Bitlis Ulu Camiinin 545/1150 tarihli olup bugüne kadar hiçbir şekilde epigrafist, tarihçi ve araştırmacı tarafından okunamamış olan Arapça Kûfî kitâbesinin okunuşu ve tercümesi, araştırmacı yazar Müfid Yüksel tarafından yapıldı. Yüksel, Facebook sayfasında paylaştığı mesajında şunları yazdı:
Bitlis Ulu Camiinin 545/1150 Tarihli Olup Bugüne Kadar Hiçbir Şekilde Hiçbir Epigrafist, Tarihçi ve Araştırmacı tarafından Okunamamış Olan Arapça Kûfî Kitâbesinin Okunuşu Ve Tercümesi:
بسم الله الرحمن الرحيم
قد جدّد بناء هذاالجامع ا
لمبارك الفقير الی الله
تعالی ابو النظير محمّد
بگ المظفر بن رستم
تقبّل الله منه و ذلك فی
سنة خمس و اربعين و خمس مأ ئة
Tercümesi:
Rahman Ve Rahîm Olan Allah’ın Adıyle
Bu mübarek Câmi’nin binasını, Allah’ın Fakir (Kulu), Ebu’n-Nazîr Muhammed Beğ El –Muzaffer bin Rüstem tecdîd etmiştir (Yenilemiştir). Allah Onun(Hayrını) Kabul Etsin. Şu (Tecdidi), Beş yüz Kırk Beş Senesinde (Vâki) olmuştur.
Bitlis Ulu Camii şehrin merkezinde Bitlis deresi kıyısında yer alan çok kadim bir camidir. Bitlis için sembol haline gelen beş minareden biri bu camidedir. Câmi-i Şerîf 545/1150 Tarihinde Ebu’n-Nazîr Muhammed Beğ El-Muzaffer bin Rüstem tarafından tecdiden bina edildiği kitâbesinde yer almaktadır. Bu durumda Camiin ilk bina/inşâ tarihinin daha önceki dönemlere tekabül ettiği anlaşılmakta, ancak ilk inşâ tarihi ile ilgili herhangi bir kayda rastlanılmamıştır.
Cami, doğu-batı yönünde kareye yakın dikdörtgen planlı bir kütleyi teşkil etmektedir. Camiin minaresinde yer alan minarenin inşa tarihini belirten kitâbede 898/1492-93 tarihi mevcuttur. Bunun dışında Cami’ye ait 1062/1651-52 Tarihli Farsça bir Tâmir kitâbesi daha bulunmaktadır.