Geçen günlerde internet âlemini meşgul eden bir video, eğitimdeki tahribatın dışa vurulmuş şekli olarak görüldü ve büyük tepki aldı. Trakya’daki bir okulda çekildiği iddia edilen videoda öğrenciler öğretmenleri hiç dinlemiyor ve üstelik onunla alay ediyorlar. İş o noktaya varıyor ki öğrenci öğretmeni kucaklayıp bir iki adım öteye kadar götürüyor. Video yayınlandıktan sonra eğitim sendikaları da ilgisizliğe tepki gösterdi, ama bu haklı tepkiler kanayan yarayı tedavi edebilecek mi?

Okulları tehdit eden şiddet sadece ülkemizin meselesi değil. Amerika gibi ülkelerin okullarında da çok büyük ve kanlı şiddet olayları yaşanıyor. Silâhla öğrencilerin taranması ve katledilmesi hadiseleri unutulacak gibi değil.

Peki ne oluyor da işler bu noktaya geliyor? Konuyla ilgili bir değerlendirme yapan Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abbas Türnüklü şöyle demiş: “Bunun için okul ve evlere bakmalıyız. Çocuklarımızın sosyal ilişki ve duygusal ihtiyaçlarını karşılayabiliyor muyuz? Okullarımızda odağımız öğrencilerin bilişsel ve akademik becerilerini geliştirmek üzerine, ya insanî beceriler konusunda ne yapıyoruz? Çocuklar günlük hayatta yalnızlaştıkça okullar, onların sosyal ilişki ve duygusal ihtiyaçlarını karşılamalı. Okullarda yeterli psiko-eğitim yok. Arkadaşlar, seçilmiş kardeşlerdir. Ama çocuklarımız arkadaş edinemiyor. Sonra da öyle bir hale geliyorlar ki, artık hissetmiyorlar. Gaddarca fiziksel şiddete yönelebiliyor. (...) Çocukların matematik, fizik, kimyanın yanında yaşam sevinci de içeren, arkadaşlık ilişiklerini geliştiren sosyal alanlar kurgulamalıyız.”

Ergen ve Çocuk Psikiyatristi Dr. Ülkü Akyol Ardıç da şöyle demiş: “Yaş düzeyine uygun olmayan video oyunu, film ve dizilere çocuklar hiçbir şekilde maruz kalmamalı. Bunlar bir çocuk ve ergenin gelişiminde sağlıklı değil. Büyük sorumluluk ailelerde, çocuklarının takibini yapmalı ve daha dikkatli olmalı. Ebeveynler, onların her istediğini yapmanın özgürlük olduğunu düşünmemeli. Bu çok büyük bir yanılgı. Çocuklarının yapmasını istemediği şeyi kendileri uygularsa etkili olmazlar.” (Hürriyet, 16 Şubat 2018)

Bu noktada ‘arkadaş’ meselesinin çok çok önemli olduğu bir defa daha ortaya çıkıyor. Daha doğrusu bir arada olunan kişiler önemli. ABD’deki Northwestern Üniversitesi’nden nöroloji profesörü Dr. Moran Cerf’ın tesbitlerine göre “Biriyle birlikte vakit geçirdiğinizde, her iki beyinde de uyum oluşuyor.” (www.bbc.com/turkce, 16 Şubat 2018) Şimdiye kadar “Üzüm üzüme baka baka kararır” diye biliniyordu, ama bu tesbite göre insan beyni de yanındaki ya da arkadaşlarının beynine baka baka şekil alıyor. Şehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ali Büyükkara (@malibuyukkara) Dr. Moran Cerf’in tesbiti paylaştığı mesajında şöyle demiş: “Bu ilginç haberi okuyunca şu hadis zihnime çağrıştı: İyi arkadaşla kötü arkadaşın misali misk taşıyanla körük çeken insanlar gibidir. Misk sahibi ya sana kokusundan verir veya sen ondan satın alırsın. Körük çekene gelince, ya elbiseni yakar yahut da sen onun pis kokusunu alırsın.”

O halde ‘arkadaş’lara çok dikkat lâzım. Ve tabiî ki diğer uzmanların da hatırlattığı üzere “çocukların yapmasını istemediği şeyi veliler de yapmayacak.”

Bugünden tezi yok, rüzgâr ekmeyi bırakalım ki şiddet biçmeyelim...