“Ey peygamberlik mirasına konanlar; şu müjdeyle dopdolu buyruğu taç, taht sahiplerine ulaştırın; bu lütuf adını sanını padişahların yedinci kat gökte bulunan sayvanlarına kazıyın; bu inciyi padişahların kapılarına götürün; şu lâtif sözü adâlet sahiplerine okuyun; bu şaşılacak sırrı onlara duyurun; bu eşsiz nükteyi onlara anlatın. Deyin ki: A taca, tahta a devlet, baht memleketlerine sahip olanlar; merhamet ağacını gönüllerinize dikin, adâlet suyuyla sulayın, yeşertin o ağacı; zulüm sarmaşığını koparıp atın ondan. Böyle yapın da hükmünüz dosdoğru yürüsün. Çünkü adâlet, pek yüce bir şeydir, pek değerli bir incidir. Adâlet nedir? Hüküm yürütmenin gözcüsü; memleketin düzgünlüğü, devletin koruyucusu; ülkenin bekçisi; baht gelinin bezeyicisi; tahtın ziyneti; kutluluk kimyası; ululuk sermayesi; eminliğin fetih buyruğu. İşte adâlet denen zat buracıkta yanı başındadır.

İbâdet kuşunu herkes tutar, ama adâlet doğanını buyruk sahiplerinden başkaları tutamaz. İbâdet ceylanını her zahit tutar, ama adâlet aslanını buyruk sahibi olanlardan başkaları avlayamaz. Adâlet aslanı, öyle her padişaha, her buyruk sahibine de râm olmaz. Adâlet aslanını bilgiden başka bir lokmayla avlamaya; yumuşaklık kemendinden başka bir kementle bağlamaya; ihsan tuzağından başka bir tuzakla elde etmeye imkân yoktur.”2  

Yine Peygamber Efendimizin (asm) “En faziletli cihad zalim bir idarecinin yanında ona adaleti söylemektir”3 hadis-i şerifine istinaden Hz. Mevlânâ’dan şu iki ibretli kıssa nakledilir:

“Selçuklu Sultanı İzzeddin Keykavus II,  Hz. Mevlânâ’yı ziyarete gelir. Hz. Mevlânâ ona gerektiği gibi iltifat göstermeyip dersi ve müridleriyle meşgul olur. Sultan bir müddet bekledikten sonra “Mevlânâ Hazretleri, bana bir nasihat ver” der. Mevlânâ kendisine sertçe bakarak “Sana ne öğüt vereyim. Sana çobanlık emretmişler; sen kurtluk yapıyorsun. Sana bekçilik emretmişler; sen hırsızlık yapıyorsun. Allah seni sultan yaptı; sen şeytanın sözüyle hareket ediyorsun.” buyurur. 

Bu sözleri işitip yaptığı icraatların muhasebesini yapan sultan, ağlayarak dışarı çıkar ve Allah’a duâlarda bulunarak daima âdil olacağına ve iyi işler yapmaya dair yemin eder.”

Yine başka bir gün, “Döneminin en etkin veziri Emir Pervane, kendisine nasihatlerde bulunması ve öğütler vermesi için Hz. Mevlânâ’nın huzuruna gelir. 

Hz. Mevlânâ onun bu isteğini dinler, bir müddet susar ve Emir’e dönerek sorar: “Emir, Kur’ân’ı ezberlediğini duyuyorum…” Emir, “Evet ezberliyorum.” diye cevap verir. 

Hz. Mevlânâ tekrar sorar: “Hadis-i şeriflerle ilgili bir eseri de Şeyh Sadreddin Hazretleri’nden dinlediğini duyuyorum.” Emir tekrar “Evet, doğrudur.” diye cevap verir. 

Bunun üzerine Hz. Mevlânâ “Mademki Allah’ın ve O’nun elçisinin sözlerini okuduğun ve bildiğin halde o sözlerden nasihat alamıyor ve Âyet ve hadislerin gereğince amel edemiyorsan benim nasihatimi nasıl dinlersin?” deyince Emir ağlayarak Hz. Mevlânâ’nın huzurundan ayrılır ve artık adaletli bir yönetim göstermeye başlar.”4 

Dipnotlar:

1- El-Aclûnî, Keşfu’l-Hafâ, II, 58, 1721.

2- Abdülbaki Gölpınarlı: Fîhi Mâ-fîh ve Mecâlis-i Seb’a’dan Seçmeler, Ankara, 1985, s.153-154.

3- Ebu Davud, Melahim 17; Tirmizî, Bey’at 37.

4- http:/www.rumi2007.com