Londra Büyükelçiliği’nde tanıtımı yapılan “Pilgrimage to Mecca” (Mekke’ye Hac Yolculuğu)  kitabının yazarı Leydi Evelyn Cobbald’ın macara dolu yolculuğunu ilk duyduğumda henüz 16 yaşındaydım. Genç bir Müslüman hanımefendi için oldukça dikkat geçen bu hikayeyi aradan geçen sekiz yıldan sonra heyecanlı bir gazeteci olarak yeniden raflarda gördüm. Bu karşılaşmamızın akabinde Cobbal’ın adını Dünya Bizim’de de görünce bu güzel hikayeyi sizlerle paylaşmadan edemedim. 

Bu kitap çok konuşuldu

Leydi Cobbald üst düzey bir aileye mensup kadın olarak 1933 yılında Suudi Arabistan Kralı’nın özel izniyle Hacca gitti ve Hacca giden ilk batılı kadın olarak tarihe geçti. ‘Mekke’ye Hac Yolculuğu’ kitabı Britanya başta olmak üzere dünyanın çeşitli yerlerinde yankılar uyandırmış, çok konuşulmuş ve satış rekorları kırmıştı.  

Ortadoğu macerası

1867 İskoçya doğumlu olan Cobbald’ın İslâm ile tanışması Ortadoğu’da geçirdiği çocukluk yıllarında başladı. Ortadoğu’da geçirdiği yıllardan sonra kalben Müslüman olduğunu ifade eden Cobbald hikâyesini şu sözlerle anlatıyordu: “Çocukluğumda kış aylarını Cezayir’de geçirirdik. Orada Arapça öğrendim ve Cezayirli arkadaşlarımla camileri ziyaret ettim. Sanırım o zamanlardan beri kalben Müslüman olmuştum. Yıllar sonra Roma’da Papa’yı ziyaret ettiğimde bana ‘Katolik misiniz?’ diye sorduğunda bir an şaşırdım ve ‘Hayır, ben Müslümanım’ diye cevap verdim. O anda içimde bir kıvılcım ateşlendi ve İslâm dinini araştırmaya başladım.”  

Resmî prosedürleri beklemeden...

Cobbald’ın bitmek tükenmek bilmeyen heyecanını anlatan Dünya Bizim yazarı Deniz Baran da maceranın geri kalan kısmını şu şekilde aktarıyor: “Resmî prosedürleri beklemeden bir başka tanıdığından Cidde’deki bir diğer mühtedi İngiliz Harry St. John Philby’e ve eşine meramını anlatan kendi mektubunu iletmesini ister. Harry St. John Philby de Abdullah adını almış bir mühtedidir ve Cidde’de yaşamaktadır. Olanca yardımseverliğiyle Cobbold’a yardımcı olur ve onun –Mekke’ye gidiş izni çıkana kadar- Suudi Arabistan’a gelmesini sağlar. Philby sayesinde Cidde’nin önde gelenleriyle ve hatta veliaht Faysal ile tanışan Cobbold, daha sonra Medine’deki bir ailenin yanına gider. Araplar, bir İngiliz soylusu olan Cobbold’u oldukça iyi ağırlayacaktır. 

Mezar taşında ne yazıyor?

Eşinin vefatından sonra Hacca gitmeye karar verdiğini biyografisinde belirten Cobbald’ın cenazesinin İslâmî usûllere göre defnedildiğini çeşitli kaynaklardan öğreniyoruz. Cobbald’ın mezar taşında vasiyeti üzerine kendisinin Kur’ân’dan seçtiği ‘Allah, Cennet ve yerin ışığıdır’ (Allahu nur-us-samawati wal ard) âyeti yazıyor. 

N. Nur Ener / İstanbul

Haber Merkezi