Kimse şaşırmasın, metruk
kanunlarda uzlaşma olmayabilir
Mevcut Anayasa’da ‘İnkılap kanunlarının korunması’ başlıklı 174’üncü madde yer alıyor. Aynı hükümler 1961 Anayasası’nın 153’üncü maddesinde aynen vardı. Partilerin komisyona verecekleri önerilerin içine bu maddeyi alıp almayacakları yetkili kurullarında yapacakları değerlendirme sonrasında belli olacak. Ancak, AK Parti ve BDP’nin bu maddeye önerileri arasında yer vermeyeceği belirtiliyor. CHP ve MHP’nin tavrının ise önerilerin somutlaşması aşamasında ortaya çıkacağı kaydediliyor.
Hukuk literatürüne hakim olanlar metruk kanun diye bir ifadeye aşinadırlar. Yürürlükte olup da uygulama imkanı kalmayan kanunlara metruk kanun denilmektedir. Bu bağlamda 1982 Anayasasında koruma altına alınan kanunlardan birisi de 671 sayılı Şapka İktisâsı Hakkında Kanundur.

Şapka kanununa bizzat Meclis uymuyor
Amacım hiçbir kurumu veya kişiyi suçlamak olamaz. Ancak, bir gerçeğinde altını çizmek zorundayız. Üç maddelik olan 671 sayılı Şapka İktisâsı Hakkında Kanunun 1 inci maddesini birlikte okuyalım ve gerçekleri birlikte görelim.
‘Madde 1- Türkiye Büyük Millet Meclisi azaları ile idarei umumiye ve hususiye ve mahalliyeye ve bilumum müessesata mensup memurin ve müstahdemin Türk milletinin iktisa etmiş olduğu şapkayı giymek mecburiyetindedir. Türkiye halkının da umumi serpuşu şapka olup buna münafi bir itiyadın devamını hükümet meneder.’
Maddede yer alan emredici hükme göre; TBMM üyeleri ile Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan memur ve hizmetliler şapka giymek zorundadırlar. Bu hükme göre kadın erkek ayrımı da bulunmuyor. Yani Meclis üyelerinin tamamı şapka giymek zorundadır. Bu hüküm karşısında fötr şapkayı giyip te Meclis Genel Kuruluna gitseniz ya da kamu kurumlarına gitseniz acaba göreceğiniz muamele ne olur? Size doktor çağırırlar mı çağırmazlar mı? Bir düşünün.
Şunu da belirtelim ki bu garabet sadece 1982 Anayasasında değil, 1961 Anayasasında da mevcuttur.
Anayasa hukukçuları, bir hukuk kuralı olarak bütün kanunların anayasalara bağlı olduğunu dile getirirken, bazı kanunların diğer kanunlardan hatta anayasadan üstün konumda bulunmasını demokratik bulmuyorlarmış. Demokratik olup olmaması bir yana medeni hiçbir ülkede bu kanunları izah edemezsiniz. Müzelik durumda olan kanunların birde korumaya alınması sadece bizleri komik duruma düşürür. Zamanında iyi veya kötü olarak uygulanmış kanunların 21’inci yüzyılda bir de korunmaya alınmasını aklı başında olan hiç kimse izah edemez.

Kaldırılan kanun Anayasada koruma altına alınmış
Şaka yapmıyorum. Evet şu an mülga (kaldırılmış) durumda olan ‘1926 tarihli ve 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi’yle kabul edilen, evlenme akdinin evlendirme memuru önünde yapılacağına dair medenî nikâh esası ile aynı kanunun 110’uncu maddesi hükmü ‘4721 sayılı Kanun’la kaldırılmıştır. Bu kanunun 1028 inci maddesinde yer alan; ‘17 Şubat 1926 tarihli ve 743 sayılı Türk Kanunu Medenîsi yürürlükten kaldırılmıştır’ hükmü ile koruma altındaki kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Hal böyle iken olmayan bir kanun maddesinin koruma altına alınmasını komedi dışında neyle izah edebiliriz?
Ahmet Ünlü
Yeni Şafak, 24.2.2013