Endüstride arızaya engel olma, önleme ve arıza olduktan sonra giderme konuları vardır.

İnsan vücudunda da hastalığı önleme ve hastalık meydana geldikten sonra iyileştirme konuları ortaya çıkar.

Esas olan arızayı veya hastalığı önceden tahmin edip onun meydana gelmesini önlemek olmalıdır.

Endüstride bunların yolu periyodik bakım ve önleyici bakım olarak isimlendirilen sistemlerle yapılmaktadır.

İnsanlar hasta olmadan önce periyodik olarak (6 ayda veya yılda bir ) bir sağlık kuruluşunda genel sağlık taramasında geçmesi hem vücutta oluşan ve oluşabilecek hastalıkların belirtilerini yakalanması açısından iyi bir metottur.

Aslında İslamiyet’te, asıl olan “Önleyici bakım”dır. Arıza /hastalık oluşmadan, arızaya/ hastalığa sebep olabilecek durumların ortadan kaldırılmasıdır.

İnsan için önleyici bakım nedir, nasıl olmalıdır?

Bunun en güzel ve garantili yolu sevgili Peygamberimizin (asm) hayatını, yaşayışını örnek almaktır.

Onlardan çok kısa olarak bahsetmek gerekirse; yemeğe başlamadan ve bitirdikten sonra elleri yıkamak, tuvaletten çıktıktan sonra elleri temizlemek, günde periyodik olarak her namaz öncesi diş temizliğini misvakla yapmak. Hiç olmazsa haftada bir Cuma günü boy abdesti almak, her namaz öncesi abdest almanın tavsiyesi, gibi birçok sayıda davranışlar sayılabilir.

Önleyici bakım olarak sayılan birçok hareket ve davranışlarda harcanan mali değer ile hastalık oluştuktan sonra giderilmesi için gereken mali değer kıyaslanmayacak kadar farklı değerlerdedir.

Bulaşıcı hastalıklarının yayılmasını önlemenin ilk yolu temizliktir. Temizlikle ilgili İslami tavsiye ve talimatlar kapsamında olarak, “Allah temiz olanları sever”1 ayetiyle, “Temizlik imanın yarısıdır” hadisi koruyucu hekimliğin temelini oluşturabilir, bilindiği gibi.

Koruyucu hekimlikte ağız sağlığına çok önem verilir. Dişler arasındaki gıda artıklarıyla beslenen ve çoğalan bu mikroplar, ağız ve dişlere olumsuz etkide bulunur. Günde abdestle beş defa ve her defasında 3 kere su ile yıkamanın ve misvak ile temizlemenin, ağzı, büyük oranda, bu mikrop ve mikropların yol açabileceği rahatsızlıklardan kurtarabilir.

Hz. Peygamber (asm), su kaynakları yakınlarında, yol kenarlarında arz eden çevre kirliliğine mani olmuştur. Hatta yukarıdaki fiilleri yapıp çevreyi kirletenleri, lanetliler grubundan saymaktadır: “Şu üç melundan sakınınız: Bunlar, su kaynaklarına, insanların gelip geçtiği yol kenarına ve ağaç gölgelerine idrar yapanlardır.”2

Şu hadis koruyucu hekimliğin en önemli bir delili ve Avrupalıların yıllar sonra bulduğu karantina olayını göstermektedir; “Bir yerde tâûn (veba) bulunduğunu işitirseniz oraya girmeyin. Bulunduğunuz yerde meydana gelmiş ise oradan da ayrılmayın.”3

Son olarak şu hadis bize temizliğin Müslüman’ın görevi olduğunu öğretiyor. “Allah pak ve neziftir, pak ve nezif olanı sever; kerim ve cömerttir, kerim ve cömertliği sever. Öyle ise, avlularınızı ve boş sahalarınızı temiz tutun. Yahudilere benzemeyin onlar çöplerini evlerde toplarlar.”4

O halde aklı olan insanın yapacağı iş; hastalık gelmeden önce sağlığın kıymetini bilip ona göre davranmak. Yani, Hz. Peygamberin(asm)sünnetini uygulayarak hastalıkların önüne geçmektir.

Dipnotlar:

1- Bakara Suresi. 222 5 Müslim, Taharet 372

2-Ebu Davud, Taharet 14

3-Buhârî, Tıbb/30; Müslim

4-Tirmizi, Edep 41