Denge ve Denetleme Ağı, kendi adını koyarken seçtiği kelimelerin anlamlarına uygun bir misyonla çalışmalarını sürdüren bağımsız bir inisiyatif.
Önce denge? Neden? Çünkü demokrasi bir denge rejimi. İktidar ve gücün tek elde toplanmasına imkân vermeyen bir rejim.
Kuvvetler ayrılığı ilkesi bunun için var. Yasama, yürütme ve yargı erkleri iç içe girmeyecek ki, görmeleri gereken işlevler birbirine karışmasın. Meselâ ne yürütme, diğer erkler tarafından çepe çevre kuşatılarak iş göremez hale getirilsin, ne de yasama ve yargı, yürütmenin vesayeti altına girsin.
Medya, üniversite, STK’lar... da kendi işlevlerini özgür bir şekilde yerine getirsin.
Ve denetleme... Bu da sağlıklı bir demokrasinin en önemli şartlarından biri. Bu denetim toplum için hem hak, hem görev.
Denetim kriterleri temel ilke ve değerler, hak ve özgürlükler olmalı. Yasama da, yürütme de, yargı da halka karşı sorumlu. Bunların kendi içlerinde birbirlerini denetledikleri mekanizmalar da aynı sistemin gereği.
Keza kamuoyu adına denetimde medya ve STK’ların önemli bir yeri var. Kendilerinin de halk denetimine açık olmaları şartıyla.
Bu bağlamda Denge ve Denetleme Ağının özellikle seçim dönemlerinde ve seçim sonrası süreçlerde hazırladığı raporlar, içerdikleri tesbit ve uyarılarla demokrasimizin en çok ihtiyaç duyduğu konuları vurguluyor.
Son raporunda Mecliste grubu bulunan partilere, seçim öncesi yaptıkları dört ortak taahhüdü hatırlatmış Ağ: (1) Güçlü ve etkin Meclis, (2) Bağımsız ve tarafsız yargı, (3) Güçlü yerel yönetim, (4) İyi yönetişim.
Bu dört başlık altında vurguladığı çok önemli hususlardan bazıları: Adalet, insan haklarının korunması, eşitlik, çoğulculuk, katılımcılık, uzlaşma, şeffaflık, hesap vermeye açık olmak, etkin denetim (Yeni Asya, 5.10.18).
Türkiye’nin tek adam rejimine sokulduğu bir ortamda bunları seslendirmenin anlamı var mı? Elbette ve üstelik daha çok var.
Çünkü tek adam uygulamalarının yol açacağı yeni kriz ve sıkıntıları bertaraf ve tamir etmek için de bilhassa güçlü ve etkin bir Meclise, bağımsız ve tarafsız yargıya, yerel yönetimlerin güçlendirilmesine, iyi yönetişime ve kamuoyu duyarlılığına daha fazla ihtiyaç olacak.
Yani denge ve denetime...
***
Rusya’daki Risale-i Nur davaları