıştır’ demek gerekir. İnsanlar, işlerine geliyor diye apaçık yanlışlara itiraz etmezse uzun dönemde zarar herkese dokunur. 

Ecdadımız ne demiş, hatırlayalım: “Ne doğrarsan tabağına, o gelir kaşığına.” Seçime giderken ortaya çıkan yanlışları görmemek bugünkü iktidarın işine gelebilir, ama hiç şüphe olmasın ki uzun dönemde bunun zararı onlara da dokunur. Eşyanın tabiatı gereği bu böyledir. Sular tersine akmadığı gibi, yapılan yanlışların da ilânihaye devam etmesi mümkün değildir.

Hiç gündeme gelmeyen ‘adayların merkezden seçilmesi’ ise aynı ölçüde bir hata ve yanlıştır ki bunu da kim yapıyorsa yanlış yapıyor. Türkiye, ancak ‘yanlışa yanlış’ diyenlerce düzlüğe çıkarılabilir, vesselâm.