15 Temmuz darbe girişiminin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen olay tam olarak aydınlatılamadı. OHAL ortamında yaşanan hukuksuzluklar mağduriyetler oluşturmaya devam ederken, kurulan komisyonlar ise görevlerini yerine getiremediler.
‘TBMM Darbe Komisyonu’ yetersiz bir rapor açıkladı
Meclis’te kurulan 15 Temmuz Darbe Girişimini Araştırma Komisyonu, taslak raporunu 26 Mayıs 2017’de açıkladı. AKP Burdur Milletvekili ve Darbe Araştırma Komisyonu Başkanı Reşat Petek raporla ilgili basın toplantısında, “15 Temmuz hadisesinin arkasında Fethullahçı Terör Örgütü’nün olduğu bu raporla açık ve kesin olarak ortaya konmuştur” dedi. Petek darbe hazırlığının ‘yarım asırdan bu yana sürdüğünü’ ifade etti. Raporun gecikmesiyle ilgili eleştirileri hatırlatan Petek, raporun 4 ay 15 gün gibi bir sürede tamamlandığına dikkat çekti.
MİT raporlarından yararlanıldı
Raporda Millî İstihbarat Teşkilâtı (MİT) raporundan da yararlanıldı. Petek “Darbe girişiminin arkasında FETÖ’nün olduğunu somut delillerle söylemeye çalıştık, ama bugün tereddüde imkân vermeyecek şekilde bilgi, belge ve dokümana ulaşmış bulunuyoruz. İletişim kayıtları, özel iletişim programları, devam eden yargılamalarda yeni yeni ortaya çıkan beyanlar, tutuklu yargılanan sanıkların Pensilvanya’dan yeni yeni verilen talimatlar, örgüt mensuplarına moral veren nitelikteki örgütün sözde lideri Fethullah Gülen’in açıklamaları...” dedi.
“İstihbarat zaafı var”
Raporun sonuç kısmında ise, darbe girişiminin önceden haber alınamamasının bir istihbarat zaafı olduğu belirtildi. Ancak bir albayın 15 Temmuz günü MİT’e giderek darbeye yönelik ihbarda bulunmasının ardından darbe girişimi saatinin öne çekildiği hatırlatıldı. Raporda “Darbe girişiminin saatinin 16 Temmuz 03’ten 15 Temmuz 20:30’a çekilmesi darbenin önlenmesinde en önemli faktörlerden biri olarak görülmektedir” ifadesi bulunuyor.
Kontrollü darbe iddiaları
Darbe Komisyonu Başkanı Petek’e basın mensupları tarafından darbenin kontrollü olduğuna dair iddialar soruldu. Petek bu iddiaların “80 milyonu saf yerine koymak” olacağını belirtti. Petek “Bu darbenin kontrollü darbe olarak ifadesi ancak şöyle söylenebilir; başından sonuna kadar FETÖ’nün kontrolündedir. Bu kadar açık somut deliller ortadayken, kalkıp da bunun MİT’le, Genelkurmay Başkanıyla ya da siyasî iktidarla kontrollü dendiği zaman, gerçekten 80 milyon insanı saf ve aptal yerine koymamak lâzım, kimse canıyla bir şeyi kontrol etmez” dedi.
‘Oyalama Komisyonu’ olarak nam salan ‘OHAL Komisyonu’ kuruldu
Sivil ölüme terk edilmiş KHK’larla ihraç edilen yüzbinlerce kişinin itirazlarını değerlendirmek için 7 kişilik yetersiz bir sayıyla oluşturulan ‘OHAL Komisyonu’ çalışmalara başlayacağı tarih 17 Temmuz olarak açıklandı. KHK mağdurlarını hak arama yollarının OHAL dolayısıyla kapalı olması ve AİHM’e yapılan başvuruların önünün kesilmesi amacıyla kurulduğu iddia edilen komisyon aylar sonra çalışmalara başlayacak. Yüzbinlerce başvuruya 7 kişinin bakacağı ve tamamen oyalama amaçlı kurulduğu iddia edilen komisyonun işlevi 17 Temmuz da başlamış olacak. 23 Ocak’ta Kanun Hükümünde Kararname’yle oluşturulan OHAL Komisyonu’nun çalışma esasları Resmî Gazete’de yayınlandı. Yapılan düzenlemeye göre OHAL Komisyonu’nda doğrudan başvuru yapılmayacak. Başvurular valiliklere ya da en son çalışılan kuruma yapılacak. Komisyon, ön incelemede reddedilen başvuruları değerlendirmeye almayacak. İtirazların 60 gün içinde yapılması gerekiyor.
Ülke OHAL’le yönetiliyor
21 Temmuz’da Olağanüstü Hal’in birinci yılı dolacak. Kulislerde hükümetin OHAL’i üç aylığına uzatmak istediği konuşuluyor. Cumhurbaşkanı, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun başlattığı adalet yürüyüşünün de OHAL sayesinde olaysız sona erdiğini savundu. Erdoğan, “İşte 25 gün yürüdüler. Hükümetimizin güvencesinde yürüdüler. Bir şey oldu mu? Vatandaşlarımız bir şey yaptı mı? Mitinglerini yaptılar mı? Yaptılar, bir şey oldu mu? Bu OHAL olmasaydı bu kadar rahat bu adımlar atılamazdı. OHAL’in sınırlarını da batılıların çizdiği sınırlar içinde belirlemeyiz. Dün bir uluslar arası medya organıyla görüşmem oldu ‘OHAL ne zaman bitecek?’ diyorlar. Bu iş tamamen bitince bitecek. Doğu Almanya bittiği zaman, 500 bin kişiyi Almanlar açığa aldı? Kimse ‘500 bin kişiyi nasıl açığa alırsınız?’ diye sordu mu? Biz şu anda yargıyla mücadele sürdürüyoruz” dedi. Cumhuriyet Halk Partisi ise OHAL’in uzatılmasına karşı çıkıyor. CHP MYK Toplantısı’nın ardından basın toplantısı düzenleyen Parti Sözcüsü Bülent Tezcan, OHAL’in darbenin siyasî ayağının gizlenmesi için kullanıldığını savundu.
1. yılda ‘Demokrasi Nöbetleri’ tekrar başladı
15 Temmuz’u anma faaliyetlerinin bir hafta sürmesi, demokrasi nöbetleri tutulması ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da bunlardan birine katılması planlandı. 15 Temmuz darbe girişiminin yıl dönümü gerek Meclis, gerekse Türkiye’nin dört bir yanında yapılan faaliyetler ile anılacak. Tatile girecek TBMM 15 Temmuz günü özel gündemle toplandı. Faaliyetlerin bir haftaya yayılması planlandı. Gerek AKP genel merkezi gerekse parti teşkilâtları bu kapsamda konferans, panel, sempozyum başta olmak üzere çeşitli faaliyetler düzenleyecek. Toplumsal duyarlılığın arttırılmasına ilişkin programlar yapacaklar. Yapılacak bu programlara 15 Temmuz şehit aileleri ile gazilerin de etkin katılımı sağlanacak. Türkiye’nin 81 ilinde 15 Temmuz sonrası yapılan demokrasi mitingleri her ilde tekrar yapıldı.
***
Okumak için tıklayınız:
En karanlık gece 15 Temmuz: OHAL ve KHK’lar dönemi başladı
En karanlık gece: 15 Temmuz