Gelecek tahmini yapan uzmanlar, şu anda yapılan işlerin yüzde 85’inin 2030’a kadar  ortadan kaybolacağını düşünüyormuş. Değişecek olanlar arasında eğitim de sayılıyor. Yakın bir zamanda robot öğretmenler sınıflarda olacak ve insan öğretmenlere de çocuklara sadece ‘etik, ahlâk’ değerlerini anlatmak kalacak.

Tabiî ki bunların hepsi tahmin. Aynısı ya da daha fazlası da olabilir, tam aksinin olması da mümkün. Fakat  dikkat çeken bir nokta var: Her yerde robotlar olsa dahi, ahlâkî değerleri öğrenmek ve öğretmek için yine de ‘iyi insan öğretmen’lere ihtiyaç duyulacak.

Yapay zekâ noktasındaki gelişmeleri değerlendiren Londra Üniversitesi’nden Prof. Mark Bishop şöyle demiş:  “Yapay zekâyı küçük laboratuvarlardan dünyaya çıkaran gelişmeler oldu. (...) İngiltere’de bağımsız bir think tank var. Yapay zekânın eğitimi etkileyeceği alanları 3 temel sınıfa ayırmış. Öğrenciyle, eğiticiyle ve sistemle ilgili uygulamalar. Hepsi şu fikre dayanıyor. Bir gün yapay zekâ sistemleri, insan kapasitesine eşit olacak. (...) Eğer bu olursa 2045’te sanal öğretim asistanları olacak. Şu anda sahip olduğumuz en iyi öğretmenlerle onlar yarışacaklar.”

Institut Le Rosey Okulları’nın 5. kuşak kurucu direktörü Philippe Gudin’in tesbiti ise şöyle: “Yapay zekâ  öğretmenleri nasıl olacak bilmiyorum. Şimdilik onlara robot öğretmen diyelim. Bu robotta matematik analiz  zekâsı olacak. Her bir öğrencinin ne kadar hızlı öğrendiğini anlayabilecek. 5 dakikada öğrenci artık Pisagor’u tanımış olacak. Robota, anlamadım tekrarlar mısın denildiğinde robot herhangi bir öğretmenin aklındaki bütün ihtimalleri anlatabilecek. Öğrenilen konular arasında bir bağlantı kurmak gerekiyor. Bu anlamda insan öğretmen tabiî ki vazgeçilmez çünkü bağlantıları o kuracak. 10-20 yılda okulların geleceği nokta bu. Asıl sorun öğrencileri nasıl geliştireceğiz? Artık mümkün olduğunuzca kendiniz olun felsefesi kaçınılmaz. (...) Yapmamız gereken çocuklarımızın, etik, hayal gücü yüksek ve sosyal olmalarını sağlamak.”  

Lozan Üniversitesi’nden Christophe X. Clivaz’in geleceğe bakışı da dikkat çekici: “Oxford’da yapılan bir  çalışmaya göre bugünün işlerinin yüzde 47’si, 20 yıl içinde bilgisayarlar tarafından yapılacak. Sahip  olduğumuz işlerin yüzde 85’i, 2030’a kadar ortadan kaybolacak. Bu gerçekliğe karşı ne yapmamız gerekiyor? Bir bilgisayar bir insandan sınıf içinde daha mı iyi yoksa değil mi? Bunu anlamak güç. (...) Ve eğitimin de deneyimlere bağlı olarak gelişmesi gerekiyor. Gençlere sadece sınıf içinde değil, dışarıda da etkileşim şansı  vermeliyiz.”

Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Dr. Cem Say da şu tesbiti yapmış: “Artık yapay zekâ sesi ve görüntüyü tanıyor. (...) Öğrenci imal etmek, öğretmen imal etmekten zor. Öğrencilik konusunda yapay zekâ o kadar iyi değil. (...) Bilgisayarlar kendi kendilerine öğrenmeye başladı, insan önyargılarını da öğreniyor. Japonlar (...) üniversite giriş sınavına hazırlanıp öğrencilerin yüzde 80’inden daha iyi skor alan robot yapmışlar. Onlar bir de kompozisyon yazdırıyorlar.” (Milliyet, 10 Ekim 2018)

Eğitim noktasında dünyanın konuştuğu tartıştığı meseleler bunlar. Türkiye’nin bu yarışta nerede olduğunu  kendimize soralım ve hiç değişmeyecek ihtiyaç olan ‘(ahlâklı) iyi öğretmen ve iyi öğrenci’ yetiştirmeye çalışalım vesselâm.