Altından 20 miskal, gümüşten 200 dirhem, koyun ve keçinin nisabı 40, sığır cinsinin 30, devenin ise nisabı, yani zekât gerektiren sayısı 5 devedir. Nisab miktarı bu çeşit mallara sahip olanların zenginlik sınırını ifade eder. Şah Veliyullah Dehlevî (v. H. 1176) zekâtın nisap miktarını Hz. Peygamber (asm) döneminde karı, koca, çocuklar ve hizmetçilerden oluşan çekirdek bir ailenin bir yıllık geçim harcamalarına denk olduğunu belirtir.
Zekât yalnız Müslümanlara emredilen bir ibadet olmayıp yüce Allah İbrahim’e (as) emredildiği gibi  İsrail oğullarına da emredilen bir ibadettir.
Zekâtı tam olarak ödenen malı biriktirmek caizdir. Ancak zekâtı verilmeden mal biriktirmek haramdır. “Ey İman edenler! Hahamlar ve Rahiplerin bir kısmının yaptığı gibi Allah yolunda harcamadan mallarını insanları Allah yolundan alıkoyarak biriktirenlere cehennemin dehşetli azabını müjdeleyin”  âyet-i kerimesi zekâtı vermeden yapılan birikimlerdir. Hz. Ömer (ra) Abdullah bin Ömer (ra) ve Abdullah bin Abbas gibi ilk kuşak sahabe müçtehitleri “Zekâtı ödenen mal ne kadar çok olursa olsun âyette belirtilen “kenz” sınıfından değildir. Âyetin tehdidine şamil olan mal az da olsa zekâtı verilmeden biriktirilen maldır. Böyle bir mal “kenz” şümulüne girer”  demişlerdir. Abdullah bin Abbas (ra) “Allah yolunda infak etmezler” cümlesini “Mallarını zekâtını vermek istemezler” şeklinde açıklamıştır. Bundan dolayıdır ki Peygamberimiz (asm) de çok mal biriktiren ve zengin sahabelerden olan Hz. Ebubekir (ra) Hz. Osman (ra) Hz. Talha bin Ubeydullah (ra) ve Hz. Abdurrahman bin Avf (ra) Hazretlerini pek çok hadislerinde övmüşler ve sahabelerin büyüklerinden saymışlardır.


ZEKÂT VE FİTRE REHBERİ
MEHMET ALİ KAYA