Bu itirafa rağmen en başta devlet idarecileri olmak üzere hemen herkes israf yarışına girmiş durumda. Devlet dairelerinden özel şirketlere kadar az çok hepimiz imkânlarımızı israf ediyoruz. Daha feci olan, artık yapılan israflar israf olarak görülmüyor. 

Meselâ, israf tartışmaları sonrasında yapılan resmî bir açıklamada şöyle denilmişti: “Türkiye Cumhuriyeti devletinin en yüksek temsil makamı, dolayısıyla ülkemizin vitrini olan Cumhurbaşkanlığı nezdindeki faaliyetlerin ‘itibarda tasarruf olmaz’ anlayışıyla, ülkemizin vakarına yaraşır şekilde yürütülme mecburiyeti vardır.” (Cumhurbaşkanlığı Bütçe Harcamalarına İlişkin Basın Açıklaması, www.tccb.gov.tr, 05.10.2017)

Oysa, bir şeyin gereksiz yere harcanması sadece israf olarak isimlendirilebilir. Kaynaklarda şöyle denilmiş: “Sözlükte ‘haddi aşma, hata, cehalet, gaflet’ gibi anlamlara gelen seref kökünden türetilmiş olan isrâf genel olarak inanç, söz ve davranışta dinin, akıl veya örfün uygun gördüğü ölçülerin dışına çıkmayı, özellikle mal veya imkânları meşrû olmayan amaçlar için saçıp savurmayı ifade eder.” (https://islamansiklopedisi.org.tr/israf)

Büyük israflara imza atılan şehirlerimizden biri de İstanbul’dur. “Büyük şehrin israfı da büyük olur” diye düşünülmüş olmalı. Yaya kaldırımlarında yapılan israflardan tutun, festival ve benzeri faaliyetler için harcanan israfları hatırlayın. Aynı zamanda resmî kurum ve kuruluşların sadece duvar afişleri ve reklâmlar için harcadıkları para bile büyük bir israf kapısıdır. Yapılan işin iyi yapılmayıp sürekli tekrarlanması ise başka bir israf kalemi olarak karşımızda duruyor. 

Şehrin güzel görünmesi uğruna yapılan israflar da vardır. Elbette güzel görünüyor ve belki hoşumuza da gidiyor, ama lâleler için milyon dolarlar verecek durumda mıyız? Çok defa tenkit edildiği halde eleştirileri dikkate alınmadığı bir mesele de ana yolların duvarlarına ‘canlı çiçek’ler yani ‘çiçek duvarları’ kurulmasıydı. 

“Bu israf değil mi?” diye sorulduğunda “Hayır, İstanbul bizim için vitrindir, az bile” mealinde cevaplar veriliyordu. İyi de köylerinin yol ve su meselesini halledememiş bir ülkenin bir şehrindeki duvarların çiçek açmış olması çelişki değil miydi? Bu meselelerin yeniden tartışma gündemine geldiği görülüyor. 

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bundan sonra ‘lâle’ israfını kısmen sona erdireceği ve ‘duvarlarda çiçek’ uygulamasından da vazgeçeceği anlaşılıyor. 

İBB Başkanı konu ile ilgili olarak, “İstanbul halkının da (bunu) isteyeceğini düşünmüyorum. Duvarlardaki çiçeklerin bakımı şu kadar bu kadar. Harcanan paraya yazık günah. Her sene sadece çiçeklere harcanan parayla her sene 5-6 tane kreş kazandırırım. Bu şehrin bu milletin parasına yazık” şeklinde konuşmuş. (www.milliyet.com.tr, 31 Ocak 2020)

Çevre konusundaki çalışmalarıyla tanınan gazeteci Güven İslamoğlu da (@guvenislamoglu) “İBB dikey bahçelerden ve kısa süre çiçek veren çiçeklerden vazgeçiyor. 

Olumlu bakıyorum. Bedavaya sarmaşık varken m2’si  800 TL’yi bulan bakımı zor dikey bahçe inşa etmek anlamsız ve gereksiz masrafdı” demiş.

Kim yaparsa yapsın israfa hayır. 

Kim yaparsa yapsın tasarrufa evet.