Gerçek enflasyon çok daha yüksek

TÜFE’DE yüzde 25.24, ÜFE’DE yüzde 45.01 olan yıllık enflasyon için ekonomistler konuştu. Prof. Dr. Yalçın Karatepe: “Bu rakamı temkinli karşılamak lâzım, çünkü ürün fiyatlarının indirilmesi konusunda ciddi bir müdahale sonucunda ulaşılan bir rakam. Gerçek enflasyon bundan çok daha yüksek.”

En sert enflasyon bir devrin sonu

Prof. Özgür Demirtaş: "Son 15 yılın enflasyon rekoru.” Mustafa Sönmez: “2004'ten bu yana AKP döneminin en sert enflasyonu. Aynı zamanda bir devrin sonu. Ucuza dövizle borçlanıp iç taleple büyüme devri tükendi.” Uğur Gürses: “Sorumluluklarınızdan kaçınabilirsiniz, ama kaçınmanın sonuçlarından kaçamazsınız.”

***

ENFLASYONDA 15 YILIN REKORU

Yıllık enflasyon yüzde 25,24 seviyesine yükselerek 2003’ten bu yana gördüğü en yüksek düzeye ulaştı. ‘15 yılın rekoru’ olarak değerlendirilen enflasyon rakamlarını ekonomistler değerlendirdi.

Ekim ayında yıllık enflasyon yüzde 25,24 seviyesine yükselerek 2003’ten bu yana gördüğü en yüksek düzeye ulaştı. Merkez Bankası’nın yılsonu enflasyon tahmini yüzde 23,5 seviyesinde. Reuters haber ajansının yaptığı piyasa anketinde yıllık enflasyonun Eylül ayındaki seviyesi olan yüzde 24,5’te kalması bekleniyordu. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre, enflasyon aylık bazda ise yüzde 2,67’lik artış kaydetti. Enflasyon verisinin açıklanmasıyla birlikte Dolar/TL 5,45’e doğru hareketlense de ardından 5,43 seviyelerine geri çekildi. Kurda işlemler sınırlı değişimlerle devam ediyor. Ana harcama grupları bazında bakıldığında ev eşyası fiyatları yıllık bazda yüzde 37,92’lik artışla en hızlı yükselişi kaydetti. Enflasyon sepetinde en büyük ağırlığa sahip olan gıda fiyatlarında yaşanan yıllık artış ise yüzde 29,26 olarak gerçekleşti.

-4 Ekim 2018 Yeni Asya-

2019’da negatif büyüme olabilir

Enflasyon verisini yatırımcılara gönderdiği piyasa notunda değerlendiren Londra merkezli BlueBay varlık yönetimi şirketi gelişen piyasalar stratejisti Tim Ash, “Ekim enflasyon verisi çok daha kötü bir tablo ortaya koyabilirdi” dedi ve ekonomi yönetiminin derin bir nefes aldığını söyledi. BBC’nin haberine göre Ash yorumunda, Türkiye’nin ciddi bir sert inişe doğru ilerlediğini ifade etti ve 2019’da negatif büyümenin olası olduğunu vurguladı. Ancak Ash’e göre enflasyonun hız kesmesi Merkez Bankası’nı ekonomi yavaşlarken faiz artırma zorunluluğundan kurtarabilir. Londra merkezli düşünce kuruluşu Capital Economics ise yorumunda Ekim enflasyon verisinin ardından Merkez Bankası’ndan bu ay yeni bir faiz artıreımı beklenmemesi gerektiğini ifade etti. Merkez Bankası Eylül ayında 625 baz puanlık faiz artırımıyla politika faizini yüzde 24’e yükseltmiş, Ekim ayında ise faizleri sabit tutmuştu. Capital Economics yorumunda, “Fiyat baskıları hafifledikçe ve enflasyon zirve yapınca Merkez Bankası’nın para politikası duruşunu gevşetme olasılığı temel risk unsuru haline geliyor” dedi.

-11 Ekim 2018 Yeni Asya-

‘Sadakat değil Liyakat’

İktisatçı Mustafa Sönmez: “Yıllık enflasyon %25,3’e yaklaştı. Bu, 2004’ten bu yana AKP döneminin en sert enflasyonu. Aynı zamanda bir devrin sonu. Ucuza dövizle borçlanıp iç taleble büyüme devri tükendi. .. Şimdi pahalanan dövizle, çökertilen tarımla birlikte yapısal nedenli enflasyon devri.” Prof. Özgür Demirtaş: “Son 15 yılın Enflasyon rekoru geldi. 1) Çimento değil Sanayi, 2) Otomobil değil Yazılım, 3) Sadakat değil Liyakat, 4) İthal değil Yerli Tarım, 5) Doğru yaptığını söyleyen değil, Eleştiren danışman, 6) Gücün toplanması değil, dağılması 7) Yerel değil Evrensel eğitim Başka da çare yok”

‘Gerçek enflasyon bundan çok daha yüksektir’

Enflasyon oranının açıklanmasının ardından ekonomistler rakamları değerlendirdi. Ekonomist Uğur Gürses; “Neydi? Sorumluluklarınızdan kaçınabilirsiniz ama kaçınmanın sonuçlarından kaçamazsınız...” Ekonomi profesörü Ümit Akçay:“Ücret artışları bunun gerisinde kalırsa, krizin maliyeti çalışanlara yıkılmış olacak. Enflasyonla mücadele programının olası tek etkisi, fiyat artışlarının zamana yayılarak sürmesi, 2019’da da devam etmesi olacak.” Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Yalçın Karatepe: “Bu rakamı temkinli karşılamak lazım çünkü TÜFE endeksinde yer alan ürünlerin listesi açıklanarak bu ürünlerin fiyatlarının indirilmesi konusunda ciddi bir müdahalenin sonucunda ulaşılan bir rakam. Gerçek enflasyon bundan çok daha yüksektir.

***

Enerji Bakanı: Zamları geri alamayız

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın bütçe görüşmeleri sırasında, döviz kurlarındaki artış gerekçe gösterilerek elektrik ve doğalgaza yapılan zamların, kurlardaki düşüşün ardından geri alınması gerektiğini gündeme getirdi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Gürer’in sorularına cevap vererek, “Maliyet ve şartların zammı zorladığını ifade ederek, şirketlerin finansal sürdürülebilirliği açısından yapılan zamların geri alınamayacağını ifade etti. CHP Niğde Milletvekili Gürer, “Cumhurbaşkanı kriz miriz yok diyor, fiyat artışını zabıta ile denetim altına almaya çalışıyor. Ticaret Bakanı özel sektörün fiyatını kontrol altına alıyor. İyide bütün fiyat artışlarının başlıca nedeni doğal gaz ve elektrik, onlardan iktidara bağlı, neden iktidar kriz yoksa dolarda düştüğüne göre üç ayda bir değerlendirilmesi gereken elektriğe peş peşe üç kez zam yaptı da şimdi dolar düştü diye indirim yapmıyor” diye sordu.

Elektrik ve doğalgaz zamları geri alınmalı 

Gürer, döviz kurlarındaki artış gerekçe gösterilerek, ayda 2 kez zam yapılan elektrik ve doğalgazın döviz kurlarındaki düşüş nedeniyle geri alınması ve indirim yapılması gerektiğini söyledi. Gürer’in sorularına cevap veren Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, fiyatlarının düşmesini kendisinin de istediğini ancak firmaların finansal sürdürülebilirliği açısından bunun zor göründüğünü belirtti. “Ben de indirim yapılmasını istiyorum” diyerek başladığı konuşmasında, hiçbir bakanın zam yapmaktan memnun olmadığını belirten Dönmez, maliyet ve şartların zammı zorladığını ifade ederek, şirketlerin finansal sürdürülebilirliği açısından yapılan zamların geri alınamayacağını ifade etti. 

Ankara – Ahmet Terzi

***

Albayrak: Eylül’deki dalgalanma yansıdı

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, bugün açıklanan enflasyon rakamlarıyla ilgili, “Eylül ayı en zor ayımız olacaktı. Sonrasında yolunu bulacaktı demiştik zaten. Eylüldeki fahiş fiyatlama algısı enflasyona yansıdı” ifadesini kullandı.

Albayrak, kasım ve aralık ayında fiyatlamanın normalleşeceğini söyledi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün açıkladığı verilere göre tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık olarak yüzde 25.24 gelerek 15 yılın zirvesine yerleşti. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise yıllık olarak yüzde 45.01 gerçekleşti. Böylece üretici fiyatları son aylarda sürdürdüğü yüksek seyre devam etti. A Haber’de enflasyon rakamlarını değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, bütçe disiplininden taviz vermemeye gayret gösterdiklerini belirterek, normalleşme ve dengelenme sürecinin güçlü bir şekilde devam ettiğini söyledi. Kasım ve araık ayında fiyatlama davranışlarının normalleşeceğini ifad eeden Albayrak, “Mobilya sektörü ciddi bir şekilde olumlu seyrederken, sunta sektöründe fiyatlar doğru değil. Alt sektörelere kadar oyun markajına devam ediyoruz” dedi.