Türkiye de bu birliğe üye olmaya karar verdi, ancak bu kararın gereğini yerine getirme hususunda üzerine düşeni yapmadı, ya da yapamadı. Neticede Avrupa ülkeleri maddî refahı yakalarken ülkemiz ekonomik sıkıntılarla baş başa kaldı.

Tabiî ki Avrupa anlayış olarak bir bütün değil. ‘Fena’lar olduğu gibi ‘iyi’ler de var. Türkiye’nin yapması  gereken ‘iyi’leri görmek, iyilerle irtibat kurmak ve yardımlaşmak. Bu yapılabilirse AB üyeliğinin yolu da  açılabilir.

Yıllar önce bir araya gelen Avrupa ülkeleri elbette problemlerin tamamını bertaraf edebilmiş değil. AB’nin önümüzdeki yıllarda dağılma ihtimalinden bahsedenler de var. Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nin (ECFR), 14 AB ülkesinde 60 bin kişiyle gerçekleştirdiği anket sonuçları, ‘Güçlü Bir  Avrupa Dış Politikası’na Yoğun Destek-İnsanlara İstediklerini Verin’ başlıklı bir raporla açıklanmış. Ankete göre AB vatandaşları, ‘güçlü ve uyumlu bir AB dış politikasını destekliyor. AB’nin ‘jeopolitik’ bir aktöre dönüşmesini isteyen katılımcılar, aynı zamanda yetkililerin vatandaşın sesine daha fazla kulak vermesini  talep etmiş. Ankete katılanların yüzde 40’ı AB’nin 10-20 yıl içinde dağılabileceğini düşünüyormuş. (AA, 11 Eylül 2019)

Avrupa Birliği’nin önündeki problemlerden biri de İngiltere’nin birlikten ayrılmaya ‘evet’ demiş olmasıdır.  Bilindiği üzere bu karar İngiltere’de de çok tartışılıyor. Hatta aradaki ihtilâf sebebiyle iktidarlar değişiyor. İngiltere bu noktadaki krizi çözebilmiş değil.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker’in İngiltere değerlendirmesi bu bakımdan çok dikkat çekici. Jean-Claude Juncker, İngiltere’nin ortak politikalara katılım konusunda isteksiz olduğunu belirtip, “İngilizler zaten başından beri ‘yarı zamanlı’ Avrupalıydı. Bizim ‘tam zamanlı’ Avrupalılara  ihtiyacımız var” açıklamasında bulunmuş. (AA, 12 Eylül 2019) 

Brüksel’de açıklama yapan Juncker, AB’nin İngiltere’ye 40 yıl boyunca birliğin bir parçası olduğunu  söylediğini, ancak Londra yönetiminin ortak politikalara katılım konusunda isteksiz davrandığına dikkat  çekmiş. Juncker’in bir tesbiti de “Avrupa ikidir” tesbitini imzalar mahiyette olsa gerek. AB Komisyonu Başkanı Juncker, “Avrupalı yaşama biçiminin göçe karşı olması fikrinden hazzetmiyorum. Esasen uzaklardan gelenleri kabul etmek Avrupalı yaşama biçiminin bir parçası” demiş.

“Uzaklardan gelenleri kabul etmek Avrupalı yaşama biçiminin bir parçası”dır tesbitinin ne ölçüde uygulandığı ayrı bir tartışma konusu olabilir, ama bunun ifade edilmiş olması dahi önemlidir. Bu anlayış  “Birinci Avrupa”yı anlatmış olur.

Yeri gelmişken “Birinci Avrupa” ve “İkinci Avrupa” ayrımını da hatırlamakta fayda var:

Birinci Avrupa: İsevînin din-i hakikîsinden ve İslâmiyetten aldığı feyiz ile hayat-ı içtimaiye-i beşeriyeye nâfi san’atları ve adâlet ve hakkaniyete hizmet eden fünûnları takip eden Avrupa.

İkinci Avrupa: Felsefe-i tabiiyenin zulmetiyle, medeniyetin seyyiâtını mehâsin zannederek beşeri sefâhete ve dalâlete sevk eden bozulmuş kısım. (Bilmana aktardığımız tabir ve tarifin orijinali için bakınız: Bediüzzaman Said Nursî, Mesnevî-i Nuriye, Zühre, s. 128)

Avrupa ile ilişkilere bu pencereden bakılırsa üyelik yolu muhakkak açılır, unutulmasın.