Zaman nedir peki?

Hz. Ali (ra) zaman için “Keskin bir kılıçtır” demiş.

Yoksa zaman, an’ın arttırılmış, zamlanmış bir katsayısı mı, acaba?

An, arttıkça yani zamlandıkça ‘zaman’ diyor insanlar.

An, zamlandıkça (zam-an)saniye, dakika, saat, gün, hafta, ay, yıl, asır olup insan’ları tüketiyor. Bu an’ları fâni şeylerle aştıkça, yaşadıkça, an’lar da fânileşiyor, değersizleşiyor. Ama o an’ları ahirete müteallik işlerde harcarsak o an’lar da bâkileşiyor, zamanlar üstü hale geliyor. Sanki zam-an, genişliyor. Buna bazı hallerde bast-ı zaman deniyor. 

Bazıları da zaman için, akan bir nehir misalini (Kazancakis) veriyorlar.

Ben yine Hz. Ali’nin (ra) sözüne gelmek istiyorum. Ne diyordu zaman için, ‘Keskin Kılıç’.

 Keskin bir kılıç, kullananın elinde güzel işlere de kötü işlere de yarar. Yani zamanı güzel yolda değerlendirirsek faydalı işler yapmış oluruz. Aksi halde bu Keskin Kılıcı kullanmasını bilmezsek kendimizi keser, biçer, doğrarız. 

Keskin Kılıç yerine ‘zaman’ı koyalım. Aynı cümleleri kurduğumuzda herhangi bir anormallik gözükmeyecektir.

Demek zaman, yerinde ve amaçlarımız doğrultusunda kullanılması gereken bir değerdir.

Hemen her kelime gibi an da, zaman da bakış açısına göre değişen anlamları olan ifade, ibare vs. olmakta.

Mevlânâ’nın dediği gibi; “iyi ki geçiyorsun zaman, ya acının en derinime işlediği bir an’da donsaydın.”

Aslında bizler ‘an’da mı yoksa ‘anlar’da mı yaşıyoruz? Buna bir karar verebilsek veya anlayabilsek, her şey yoluna girecek sanırım.

Geriye bir bak, yaşadığın hayata. Şaşırdın değil mi, çünkü geçen zaman bir an gibi…

İns-an, anlarda yaşayan ins.

Anlardan bir an da ezan anı. Ezan ne, acaba, konumuzla ne ilgisi var? 

Ezan’da “nefsini ezme” ve Rabbimizi “anma” anı olabilir mi?

“İnsanlar kaybolmasını istemedikleri an’larını sözle, resimle veya fotoğrafla kalıcı kılmak isterler.” 

Bediüzzaman diyor ki; “İnsan her yıl, her gün hatta her saat (belki de her an) farklı birer fert sayılmaktadır. Öyleyse insan, her değişen yeni âleminde (yani her anında) imanını tazelemeye muhtaçtır.”

An’ı yaşamak yaşamak, ama dolu dolu yaşamak gerekir. Ama nasıl?

An’ı yaşamak başka bir anlamda, an’da kalbin, dünya işlerinde uzaklaşıp yalnız Allah’ı düşünüp rahatlaması, mutmain olmasıdır. Bu an’da kişi huzura erip, dünya sıkıntılarından uzaklaşır. Yani an’da yaşayıp ne geçmişin hüzünlerinde, ne de geleceğin tasalarından huzursuz olur.

Bilindiği gibi, ”sür’atle akan zaman-ı vâsia selinden nasibimiz, ancak bir ân-ı seyyaleciktir. Mekândan ise hissem, ancak kabir kadar bir yerdir. Üstelik sair mekânlarla ve zamanlarla da alâkadarım. İşte bütün o alâkalardan gelen sıkıntımı giderecek havl ve bütün o zamanlardaki ve mekânlardakilere beni isal edecek kuvvet, ancak senin havl ve kuvvetindir ey bütün kevn ve mekânların rabbi, ey bütün asırların ve zamanların rabbi yâ Hasîb, yâ Kâfî, yâ Kefîl, yâ Vâfî! ”(29. Lem’a)

O halde, an’larımızı o an’larımızda yaşayarak an’ımızın farkında olmak gerekiyor, böylece başarılı olmanın ve an’dan keyif almanın yolunu buluruz. Hem de geçmişimizden ders alıp geleceğimizi planlayarak gerçek saadeti bulabilir ve ahiret saadetine de kavuşabiliriz.

Bu durumu ölüm anına kadar devam ettirirsek, ölüm anı geldiğinde imanımız kuvvetli bir durumda olur ve Azrail canımızı almaya geldiğinde imanla teslim-i ruh ederiz. İnşallah.