Milletin geleceği olan gençlerin de bu şuurda yetişmesini istemiştir. Fikirlerini ortaya koyarken en büyük değeri gençlere vermiştir.  Çünkü bir milletin geleceği gençlerle şekillenir. Geçmişi geleceğe taşıyacak, tarihi yaşatacak olan gençlerdir.

Mahrumiyetler içerisinde bir gençlik geçiren Âkif,  daha on beş yaşında iken babası vefat etmiştir. İki kez evlerinin yanması ve az bir gelirle geçinmeleri, ona genç yaşta yokluğu göstermiştir. Ama bu yokluk, onu dâvâsından alıkoymamıştır. Gösterdiği azim ve gayretle inandığı değerleri mısralara yazmıştır. Sadece fikirleri ve şiirleriyle değil, İslâmî yaşantısıyla da kemalata ulaşmıştır. Yirmi yaşında Kur’ân-ı Kerîm’i ezberleyerek, ömrünün son zamanlarında meal çalışmaları yapmıştır. Ayrıca Baytar Mektebi’ni ilk mezun olarak birincilikle bitirmiş; Arapça, Farsça ve Fransızca edebiyatlarını takip edecek ve tercümeler yapacak kadar iyi öğrenmiştir. Ve nihayetinde İstiklâl Marşı’nı yazabilecek kıvama gelmiştir. 

Evet Mehmet Âkif, küçük yaşta karşılaştıkları zorlukları aşarak, azmiyle gençlere rehber olmuştur. Gençliğin kıymetini bildiği için, gençlere önem vermiştir. Öyle ki, değer verdiği gençlik onu beka yolculuğunda yalnız bırakmayarak, ebediyete uğurlamıştır.

Yazmış olduğu “Safahat” kitabında ideal gençliği tarif eder. Altıncı bölüme Âsım ismini koyarak, gençlik meselesine ayırır. Şiirde Âkif’in babasının talebelerinden Köse İmam’ın oğlu olarak tasvir edilen Âsım, aslında hayal edilen, olması gereken gençliği temsil eder. Yani Âsım, ideal Müslüman gencidir. Memleketi, içinde bulunduğu zor durumdan kurtaracak ve onu geleceğe taşıyacak bir nesli tasvir eder.

Âkif’e, Âsım’ı düşündüren ve yazdıran mesele, o dönemde bilhassa mektepli gençlerin göstermiş olduğu fedakârlıklar, kahramanlıklar olmuştur. Çünkü gençleri yanlışlara sürükleyen ahlâksızlık, bilgisizlik, tembellik girdabından kurtararak; erdemli fertler haline getiren eğitimdir. Mehmet Âkif de, bir toplumda adaleti, eğitimi, refahı sağlayacak olanların insanlar ve gençler olduğunu söyler. Öyleyse asıl mesele idealist ve girişimci gençlerin yetiştirilmesidir.  Bunun yolu da ilim ve fen öğrenmekten geçmektedir. Milletin ikbalini marifet ve fazilete bağlar, Âkif. Çalışmaktan alıkoyan ümitsizliğe kapılmanın tehlikeli olduğunu söyler. “Yeis yok” şiirinde, “Allah’a dayan, sa’ye sarıl, hikmete ram ol. Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol”1 diyerek, çalışmanın önemine değinir.

Gençlerin dindar olması gerekir. Ama bu dindarlık kara toprak gibi cehaletle   örtülmemelidir.  Ahlâkî olarak yükselmek de, Allah korkusuyla fazilet hissini kazanarak mümkündür. Mısır’da hasta yatağında iken dahi, aklı vatanında olan şairimiz, hürriyet içerisinde yaşamak için gençlere çalışın, çalışın ve benim tutmayan kırık kolum kanadımın yerini sizler alın demiştir. Gençlik meselesi bugün de önemini korumaktadır. Biz bugün onun yaptıklarını yapamayabiliriz, ancak bir nebze olsun gayretini, inancını, azmini kalemlerimize yansıtabiliriz. 

Velhasıl, Âkif’in ideali iman, irfan, fazilet ve ilim ile donanmış; dinine ve milletine sahip çıkan bir gençliktir. Biz de gençliğiyle örnek olan Âkif gibi¸ inandığımız değerlere sahip çıkarsak, ideal gençlik hedefine ulaşabiliriz.

Dipnot:

1) Mehmet Âkif Ersoy, Safahat, İstanbul, Yeni Asya, 2007, s. 422.