Anayasa Mahkemesi’nin bazı gazeteciler hakkında verdiği kararı başka mankemelerin dikkate almaması, bir bakıma tanımaması yeni tartışmalara yol açtı. Bu hususta değerlendirme yapan hukukçular hadiseyi “Türkiye’nin kendi kendine zarar vermesi” olarak yorumluyorlar.
Her meselede olduğu gibi bu meselede de konunun ehli olan hukukçular, uzmanlara kulak vermekte fayda var. “Bize ne uzmanlardan? En iyisini biz biliriz” diyen belki taraftar bulur, ama yanlış yapar, hatalı iş yapmış olur.
Bu meselede hukukçuların bazı tesbitlerini aktarmakta fayda var:
Prof. Dr. Sami Selçuk: Bir mahkeme kararı elbette bilimsel gerekçelerle her zaman eleştirilebilir, eleştirilmelidir de. Ancak hukukla ilgisi olmayan saçma bahanelerle ya da ‘yetki yağması’ gibi süzme kavramların içeriği boşaltılarak ve yozlaştırılarak eleştirilmesi kabul edilemez. Böyle bir yaklaşım, her şeyden önce bilim ve hukuk etiğine aykırıdır ve yersizdir. Bundan başka bir hukuk toplumunda AYM’nin ihlâl kararına duyulduğu anda herkes ve bu arada adlî karar mahkemesi de uymak; kararın gereğini hemen yerine getirmekle yükümlüdür. (Cumhuriyet, 14 Ocak 2018)
Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu: AYM kararı, karşısında bir ağır ceza mahkemesi açısından da bağlayıcı. Bir ceza mahkemesinin AYM kararını yetki dahilinde verip vermediğini sorgulama yetkisi bulunmamaktadır. Çünkü AYM, Anayasa’nın ve yasanın kendisine tanıdığı yetki gereği ihlâl var mı yok mu bunu saptama yetkisine sahiptir. Dolayısıyla eğer alt derecede bir mahkeme, bu derece üst derece mahkemeyi yetki gaspı biçiminde sorgulamaya kalkarsa o zaman orada yargının varlık sebebinin bir anlamı kalmaz.
Prof. Dr. Yaman Akdeniz: Artık Türkiye’de yargı bağımsızlığından veya adil yargılanmada bahsetmek mümkün değil. Anayasal bir kriz söz konusu. Anayasa Mahkemesi kararını uygu- lamayan yerel mahkemeler AİHM kararlarını da muhtemelen uygulamayacaktır. Olası bu durum Türkiye’yi Avrupa Konseyi’nden de Avrupa Birliği’nden de git gide uzaklaştıracaktır.
Avukat Turgut Kazan: Türkiye şu anda hukuk devleti olmaktan çıkmıştır. Hukuk devleti olup olmadığı her zaman sorunluydu ancak şu anda hukuk devleti olmaktan çıkılmıştır. AYM’nin kararına karşı koyan mahkeme kararlarında mantık aramaya kalkmak beyhude bir çabadır. Karar yanlışsa bile bu akademik tartışmalara, makalelere, bilimsel konuşmalara konu olur.
Avukat Ümit Kardaş: “AYM’ye bireysel başvuru hakkı biliyorsunuz AKP iktidarı tarafından Anayasa’ya kondu. Şimdi ‘efendim bu bir yetki gaspı, fonksiyon gaspı’ tarzında şeyler söyleniyor. Ağır ceza mahkemelerinin de AYM kararını irdeleme, eleştirme hakları ve yetkileri yok. Şimdi AYM kararına direnme hakları yok. Tabiî kararın uygulanmaması hakikaten bu geldiğimiz aşama itibariyle artık hukukun, her şeyin bittiği bir nokta. Kaos çıkar bundan.”
Elbette konu hakkında görüş beyan eden hukukçuların tamamı bunlarla sınırlı değil. Ve yine bu tartışmada AYM’yi haksız bulup ‘ilk derece mahkemesi/ ağır ceza mahkemesi’ni haklı bulan hukukçular da vardır. Ancak ekseriyetin görüşü bu yönde ortaya çıkmış durumda.
Şu tesbit de önemli: “Bu durum Türkiye’yi Avrupa Konseyi’nden de Avrupa Birliği’nden de git gide uzaklaştıracaktır.”
Hani Türkiye’nin hedefi hür dünya ile bir araya gelmekti? Lütfen, böyle yanlış adımlar atarak millete ve memlekete zarar vermeyelim. Bindiğimiz dalı kesmeyelim. Kendi ayağımıza balta vurmayalım.