İktidarda olduğu yıllar içerisinde e-muhtıra, 367 kararı, kapatma davası vb. uygulamalarla yüz yüze gelerek devletin soğuk yüzüyle tanışan AKP, yıllardır darbecilerle ve vesayetle mücadele sözlerini dilinden düşürmedi. Hemen her seçim öncesi manidar bir şekilde derin devletin hamlesiyle karşılaşan AKP, iktidarda bulunduğu 12 yılın sonunda mücadele ettiği yapının anlayışına büründü. Son olarak İçişleri Komisyonu’nda kabul edilerek Genel Kurul’a gönderilmeyi bekleyen “iç güvenlik paketi” Türkiye’yi darbe dönemlerine götürecek uygulamalara kapı açacak gibi görünüyor. Düzenlemenin yasalaşması halinde polis, hiçbir gerekçe göstermeksizin ve hâkim kararı olmadan istediği aracı durdurup istediği şekilde arama yapabilecek. Bunun için yazılı emir bile gerekmeyecek. Sözlü talimat yeterli olacak.

‘Makul şüphe’ olmasına da gerek yok

Birincisi, mevcut mevzuatta gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mülki amirin yazılı izni gerekirken yeni düzenlemede mülki amirin yetkisi kolluk amirine devrediliyor. İkincisi, bu arama için şart olan yazılı emir, sözlü emre dönüştürülmektedir. Sözlü emrin daha sonra yazıyla teyit edilmesi imkânı getirilse de oluşacak keyfi aramaların önüne geçilemeyecek. Üçüncüsü, arama talep yazısında arama için ‘makul şüphe’ sebeplerinin oluştuğunun gerekçeleriyle birlikte gösterilmesi gerekirken bu şart kaldırılıyor. Böylece polis memurunun herhangi bir şüphe bile olmaksızın arama yapmasının önü açılıyor. Dördüncüsü, arama kararlarında veya emrinde bulunması gereken aramanın sebebi, konusu ve kapsamı, yapılacağı yer ve zaman, geçerli olacağı süre ile ilgili sınırlamalar kaldırılıyor.

Yazılı emir beklenmeyecek

2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu’nun (PVSK) 9. maddesinde yer alan düzenlemede, aramalar sulh ceza hâkiminin usulüne göre verilmiş kararı veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde mülki amirin vereceği yazılı emirle yapılabiliyor. Mülki amirin kararı da 24 saat için hâkimin onayına sunuluyor. Ancak PVSK’nın 4/A maddesine getirilen düzenlemeyle ise polisin keyfi arama yapmasına olanak tanınıyor. Söz konusu maddede, “El ile dıştan kontrol hariç, kişinin üstü ve eşyası ile aracının dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin aranması; İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek esaslar dâhilinde mülki amirin görevlendireceği kolluk amirinin yazılı, acele hallerde sonradan yazıyla teyit edilmek üzere sözlü emriyle yapılabilir” ifadelerine yer veriliyor. Kolluk amirinin kararı 24 saat içinde görevli hâkimin onayına sunulacak. Söz konusu düzenlemeyle, üst ve araç aramasında beş açıdan geriye dönüş yaşanacak.

Valinin yetkisi kolluk güçlerine devrediliyor

Beşincisi, mevcut durumda sadece acele hallerde valiye verilen yetki, taslak ile kolluk amirine veriliyor. Durumun ‘acele’ olması hâli dahi aranmıyor. Acele olan hallerde ise sözlü emirle arama yapılmasına imkân tanındığı için aramanın hâkim iznine bağlı olmasını tamamen ortadan kaldıracak bir durum meydana getiriliyor. Bu durum kişilere tanınan hukuki teminatın kalkması anlamına geliyor. Sözlü emrin daha sonra yazıyla teyit edilebileceği belirtilse de bunun için kanunda bir süre sınırlaması tanımlanmıyor.

Arama için mahkeme kararına gerek yok

‘İç güvenlik paketi’ olarak bilinen ve TBMM İçişleri Komisyonu’nda kabul edilen torba yasadaki bir düzenlemeyle seyahat özgürlüğü ortadan kalkıyor. Zaman’da yer alan habere göre, paket yasalaşırsa, 12 Eylül askerî yönetimi döneminde olduğu gibi polisler mahkeme kararı olmaksızın yol kesip üst ve araç araması yapabilecek. Bunun için mülkî amirin iznine ihtiyaç duyulmayacak. Aramada ‘makul şüphe’ kriteri de bu düzenlemeyle ortadan kaldırılıyor. Böylece polis, istediği kişileri bir suç şüphesi olmasa bile arayabilecek.

Meclis, seçime kadartorba üstüne torba kanun çıkaracak

Meclis, seçime kadar çıkarılması gereken yasalar için yoğun çalışacak. TBMM Genel Kurulu, maden, iç güvenlik paketi, iş sağlığı ve 

güvenliği, aile paketi ve iki ayrı torba düzenlemeyi seçim öncesi yasalaştıracak. AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, Meclis’in 7 Haziran’da yapılacak seçim nedeniyle Nisan ayı başlarında tatile girmeden önce bazı önemli yasal düzenlemeleri yasalaştıracağını söyledi. İçişleri Komisyonu’nda kabul edilen “İç Güvenlik Paketi”nin gelecek hafta ele alınacağını belirten Elitaş, Meclis’te bulunan yasal düzenlemelerin yanı sıra bakanlıklarda hazırlığı süren yeni bir torba düzenlemenin daha geleceğini belirterek, çalışmaların Nisan ayı başlarında tamamlanmasının hedeflendiğini söyledi.

AA