Referandum sürecinin başlamasıyla gözler anket şirketlerine çevrildi. KONSENSUS ve ANAR Araştırma Şirketleri’nin sonuçlarına göre, ‘Evet’ tercihleri Paket’in açıklanmasının ardından düşüşe geçti.
Araştırma şirketlerinden yetkililer açıklamalar yaparak ‘Evet’ tercihi kullanacakların en riskli grup olduğunun altını çizerken, Anayasa Paketi’nin açıklanmasının ardından ‘Evet’ ibresinin yönünün aşağı doğru çevrildiğini belirttiler. Son 6 yıldır başkanlık sistemini anketlerinde sorduklarını belirten KONSENSUS Araştırma Başkanı Murat Sarı, “Sayın Erdoğan cumhurbaşkanı seçildikten sonra bu anketleri daha da sıklaştırdık” dedi. Murat Sarı, anket sonuçları hakkında şu bilgileri verdi: “AKP seçmeninin yüzde 9’u ‘Kararsız’, yüzde 5’i ‘Hayır’ diyor. CHP seçmeninin yüzde 5’i ‘Evet’ vereceğini söylüyor, yüzde 6’sı ‘Kararsız’. Aralık ayındaki ankette yüzde 60 Anayasa’nın tamamının değişeceğini düşünüyordu. Anayasa değişikliği paketi ortaya çıktıktan sonra ‘Evet’ oyları oranı düşüş eğilimine girdi.” Murat Sarı, “Seçmenin yüzde 90’ı referanduma kadar görüşüm değişmez, yüzde 10’u değişir diyor” dedi.
Erdoğan faktörü
Murat Sarı, “Hayır’ diyenlerin yüzde 4’ü ‘Erdoğan aday olmazsa ‘Evet’ derim’ diyor. Erdoğan’ı beğenenlerin oranı yüzde 58, beğenmeyenlerin oranı yüzde 32” dedi. Meclis’te kabul edilen ve referanduma götürülen 18 maddelik anayasa değişiklik paketinin halkta beklentileri karşılamadığına dikkat çeken Sarı, “Halkın yüzde 36’sı anayasa değişikliği hakkında yeterli bilgi sahibi değil, yüzde 12’si hiç bilmiyor. ‘Anayasa değişikliği beklentilerimi karşılıyor’ diyen yüzde 31” dedi.
18 yaş tepki çeken maddeler arasında
Sarı TELE1 televizyonunda katıldığı programda, bakanların seçilmiş milletvekillerinden seçilmeyecek olması ve milletvekilliği seçilme yaşının 18’e düşürülecek olmasının en fazla tepki çeken maddeler olduğunu belirterek o maddeleri sıraladı.
En büyük risk AKP’de
ANAR Araştırma Şirketi Genel Müdürü İbrahim Uslu ise, AKP’li seçmenlerin yüzde 35’nin ‘partili cumhurbaşkanlığı’ adıyla referanduma götürülen başkanlık sistemine ‘Evet’ demediğini söyledi. Uslu, “Bu referandumda en büyük risk AK Parti’nin aslında. Diğer partilerden biraz MHP’nin riski var ama bütün risk AK Parti’nin. Eğer hayır çıkarsa başka sonuçlar doğurur, çok küçük bir farkla geçerse başka bir sonuç doğurur, rahat bir farkla geçerse başka sonuçlar doğurur. Mesela CHP, sonuç ne olursa olsun fazla etkilenmez. Parti için bütünlük, söylem birliği, lider taban ilişkisi açısından baktığınızda CHP’nin bir riski yok. HDP’nin de bir riski yok ama AK Parti ve MHP’nin riski yüksek. Bütün riski üstlenen ‘Evet’çi partiler, bütün risk parlamentoda bu projenin sahipliğini yapan partilerin üzerinde. O yüzden de tedirginler” dedi.
‘Erdoğan güçlü bir silah, ölçülü kullanılmalı’
AKP’ye yönelik araştırmalarıyla bilinen ANAR Araştırma Şirketi Genel Müdürü İbrahim Uslu, RS FM’de katıldığı programda, 7 Haziran seçimlerinde de çokça tartışılan, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yeniden meydanlara inmesinin süreci nasıl etkileyeceği sorusuna ise şu yanıtı verdi: “Bu durum gerçekten tehlikeli. Bir taraftan işe yarayabilir ama bir taraftan da ters tepebilir. Çünkü çok güçlü bir silah bu. O yüzden ölçülü kullanılması lazım. 7 Haziran öncesinde bazı seçmenlerde haksız rekabet yapıldığı, siyasetin centilmenlik kurallarına uyulmadığı ve aşırı bir güç gösterisi yapıldığına dair kanaatler olmadı değil. En azından oy kayıplarının nedeni sayın cumhurbaşkanının meydanlara çıkması değil, benim gözlemim cumhurbaşkanı oy kayıplarını önlemek için meydanlara çıktı ama geri döndüremedi. Oy kayıpları onun meydanlara çıkmasından önce başlamıştı.”
Bahçeli tabanını ikna edemiyor
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin ‘Evet‘i anlatsa da kitlesinin çok az bölümünü ikna edebileceğini söyleyen Uslu, öte yandan bölgede anket çalışmalarına katılan HDP’li seçmenlerin de ‘OHAL, çatışma süreci, tedirgin atmosfer’ gibi nedenlerle gerçek oylarını paylaşmakta tereddüt edebileceğini, bu nedenle çıkan sonuçların çok güvenilir olmadığını vurguladı.