“İnsanın bu dünyaya gönderilmesinin hikmeti ve gayesi kâinatın Hâlikını tanımak ve ona iman edip ibadet etmektir.”

(Zariyat Sûresi: 56) 

İnsan, anne karnından Dünya’ya temiz bir beyaz kâğıt gibi gelir. Zamanla ve tecrübe ile bu temiz kâğıt dolar ve tekemmül eder. Dolayısıyla insan doğarken, hakka, doğruya ve kötüye yöneltecek bir şeyi beraberinde getirmez. Tamamen dış etkiler ve tecrübeler sayesinde doğruyu ve hakkı bulur veya kötülüğe meyleder. Bu olaya ‘insanın sosyalleşmesi’ denir.

İnsanların sosyalleşme ve gelişmesinin birçok faktörleri vardır:

1. Genetik faktörler

2. Anne karnındaki faktörler

3. Yaşanılan çevre faktörleri

4. Toplumun çevre faktörleri

5. Aldığı eğitimler

1. Genetik faktörler: İnsanın doğuştan getirdiği şeyler (genetik faktörler) olduğu gibi, vicdan ve fıtrat gibi sonradan tecrübe ve dış terbiye ile kazandığı şeyler de vardır. Yani insan, bütün bütün doğuşta boş ve cahil olarak dünyaya gelmiyor. Ama tam tekemmül etmiş ve öyle gelmiş de değil. 

“İnsan ise, dünyaya gelişinde, her şeyi öğrenmeye muhtaç ve hayat kanunlarına câhil. Hattâ yirmi senede tamamen şerâit-i hayatı öğrenemiyor. Belki, âhir-i ömrüne kadar öğrenmeye muhtaç. Hem gayet âciz ve zayıf bir sûrette dünyaya gönderilip, bir iki senede ancak ayağa kalkabiliyor. On beş senede ancak zarar ve menfaati fark eder; hayat-ı beşeriyenin muâvenetiyle ancak menfaatlerini celb ve zararlardan sakınabilir. Demek ki, insanın vazife-i fıtriyesi taallümle tekemmüldür, duâ ile ubûdiyettir.” (23. Söz)

Hz. Peygamber (asm) Efendimiz insanın fıtratını, sosyalleşmesini etkileyen genetik faktörleri ortaya koymak için şu tavsiyeyi yapmıştır; “ ”Kadınları [sırf] güzellikleri için nikâhlamayınız, Çünkü onların güzellikleri onları tehlikeye atabilir. [Sadece] malları için de nikâhlamayınız. Çünkü malları onları azdırabilir. Dindar olanını nikâhlayın.“ yani, dindar bir kadından doğan çocuk da olumlu bir gelişme gösterebilir. 

2. Anne karnındaki faktörler: Çocuk anne karnına iken yani hamilelik döneminde anne tarafından yapılması gereken bazı davranışları aşağıdaki tavsiye ediyoruz. 

a. Hep abdestli olmaya çalış. Özellikle yemek yerken abdestli ol. 

b. Bebeğin dil gelişimi gebeliğin son 3 ayında başlar. Anne karnındaki bebek, o dönemde sesleri duyuyor ve hafızasına kaydediyor. Dolayısıyla o dönemde ilâhiler, kurandan parçalar okumaya ve dinlemeye, imanî bahisler okumaya çalışılması faydalı olur.

3. Büyük, küçük her türlü günahlardan korunmaya bak. Elinden geldiğince müstehab olan şeyleri yapmaya çalış. Asabileşme. Huzurlu ve sakin ol.

4. Kur’ân dinlemeye ve okumaya çalış. Gebelik boyunca 1 kez de olsa Kur’ân hatim et.

5. Her gün aklına geldiğinde salâvat getir ve aklına geldikçe namazlardan sonra Estağfirullah de ve tövbe et.

6. Bebek hareket ettiği her an elini karnının üzerine koy ve salâvat getir ve İhlâs Sûresi’ni oku. Devamlı Allah’ı düşün ve zikretmeye çalış. Namazını vaktinde kıl.

7. İnsanlara yardım et ve Gıybetten, yalandan uzak dur.

8. Evlâdına hayırlı bir isim koy ve daha karnındayken elini karnının üzerine koy ve ismiyle ona hitap et. Unutma çocuğun anne baba üzerindeki hakkı anne ve babanın ona hayırlı bir isim vermeleridir. (Beyhaki)

9. Eğer anne ve babanın çocukla çok iyi bir ilişkisi, bağı, diyaloğu olmasını istiyorsan çocuk doğmadan önce anne ve baba tatlı tatlı sohbetler yapmalıdırlar ki çocuk doğduktan sonra bu seslere aşina olsun.

10. Gebelik sırasında düzenli beslenme ve temizliğe çok önem verilmeli.