Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun istifasıyla birlikte Türkiye’yi tek adamlığa dönüştürme girişiminin devam ettiği yorumları daha da hız kazandı. İşte o yorumlardan bazıları:

Siyasi darbe

ODTÜ Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ayşe Ayata, Türk siyasetinde yaşananları ‘korku filmine’ benzetiyor ve “Filmin sonu çok kötü olacak” uyarısında bulunuyor. Ayata, Erdoğan’ın Davutoğlu hükümetine karşı bir ‘saray darbesi’ yaptığı tespitlerine de katılıyor. DW Türkçe’nin haberine göre, Ayata şunları söyledi:

“7 Haziran’da oyları düşmüş bir AKP’nin oylarını başbakanlığı ile 1 Kasım’da artırmış bir başbakandan sözediyoruz. Memleketin yüzde 50’sinin oyunu almış bir başbakan Davutoğlu. Partisinde çatlak yok, bölünme yok, istifa yok. Sonra bakıyorsunuz; Türkiye’deki askeri darbelerden daha vahim bir darbe oluyor. Siyasi darbe oluyor. Türkiye’de askeri darbeler olur, askerler yönetime gelir ve en kısa zamanda yönetimi sivil hükümete vereceklerini söylerlerdi. Oysa şimdi Erdoğan, -benim istediğim hükümet olur- mesajı veriyor. Şimdi Erdoğan; ya seçime gidecek ya da parlamentoda bu başkanlık işini halledecek. Erdoğan, hiçbir yasayı, hukuki düzenlemeyi dikkate almıyor, sadece kendi kurallarına, kendi kafasına göre hareket ediyor.”

Fiili tek adam

Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi Direktörü Prof. Fuat Keyman da, “5 Mayıs tarihi bir gün, çünkü başkanlık sistemine fiili olarak geçildi. Türkiye’de bizim alıştığımız anlamdaki parlamenter sistemin bittiği gün. Bu olayın sistemsel sonuçları var. Bu partili başkan sistemine benzer sistemde Cumhurbaşkanı yürütmeyi belirleme konusunda tek aktör, Başbakan da daha çok bakanlar kuruluyla cumhurbaşkanı arasında koordinatör konumunda olacak. 22 Mayıs’ta seçilecek olan parti lideri alışık olduğumuz biçimde başbakan olmayacak. Yeni lider, bütün bunları bilerek seçildiği için de iki başlılık ortadan kalkacak. Partili başkanlık sistemi bundan sonra kurumsallaşmış da olacak.” diy ekonuştu.

Güçlü Cumhurbaşkanı, zayıf Başbakan

SETA Genel Koordinatörü Burhanettin Duran da, “Halk tarafından seçildiği için güçlü olan bir Cumhurbaşkanı olması nedeniyle yaşanan bir yapısal sorun vardı. Şimdi güçlü Cumhurbaşkanı, zayıf Başbakan modeli denenecek. Bundan sonra daha çok koordinatör Başbakan profili yürütüleceğini anlıyoruz. Sistemin dönüşümüyle ilgili olarak da önümüzde iki seçenek var. Ya Başkanlık sistemine geçilecek ya da yarı başkanlığın fiili boyutu toparlanacak. Bunun anayasal düzenlemesinin nasıl olacağı da siyasetin geleceğine bağlı” ifadelerini kullandı.

Süper Başkanlık

Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Prof. Yüksel Taşkın ise, Erdoğan’ın projesi süper başkanlık olduğu için, üç siyasal rakibinin ikisini yüzde 10 gibi yüksek olan seçim barajının altında bırakacak bir erken genel seçim olabilir” dedi.